یک شمش طلا چند کیلو است و چقدر ارزش دارد؟

نشان تجارت - هیچ وزن واحد و ثابتی برای شمش وجود ندارد. در بازار ایران و جهان، شمش‌ها از وزن‌های بسیار سبک مثل ۱، ۵ یا ۱۰ گرم شروع می‌شوند و تا شمش‌های یک کیلویی و حتی استاندارد‌های بین‌المللی ۱۲.۵ کیلویی ادامه پیدا می‌کنند. شمش‌های یک کیلویی محبوب‌ترین انتخاب برای سرمایه‌گذاران جدی هستند، اما اگر هدف شروع با سرمایه کم باشد، شمش‌های گرمی بهترین گزینه‌اند.

شمش‌های Good Delivery

بیایید اول تکلیف آن شمش‌های بزرگ و ذوزنقه‌ای شکل را روشن کنیم. آن چیزی که در خزانه‌های بانک‌های مرکزی و فیلم‌های هالیوودی می‌بینید، در اصطلاح تخصصی «Good Delivery» نامیده می‌شود. وزن استاندارد این شمش‌ها معمولاً ۴۰۰ اونس تروی است. اگر بخواهیم این مقدار را به کیلوگرم تبدیل کنیم، وزن این شمش حدود ۱۲.۴ کیلوگرم می‌شود.

این شمش‌ها اصلاً برای خرید و فروش در طلافروشی‌های سطح شهر یا نگهداری در گاوصندوق خانگی مناسب نیستند. اولاً قیمت‌شان سر به فلک می‌کشد و ثانیاً جابه‌جایی و نقد کردن آنها کار هر کسی نیست. این شمش‌ها مخصوص مبادلات بین‌المللی، پشتوانه پول ملی کشور‌ها و ذخایر استراتژیک هستند. پس اگر جایی شنیدید که شمش طلا ۱۲ کیلو است، منظور گوینده همین استاندارد بانکی خاص است که دسترسی به آن برای عموم تقریباً غیرممکن است.

شمش‌های کیلو بار

حالا بیایید کمی به واقعیت بازار نزدیک‌تر شویم. سنگین‌ترین شمشی که معمولاً یک سرمایه‌گذار شخصی یا شرکت‌های خصوصی معتبر خریداری می‌کنند، شمش‌های ۱ کیلوگرمی است که به آنها کیلو بار هم می‌گویند. این شمش‌ها دقیقاً ۱۰۰۰ گرم وزن دارند و به دلیل اینکه کارمزد ساخت یا اجرت بسیار کمتری نسبت به مدل‌های کوچک‌تر دارند، برای سرمایه‌گذاری‌های مبالغ بالا فوق‌العاده‌اند.

شکل ظاهری این شمش‌ها معمولاً مستطیلی و کشیده است و ابعادی تقریباً به اندازه یک گوشی موبایل کوچک، اما با ضخامت بیشتر دارند. وقتی چنین شمشی را در دست می‌گیرید، به خاطر چگالی بالای طلا، سنگینی آن حسابی غافلگیرتان می‌کند. اگر قصد دارید سرمایه بزرگی را به طلا تبدیل کنید، شمش‌های یک کیلویی گزینه اول روی میز هستند.

شمش‌های گرمی

برخلاف تصور عمومی که فکر می‌کنند برای خرید شمش طلا حتماً باید میلیاردر بود، بازار طلا پر از گزینه‌های سبک و خوش‌قیمت است. شمش طلا ۱ گرمی، پرفروش‌ترین نوع طلا در بین مردم عادی هستند. چرا؟ چون هم نقدشوندگی بسیار بالایی دارند و هم می‌توان با پس‌انداز‌های ماهانه آنها را خریداری کرد.

بیایید نگاهی دقیق‌تر به این وزن‌ها بیندازیم:

شمش ۱ گرمی: این مدل‌ها بیشتر شبیه یک پلاک کوچک هستند و اغلب در بسته‌بندی‌های وکیوم شده و امنیتی عرضه می‌شوند. برای هدیه دادن یا شروع پس‌انداز با مبالغ کم عالی هستند.

شمش‌های ۵ و ۱۰ گرمی: این وزن‌ها محبوبیت زیادی دارند. نه آنقدر سبک هستند که گم شوند و نه آنقدر گران که خریدشان سخت باشد.

شمش‌های ۲۰ و ۵۰ گرمی: اینها دیگر وارد فاز سرمایه‌گذاری جدی می‌شوند. کسی که شمش ۵۰ گرمی می‌خرد، معمولاً به دنبال حفظ ارزش پولش در میان‌مدت و بلندمدت است.

بیشتر بخوانید: آشنایی با انواع صندوق‌های طلا در ایران

نکته مهم اینجاست که در این وزن‌ها، دقت حرف اول را می‌زند. وقتی شما یک شمش ۱۰ گرمی می‌خرید، انتظار دارید دقیقاً ۱۰.۰۰۰ گرم طلا تحویل بگیرید، نه ۹.۹۹۰ گرم! کارخانه‌های معتبر تولید شمش چه ایرانی و چه خارجی مثل سوئیسی‌ها روی این وزن‌ها وسواس زیادی دارند.

شمش‌های ریخته گری در مقابل شمش‌های ضرب شده

حالا که می‌دانیم یک شمش طلا چند کیلو است یا چند گرم می‌تواند باشد، باید به روش ساخت آنها هم اشاره کنیم، چون روی ظاهر و گاهی وزن نهایی تأثیر دارد. شمش‌ها به دو روش کلی تولید می‌شوند:

شمش‌های ریخته‌گری: در این روش، طلای مذاب را داخل قالب می‌ریزند. این شمش‌ها معمولاً ظاهر سنتی‌تر، خشن‌تر و لبه‌های غیرتیزی دارند. اکثر شمش‌های سنگین (مثل ۱ کیلویی و ۱۲ کیلویی) به این روش ساخته می‌شوند. در این مدل‌ها ممکن است وزن دقیقاً رند نباشد (مثلاً ۹۹۹.۸ گرم)، اما وزن دقیق روی بدنه حک می‌شود.

شمش‌های ضرب‌شده: اینها مثل سکه ضرب می‌شوند. بسیار براق، تمیز، با لبه‌های صاف و طرح‌های گرافیکی زیبا هستند. شمش‌های زیر ۱۰۰ گرم معمولاً به این روش تولید می‌شوند و وزن‌شان بسیار دقیق است.

داستان اونس و تفاوت آن با گرم

یکی از سوالاتی که همیشه موقع خرید شمش پیش می‌آید، مربوط به شمش‌های یک اونسی است. خیلی‌ها فکر می‌کنند هر اونس معادل یک عدد رند است، اما در بازار طلا ما با اونس تروی (Troy Ounce) سر و کار داریم.

وزن دقیق یک شمش یک اونسی برابر با ۳۱.۱۰۳ گرم است.

این وزن یک استاندارد بین‌المللی است. یعنی اگر شما یک شمش ۱ اونسی بخرید، در هر کجای دنیا (از بازار تهران گرفته تا نیویورک و دبی) دقیقاً با همین وزن شناخته می‌شود و خریدار دارد. اما شمش‌های مثلاً ۲۰ گرمی یا ۵۰ گرمی، سیستم متریک هستند که در اروپا و آسیا بیشتر رواج دارند.

اگر آدم دقیقی هستید و دوست دارید سرمایه‌تان با معیار‌های جهانی همخوانی داشته باشد، شمش‌های ۱ اونسی، ۵ اونسی یا ۱۰ اونسی گزینه‌های جذابی هستند. اما اگر راحتی محاسبات برایتان مهم است، همان سیستم گرمی و کیلوگرمی که در سایت‌هایی مثل زرشاین هم تنوع بالایی دارند برایتان راحت‌تر خواهد بود، چون ضرب و تقسیم قیمت‌شان ساده‌تر است.

عیار و خلوص؛ وزن طلا در برابر ناخالصی

وقتی می‌گوییم یک شمش ۱۰۰ گرم وزن دارد، منظورمان ۱۰۰ گرم طلای خالص است یا آلیاژ؟

شمش‌های استاندارد سرمایه‌گذاری باید عیار ۲۴ داشته باشند. اما ۲۴ کامل وجود ندارد. معمولاً روی شمش‌ها عدد ۹۹۵، ۹۹۹ یا ۹۹۹.۹ را می‌بینید.

۹۹۹.۹: یعنی از هر ۱۰ هزار ذره، ۹۹۹۹ تایش طلا است. این خالص‌ترین حالت تجاری موجود در بازار است.

۹۹۵: معمولاً استاندارد شمش‌های قدیمی‌تر یا برخی شمش‌های خاص بازار ایران است.

حالا بیایید ببینیم مراجع معتبر درباره اهمیت خرید شمش مطمئن چه می‌گویند. انتخاب محل خرید به اندازه خود وزن طلا مهم است، چون در نهایت شما پول وزن طلای خالص را می‌پردازید.