شادمانی بیمه معلم از وضعیت وزارتخانه بدون وزیر/ سلطنت تحسیری در دولت سیزدهم به پایان می‌رسد؟
نشان تجارت - بیش از هشت سال از تکیه زدن محمد ابراهیم تحسیری بر صندلی مدیرعاملی شرکت بیمه معلم می‌گذرد؛ دوره‌ای که به نظر می‌رسد وزیر جدید آموزش و پرورش باید با حساسیت ویژه آن را بررسی کرده و حتی از نهادهایی چون سازمان بازرسی کل کشور و قوه قضاییه برای همراهی کم‌سابقه بیمه مرکزی با این شرکت بیمه‌ای کمک بگیرد.
شرکت بیمه معلم از معدود شرکت‌هایی است که طی سال‌های اخیر با ثبات مدیریتی همراه بوده است. گرچه ثبات مدیریتی می‌تواند یک نقطه مثبت در فعالیت هر بنگاه اقتصادی محسوب شده و آن را در فرایند رشد یاری کند، اما یک جنبه منفی این روند را می‌توان در نهادینه شدن فرایند‌های اشکال‌زا، همراه کردن دیگران با این روند و نیز کمک به توسعه این فرایند‌ها دانست.
بر همین اساس، ثبات مدیریت زمانی می‌تواند مطلوب باشد که به بهبود عملکرد شرکت بینجامد، در حالی که اطلاعات رسمی منتشر شده حاکی از آن است که شرکت بیمه معلم طی دوره مدیریت تحسیری نه تنها شرایط رو به بهبودی نداشته، بلکه در موارد متعدد بی‌انضباطی و حتی سقوط را نیز تجربه کرده است.
مورد مشکوک توانگری مالی بیمه معلم
توانگری مالی، یکی از مهمترین معیار‌های ارزیابی شرکت‌های بیمه توسط بیمه‌گزاران و نهاد ناظر صنعت بیمه است. شرکت بیمه معلم در زمان آغاز به کار مدیرعامل کنونی، نسبت توانگری ۳۵ و سطح توانگری ۴ را تجربه می‌کرده است. این روند در طوی یک سال مدیریت تحسیری بهبود چندانی نداشته است، اما در سال ۱۳۹۳ شرکت توانسته است خود را از بند این عدد خلاص کرده و به سطح توانگری یک برساند.
شاید در نگاه نخست این ناشی از مدیریت این شرکت بیمه‌ای نشات گرفته باشد، اما با ادامه روند فعالیت این شرکت تا سال ۱۳۹۹، بیمه معلم بار دیگر سقوط به سطح توانگری ۲ را همواره حفظ کرده و هرگز نتوانسته است از این عدد فاصله بگیرد.
همراهی بی‌سابقه بیمه مرکزی در دوره مدیریتی محمدابراهیم امین، عبدالناصر همتی و غلامرضا سلیمانی امیری ماکو با محمدابراهیم تحسیری، باعث شده که ابقای این شرکت در سطح توانگری ۲ نه یک مورد استثنا، بلکه به یک مورد بسیار پرابهام تبدیل شود. چه آنکه اکنون تنها شرکت بیمه خصوصی که در سطح توانگری مالی ۲ قرار دارد، شرکت بیمه معلم است، در حالی که شرکتی مانند شرکت بیمه میهن با مشکلات بسیاری و بحران‌هایی که داشته نیز توانسته خود را از مهلکه توانگری سطح ۲ خلاص کند.
گزارش عجیب پژوهشکده بیمه درباره بیمه معلم
پژوهشکده بیمه به تازگی و در جریان اجرای طرحی با عنوان «تدوین و اندازه گیری شاخص ثبات مالی صنعت بیمه در کشور» به بررسی سلامت مالی شرکت‌های بیمه پرداخته است. این گزارش اذعان دارد که شاخص سلامت مالی شرکت بیمه معلم از سال ۱۳۹۳ تا ۱۳۹۷ به کاهش قابل توجه و ادامه داری مواجه شده است.
قرارداد بیمه حوادث دانش آموزی پردرآمد و پرحاشیه
سال‌هاست که دانش آموزان سراسر کشور، بدون هیچ حق انتخابی تحت پوشش قرارداد انحصاری بیمه حوادث دانش‌آموزی شرکت بیمه معلم قرار دارند. قراردادی که اطلاعاتی درباره آن وجود ندارد و حتی دادستان وقت تهران نیز به مبهم بودن آن اعتراض کرده بود. این قرارداد که هر سال تمدید می‌شود، در حالی با یک شرکت در سطح توانگری ۲ منعقد و تمدید می‌شود که اطلاعاتی از میزان رضایت بیمه‌گزاران آن نیز وجود ندارد.
آنطورکه وزارت آموزش و پرورش اعلام کرده است، این قرارداد نه بر اساس یک مزایده معمول، بلکه بر اساس استعلام دریافتی از چند شرکت منعقد شده است؛ موضوعی که به تنهایی می‌تواند سوژه یک پرونده تحقیقی باشد. بدیهی است در شرایط استعلام، بسیاری از رقبا به صورت غیرمسئولانه از گردونه رقابت حذف می‌شوند و حتی برگزار کننده استعلام یعنی وزارت آموزش و پرورش می‌تواند تنها چند گزینه نامطلوب خود را در معرض استعلام قیمت قرار دهد.
از این قراداد که سالانه میلیارد‌ها تومان حق بیمه خالص را به شرکت بیمه معلم وارد می‌کند، کوچکترین اطلاعاتی درباره میزان خسارت پرداختی یا نسبت خسارت وجود ندارد. درباره پوشش‌های این قرارداد حتی در مدارس کشور نیز اطلاع رسانی درستی نشده است، به طوری که بسیاری از دانش آموزان، اولیای آن‌ها و حتی گردانندگان مدارس اساسا از وجود چنین پوشش‌هایی بی‌خبرند.
هزینه سنگین تبلیغات بیمه معلم
طی سال‌های اخیر، شرکت بیمه معلم به تبلیغات گسترده در سطح شهر‌ها رو آورده است. انبوهی از بیلبورد‌های تبلیغاتی، پیام‌ها و ویدئو‌های منتشر شده در شبکه‌های اجتماعی، پرداختی به تبلیغات خاص در قالب کمک به ساخت فیلم و یا حمایت از رویداد‌های ورزشی، میلیارد‌ها تومان هزینه روی دست شرکت گذاشته است.
یک پژوهش نشان داده است که با وجود افزایش ۱۶۰ درصدی هزینه تبلیغات این شرکت در سال ۱۳۹۹، درآمد حق بیمه آن تنها ۱۲۹ درصد بیشتر شده است. بیمه معلم تنها در نیمه نخست سال ۱۳۹۹، بیش از ۱۵.۶ میلیارد تومان برای تبلیغات و بازاریابی هزینه کرده است. این عدد بیش از ۲.۲ برابر رقم هزینه شده در همین مدت طی سال گذشته است. هزینه تبلیغات و بازاریابی شرکت بیمه معلم در نیمه اول سال ۱۳۹۹ از هزینه انجام شده در کل سال گذشته‌اش نیز ۶۰ درصد بیشتر بوده است.
این شرکت تنها در یک مورد، سرمایه‌گذاری کلانی برای ساخت فیلم «درساژ» داشت. فیلمی که دست بر قضا سازنده آن مدتی مشاور تبلیغاتی شرکت بیمه معلم بوده است! این سرمایه‌گذاری، اما زمانی تقریبا شکست خورد که به گفته سازنده آن، آموزش و پرورش در بخشنامه‌ای اعلام کرد مدارس اجازه ندارند دانش‌آموزان خود را به دیدن این فیلم ببرند!
همچنین انتقال مبالغ کلان در قالب پروژه تبلیغاتی از شرکت بیمه معلم به فدراسیون شمشیربازی به شدت محل تامل است. ماجرا زمانی مبهم می‌شود که بدانیم غلامرضا حیدری کرد زنگنه، از اعضای موثر هیات مدیره این شرکت در فدراسیون شمشیربازی نیز عضو هیات مدیره است.
پرونده مشکوک آقای «معلم»
شرکت بیمه معلم در سال ۱۳۸۶ اقدام به خرید یک ملک به مبلغ ۵.۸۰۰ میلیون ریال از یک فرد کرده است. این شرکت به دلایل نامعلومی تنها یک سال پس از این معامله، همان ملک را به همان شخص و این بار به مبلغ ۸.۵۷۲ میلیون ریال به فروش می‌رساند.
شرکت بیمه معلم، در قبال فروش این ملک به این شخص چند فقره چک دریافت می‌کند که مبلغ آن ۸.۲۷۲ میلیون ریال است، اما همچنان چک‌های صادره بابت باقی مانده طلب همچنان وصول نشده است. بیمه معلم مدعی است که واحد حقوقی این شرکت در این خصوص درخواست صدور اجراییه کرده و مراحل اجرای مزایده ملک مزبور از طریق شعبه سوم اجرائیات ثبت تهران در حال پیگیری است.
آنچه که مساله بیمه معلم در این مورد را عجیب و مبهم کرده است، در ابتدا خرید این ملک و سپس بازگرداندن و فروش آن ملک به همان شخص است و همچنین سکوت و عدم وصول مطالبات خود در قبال این فرد است.
فعالیت غیرشفاف بیمه معلم در خارج کشور
شرکت بیمه معلم از معدود شرکت‌های بیمه ایرانی است که چند شعبه در خارج از کشور دارد، در حالی که هیچ گزارشی از عملکرد آن‌ها در دسترس نیست. دفاتر بیمه معلم در باکو، بصره، نجف، بغداد و کربلا واقع شده‌اند، اما هرگز اطلاعاتی از میزان حق بیمه دریافتی، خسارت پرداختی، تعداد بیمه نامه‌های صادره و ... آن‌ها منتشر نشده است.
در صورت‌های مالی بیمه معلم نیز اثری از عملکرد شعب خارجی این شرکت نیست. در پیوست گزارش حسابرسی سال ۱۳۹۸ شرکت بیمه معلم که مربوط به آیین نامه‌ها و مصوبات شواری عالی بیمه است، موارد عدم رعایت قوانین بیمه مرکزی و آیین نامه‌های شواری عالی بیمه مشخص شده است. در بند ۱۶ این گزارش، اشاره شده که موضوع «افشای جداگانه عملیات شعبه خارجی شرکت در دفاتر» رعایت نشده و این نشان می‌دهد شرکت بیمه معلم در این زمینه تقصیر یا دست‌کم قصور داشته است.
ابهام در فعالیت‌های شرکت بیمه معلم به همین موارد ختم نمی‌شود. عدم افشای حقوق و مزایای مدیران عامل بر خلاف «آیین نامه حاکمیت شرکتی در مؤسسات بیمه»، فعالیت چند ساله یکی از معاونان بدون دریافت تاییدیه بیمه مرکزی و نارضایتی برخی معلمان از برخی خدمات این شرکت باعث شده بیمه معلم به یک بنگاه اقتصادی پر از ابهام و در عین حال مطلوب برای بیمه مرکزی تبدیل شود، چرا که طی سال‌های گذشته بیشترین همراهی ممکن از سوی نهاد ناظر با این شرکت مشاهده شده است.
