زیان ۲۵۰ هزار میلیارد تومانی اصناف ایران از کرونا
نشان تجارت - محمدباقر مجتبایی بیان کرد: در کل جهان به واسطه بروز پاندومی کرونا، تقاضای خرید به علت این که مردم درآمدشان کاهش یافت و نیزبه خاطر خانه نشینی‌ها و مراعات‌های بهداشتی افت شدیدی داشت.
او افزود: علاوه بر کاهش تقاضای خرید، خسارت دیگر مربوط به بازه زمانی اسفند سال ۹۸ است. تجربه کسب و کار‌های ما نشان می‌دهد که ۴۰ درصد از خرید‌های سالانه مردم در اسفند ماه و پیش از نوروز انجام می‌شود در نتیجه با بروز این پدیده منحوس عملا خسارت بسیار شدیدی به اکثریت اصناف وارد شد. به غیر از صنوف بهداشتی (شوینده‌ها)، خوراکی و مواد پروتئینی در همه صنوف آسیب کم تا زیاد داشتیم.
مجتبایی گفت: در حوزه پوشاک، کیف و کفش که تابع مد و فرهنگ خاص و فصل خرید کشور ما است این میزان از خسارت‌ها کاملا احساس شد و باعث شد تا بخش زیادی از این سفارشات که از سه ماه قبل تدارک داده شده بود با کاهش شدید فروش و یا عدم فروش مواجه شوند. در حوزه حمل و نقل‌های صنفی و غیر صنفی، هتل‌ها، گردشگری، رستوران و … نیز این خسارات برای تمامی افراد جامعه ملموس بود.
دبیر کل اتاق اصناف ایران ادامه داد: تعطیلی‌های ماه‌های بعدی نیز موجب خسارات شدیدی شد. برخی از صنوف از جمله تالاردارن تا یک ماه قبل یعنی به مدت ۱۱ ماه، تعطیل بودند. این صنف اشتغال قابل توجهی داشت و اکثریت شاغلان در این حوزه را خانم‌ها تشکیل می‌دادند و عمدتا این بانوان سرپرست خانوار هستند؛ بنابراین تعطیلی‌ها از نظر اجتماعی هم اثر نامطلوب و شدیدی را وارد کرده است.
مجتبایی تصریح کرد: بر اساس گزارشی که معاونت اقتصادی ریاست جمهوری در اختیار ما گذاشته است، آمار تبادل پول که از طریق شبکه شاپرک (یعنی کارتخوان‌ها) انجام شده در اسفند ۹۸، به میزان۶۱ هزار میلیارد تومان نسبت به اسفند ۹۷ کاهش نشان می‌دهد. در ماه‌های بعد این خسارت‌ها مقداری کاهش پیدا کرد چرا که مردم توانستند زندگی خود را با شرایط کرونایی تطبیق دهند، اما همچنان این آمار‌ها رکود را نشان می‌دهد. طی ۹ ماهه اول اسفند ۹۸ تا پایان آبان ۹۹ بیش از ۲۵۰ هزار میلیارد تومان درآمد از دست رفته در کسب وکار‌ها داشتیم. وقتی واحد صنفی کاهش درآمد داشته باشد یعنی نتوانسته چک‌های خود را پاس کند و بدهی خود را به واحد تولیدی بدهد. این امر به معنای خسارت بر چرخه اقتصادی از تولید تا توزیع است.
به گفته دبیرکل اتاق اصناف ایران، متوسط نسبت چک‌های برگشتی به چک‌های مبادله‌ای (چک‌های صادره) عمدتا در حدود ۱۰ درصد در ماه است و این نسبت در فروردین ۹۹ به ۲۸ درصد رسید و این یعنی میزان چک‌های برگشتی به حدود ۳ برابر رسید. ۱۸ هزار میلیارد تومان چک در فروردین ۹۹ چک برگشتی داشتیم و برآورد ما این است که عمده این چک ها، در حوزه اصناف بوده اند.
او در ادامه به دیگر خسارات صنفی در مواجهه با کرونا اشاره و بیان کرد: اصناف پیشانی کسب و کار و تجارت هستند و زمانی که یکی از صنوف دچار خسارت شود، واحد‌های صنفی مرتبط با آن نیز به طور زنجیر وار صدمه می‌بینند و این صدمات به تولید کننده، بنکدار، تامین کنندگان مواد اولیه، صنوف حمل و نقل، انبارداران و … ضربه می‌زند.
مجتبایی گفت: در برآورد‌های اولیه که در فرودین ۹۹ داشتیم از میان ۳ میلیون واحد صنفی، یک میلیون و ۴۴۱ هزار واحد صنفی به صورت مستقیم از ۳۰ تا ۱۰۰ درصد از شیوع کرونا آسیب دیدند.
او افزود: بر اساس عناوین فعالیت‌های اقتصادی طبق طبقه بندی آیسیک ۳ هزار نوع فعالیت اقتصادی داریم که این‌ها را در رسته‌های همگنی گروه بندی کردیم. به عنوان مثال شایدده‌ها نوع فعالیت در حوزه پوشاک داشته باشیم که این را یک گروه قرار دادیم. درمجموع در این واحد‌های صنفی آسیب دیده بیش از ۵ میلیون و ۱۶۴ هزار نفر شاغل بوده اند که با سیاست‌های حمایتی که دولت در پیش گرفت، ۳۲ گروه با حدود ۷۵۸ هزار واحد و ۲ میلیون و ۳۶۰ هزار شاغل مشمول حمایت‌های نسبی دولتی شدند.
مجتبایی در پایان اظهار کرد: پیش بینی می‌کنیم از حدود ۹۰۰ هزار بیکاری که از ۱۵ فروردین تا ۱۵ اردیبهشت ۱۳۹۹در سامانه کارا وزارت کار به عنوان بیکار شده ناشی از کرونا ثبت نام کردند بیش از ۸۰۰ هزار نفر صنفی باشند و اگر بخواهیم دقیق‌تر بگوییم و کارگران فصلی را مجزا کنیم دست کم ۵۰۰ هزار نفر از این آمار، افرادی بودند که مستقیما از واحد‌های صنفی تعدیل شده‌اند و در خواست بیمه بیکاری از وزارت کار داشتند و این‌ها بخش‌هایی از خسارت وارده به کسب و کار‌ها و اشتغال در حوزه اصناف است.
