فیجت‌های بامزه واقعا باعث کاهش استرس میشوند؟
نشان تجارت - جدیدا در خیابان یا مجالس افراد زیادی را می‌بینید که یک فیجت اسپینر در دست دارند. فیجت‌ها در مدت کمی بین مردم محبوب شد و تبلیغات زیادی که اعلام میکند فیجت موجب تقویت اعصاب و آرامش و کمک به بهبود استرس میشود. ولی٬ آیا واقعا فیجت این کار را میکند؟ برای دانستن جواب یا آشنایی بیشتر با ما همراه باشید.
فیجت چیست؟
فیجت یک زیر مجموعه از گجت‌هایی است که با عنوان وسایل سرگرم کننده و ضد استرس شناخته میشوند.
این اسباب بازی‌های جالب برای بزرگسالان در همه رده‌های سنی کاربرد دارد. روانشناسان بسیاری در دنیا معتقدند این گونه وسایل سرگرمی (فیجت) برای تمرکز و کاهش اضطراب و فشار عصبی (استرس) مفید میباشد.
فیجت‌ها یک زیر مجموعه از گجت‌های سرگرمی است که خود شامل:
فیجت اسپینر‌ها. فیجت کیوب. توپ ضد استرس (مش بال). شن جادویی. قاب آرامش. فیجت mokuru. خودکار آرامش
کاربرد فیجت چیست؟
آیا شما هم مرتب ناخن خود را میجوید یا با موبایل خود بازی میکنید و آن را میچرخانید؟ یا پایتان را مثل مسگر‌ها تکان می‌دهید؟!
دست نگه دارید! با خرید فیجت از کار‌های زشت قبل دست بر میدارید و با حرکت فیجت روی میزتان به آرامش میرسید.
کاربرد اسپینر و فیجت‌های مشابه در ایجاد یک نوع آرامش و رسیدن به آن با حرکت و تعامل با آن وسیله است. محققان میگویند این فیجت‌ها به بچه‌ها هم کمک میکند تا مسایل اضطرابی خود را با بازی کردن با یک وسیله بدون از دست رفتن تمرکز خود کاهش دهند. اما بسیاری از روانشناسان هم مخالف اسپینر فیجت هستند و تاثیر آن را بر روی ADHD یا attention deficit hyperactivity disorder رد کرده اند.
قصه فیجت از کجا شروع شد؟
آیا فیجت با چرخش اسپینر آغاز شد؟ خیر از زمانیکه ما در مدرسه بودیم و با یک کلیپس بازی میکردیم و مدام آن را خم و راست میکردیم بدون اینکه بدونیم چرا! تا الان که پشن میز کارمان هستیم و دوست داریم کمی بازی کنیم و صرفا برای دقایقی سرگرم بشویم و خستگی در کنیم.
فیجت خودکار مناسب مدیران و کارمندان پشت میز نشین است که با آن به خلق ایده‌های جدید میپردازند. بعضی هم دیدن صحنه‌های آرامش بخش را ترجیح میدهند که ما به آن‌ها قاب آرامش را پیشنهاد میدهیم.
فیجت کیوب که درای دکمه‌ها و چرخدنده‌ها و جو استیک هستند باعث میشود استرس از دستان خارج گردد و در حین کار کردن نیازی به نگاه کردن آن نیست و میتواند در مدارس مورد استفاده قرار بگیرد وکمتر حواس را پرت کند.
توپ ضد استرس هم یکی ازفیجت‌های متفاوت است که با فشردن آن هیجان تخلیه می‌گردد.
کارایی فیجت‌ها چیست؟
همانطور که گفتیم ایجاد تمرکز در کلاس‌های درس مورد اثبات قرار نگرفته و بعضی از معلمان کشور‌های مختلف با اسپینر‌ها در کلاس درس مشکل دارند؛ و بیان می‌دارند که حرکت اسپینر نگاه چشم و حرکت دست را می‌طلبد و این باعث انحراف تمرکز از درس می‌گردد. اما درموردتوپ ضد استرس (مش بال) در بچه‌های کلاس ششم یک مدرسه در آمریکا متوجه شدند این توپ به توجه توانایی در نوشتن و تعامل و همکاری را بهبود می‌بخشد. در طول زندگی لحظه‌هایی هستند که باید از حرکت ایستاد و گذاشت دیگران بچرخند همانطور که یک اسپینر میچرخد.
فیجت اسپینر چگونه کار میکند؟
فیجت اسپینر (Fidget spinner) یک فیجت میباشد که نامش از دو کلمه‌ی فیجت به معنی بی قراری و اسپینر تشکیل شده است و به عبارتی “فرفره بی قراری” نیز نام برد. فیجت اسپینر از بلبرینگی از جنس سرامیک، فلز (فولاد یا کروم) و یا یک ماده ترکیبی ساخته میشود که در وسط ٬ چند بال قرار می‌گیرد. کاربر، وسطش را می‌گیرد و بال‌های آن را می‌چرخاند. ویژگی آن این است که خیلی سریع میچرخد و زیبایی بصری به وجود می‌آورد که تماشای آن و چرخاندنش بعضی‌ها آرامش می‌دهد. در آغاز اسپینر‌ها سه بال داشتند، ولی حالا بسیار گوناگون اند و آن را با موادی مانند برنج، فولاد، تیتانیوم، مس، آلومینیوم و پلاستیک می‌سازند. گاهی بعضی اسپینر‌ها ممکن است با ضربه‌ای بیشتر از ۵ دقیقه بدون توقف به چرخش ادامه دهد. اما مدت چرخش در اسپینر‌های ارزان کمتر میباشد، ولی اکثر آن‌ها تا بیش از سی ثانیه می‌چرخند. در بین اسپینر‌ها هرکدامشان صدای کمتری داشته باشند با کیفیت ترند.
رشد ناگهانی محبوبیت فیجت اسپینر
این فیجت در دهه ۹۰ اختراع شد، اما در ۲۰۱۷ فراگیر شد و محبوبیتش در ماه آوریل سال ۲۰۱۷ بسیار زیاد شد و تعداد دفعات جستجوی آن در گوگل بسیار زیاد بود. در چهارم ماه مه، اسپینر جزو ۲۰ کالای پر فروش آمازون شد. با زیاد شدن دوستداران اسپینر و تبلیغات آن برای مبارزه با بیش فعالی (ADHD ٬ اوتیسم و استرس باعث شد بسیاری آن را بخرند و بازی کنند. محبوبیت اسپیر بین دانش آموزان سبب شد تا برخی مدارس از استفاده‌ی آن در مدرسه جلوگیری کنند، زیرا به نظرشان دلیلی بر عدم توجه و تمرکز دانش آموزان از درس بود. در مقابل بعضی مدرسه‌ها آن را برای تمرکز و افزایش یادگیری دانش آموزانی استفاده می‌کنند.
تاثیر اسپینر‌ها در کاهش استرس و سلامت روان
اسپینر برای آرامش و تمرکز تولید شده است و برای آن تبلیغات گسترده‌ای در این مورد میشود. بعضی دانشمندان میگویند این ابزار مشکل تمرکز ٬ بی قراری و نگرانی میلی زید و حتی برای مبتلایان به بیش فعالی ٬ اوتیسم و اضطراب مفید است. ولی بعضی دیگر از دانشمندان آن را وسیله‌ای ناکار آمد و عاملی برای حواس پرتی می‌دانند.
اثر اسپینر‌ها بر اوتیسم و بیش فعالی
هیچ منبع علمی تایید نکرده که اسپینر برای بهبود کودکان مبتلا به اوتیسم یا بیش فعالی تاثیر گذار باشد. البته متخصصین باهم اختلاف نظر دارند؛ بعضی میگویند که برای بیماران بیش فعال و اوتیسم تاثیر گذار است ٬، زیرا روش درمان آن‌ها این میباشد که با محرکی همیشگی و وسایل بازی ٬ به تمرکز این بیماران کمک میکند ٬، ولی بعضی دیگر میگویند که ظاهر اسپینر حتی باعث عدم تمرکز کودک به معلم یا مربیش میشود و اختلال در تمرکزشان را در پی دارد. طبق گفته‌های تراپیستی به نام کاترین راس کلر ٬ استفاده از اسپینر برای کودکانی که تحت نظارت مربی یا پرستار که طبق اصولی استفاده شود میتواند وسیله‌ای مفیدی برای کاهش استرس و یا بهبود استرس باشد.
اثر فیجت اسپینر‌ها بر کاهش استرس
طبق تحقیقات اسپینر به بهبود استرس و کاهش استرس کمک میکند. چون این حرکت دست تکراری با وسیله‌ای بی روح که باعث چرخشش میشود میتواند با انرژی عصبی را از منابع ذهنی به حرکت دست‌ها هدایت کرده و باعث رها شدن لحظه‌ای ذهن از توجه به افکار مختلف و استرس زا اثر گذار بوده و اضطراب کم تا متوسط را کم کند. طبق تحقیقات ٬ انجام دادن حرکات تکراری باعث میشود از افکار مزاحم جلوگیری شود و باعث کاهش استرس و یا بهبود استرس بشود. همچنین مهارتتان در بازی به افیجت‌ها دلی بر تحسین و جلب توجه دیگران به شما میشود؛ کاری که اگر بدون فیجت انجام دهید آدم را فرد عصبی‌ای می‌بینند، ولی با فیجت‌ها و دیگران فقط فکر می‌کنند که چه مهارتی در کار با فیجت‌ها دارید.
در نهایت
این سوال که آیا اسپینر واقعا میتواند سبب بهبود استرس شود؟ جواب کاملا درستی که بر اساس علم و تحقیقات باشد وجود ندارد. ولی در هر صورت بازی با فیجت‌ها تا حد بسیاری حواس را پرت کرده و موجب زیاد شدن تمرکز میشود. پس چنانچه که شما وسیله‌ای خاص دارید که سرگرمتان را میکند ممکن است به روشی استرستان را کاهش دهد.
به هرحال ما همواره دنبال وسایل سرگرمی در اطراف خودمان میگردیم چه بهتر که به جای زل زدن به مانیتور لختی با چرخاندن و یا حرکت قطعه‌ای چوب با آرامش به رویاهایمان فکر کنیم.
