رشد بی‌سابقه انرژی های تجدیدپذیر و خودروهای برقی؛ پیشرفت‌های فراتر از انتظار تا ۲۰۲۸
نشان تجارت - در دهه گذشته، پیشرفت در حوزه انرژی های تجدیدپذیر و خودروهای برقی بسیار سریع‌تر از آنچه که کارشناسان و نهادهای جهانی پیش‌بینی کرده بودند، رخ داده است. ظرفیت جهانی انرژی خورشیدی اکنون چهار برابر پیش‌بینی‌های آژانس بین‌المللی انرژی در سال ۲۰۱۵ است و خودروهای برقی بیش از ۲۰ درصد از فروش خودروهای جدید در جهان را تشکیل می‌دهند. این تغییرات چشمگیر نشان‌دهنده جهشی بزرگ در مسیر کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی به رغم چالش‌های فراوان پیش روی جهان است.
رشد فراتر از انتظار انرژی های تجدیدپذیر و خودروهای برقی
در تازه‌ترین اجلاس سالانه سازمان ملل متحد برای تغییرات اقلیمی که به نام COP30 در برزیل برگزار شد، همچنان از فاصله زیاد جهانی با اهداف آب و هوایی یاد شد، لیکن نکته قابل توجه این بود که برای دومین سال پیاپی، کمتر به موضوع قطع وابستگی به سوخت‌های فسیلی پرداخته شد. اما واقعیت‌هایی وجود دارد که اغلب به آن‌ها توجه نمی‌شود: جهان امروز از بلندپروازانه‌ترین پیش‌بینی‌های تنها یک دهه پیش بسیار جلوتر است. به گفته آژانس بین‌المللی انرژی، در سال گذشته ۵۵۳ گیگاوات ظرفیت انرژی خورشیدی نصب شده که معادل تامین برق برای حدود ۱۰۰ میلیون خانه در آمریکا است و این رقم ۱۵ برابر بیشتر از پیش‌بینی‌های آن نهاد در سال ۲۰۱۵ محسوب می‌شود.
همچنین، سهم خودروهای برقی از فروش خودروهای جدید به بیش از ۲۰ درصد رسیده است، در حالی که در سال ۲۰۱۵ کمتر از ۱ درصد فروش را تشکیل می‌داد. طبق پیش‌بینی‌ها، جهان تا سال ۲۰۲۸ به حدود ۱۰۰ میلیون خودروی برقی خواهد رسید، حتی اگر نرخ رشد فعلی ثابت باقی بماند.
کاهش گرمایش جهانی نسبت به پیش‌بینی‌های گذشته
این پیشرفت‌ها به کاهش قابل توجهی در پیش‌بینی افزایش دمای زمین منجر شده‌اند. اکنون کارشناسان انتظار دارند دمای جهانی تا سال ۲۱۰۰ حدود ۲.۶ درجه سانتی‌گراد افزایش یابد، در حالی که یک دهه پیش این عدد فاجعه‌آمیز ۴ درجه پیش‌بینی می‌شد.
یکی از دلایل اصلی موفقیت، نقش کلیدی چین در تولید انبوه انرژی پاک است که باعث کاهش چشمگیر هزینه‌های فناوری‌های تجدیدپذیر شده است. چین تا سال ۲۰۲۴ بیش از ۸۰ درصد از تولید جهانی پنل‌های خورشیدی را در تمام مراحل کلیدی به خود اختصاص داده و حدود ۶۰ درصد از توربین‌های بادی و سلول‌های باتری جهان را تولید می‌کند. ظرفیت تولید فعلی چین حتی از تقاضای جهانی نیز بیشتر است، که به رقابت شدید قیمتی و کاهش روندی هزینه‌ها دامن زده است.
از سال ۲۰۱۰ تاکنون، هزینه‌های انرژی خورشیدی، بادی و ذخیره‌سازی باتری بین ۶۰ تا ۹۰ درصد کاهش یافته است که عمدتاً به خاطر افزایش سریع تولید در چین است. جالب است بدانید که بیش از ۹۰ درصد پروژه‌های بادی و خورشیدی تازه نصب شده در سال ۲۰۲۴ در جهان، ارزان‌تر از ارزان‌ترین فناوری سوخت فسیلی بوده‌اند.
تاثیر مثبت انرژی پاک چین بر محیط زیست جهانی
با وجود اینکه رونق تولید چین در انرژی پاک باعث اختلال در بازارهای جهانی شده، این روند برای محیط زیست بسیار مفید بوده است. مقرون‌به‌صرفه بودن فناوری‌های نوین، پذیرش سریع آن‌ها را در بازارهای نوظهور به ویژه در آفریقا، آسیا و آمریکای لاتین تسهیل کرده است که در این مناطق اغلب زیرساخت‌های قدیمی سوخت فسیلی کنار گذاشته شده‌اند.
برآوردها نشان می‌دهد صادرات کالاهای انرژی پاک چین در سال ۲۰۲۴ به تنهایی انتشار گازهای گلخانه‌ای کشورهای واردکننده را سالانه حدود ۱ درصد کاهش می‌دهد و میزان کل صرفه‌جویی در انتشار گازهای گلخانه‌ای طی عمر این محصولات به حدود ۴.۰ گیگاتن دی‌اکسید کربن می‌رسد.
آژانس بین‌المللی انرژی پیش‌بینی کرده است که انتشار جهانی گازهای گلخانه‌ای تا سال ۲۰۴۰ به ۳۸ گیگاتن متریک در سال کاهش یابد، که نسبت به ۴۶ گیگاتن متریک پیش‌بینی شده در سال ۲۰۱۵ کاهش قابل توجهی است. اگر کشورها تعهدات خود را رعایت کنند، این مقدار می‌تواند به ۳۳ گیگاتن متریک کاهش یابد.
سیاست‌های ضد محیط زیستی آمریکا و تهدید اهداف جهانی آب و هوا
با این حال، چشم‌اندازها در سطح جهانی با چالش‌هایی مواجه است، به خصوص به دلیل سیاست‌های دولت ترامپ در آمریکا. دوره دوم ریاست جمهوری ترامپ احتمالاً باعث عقب‌نشینی قابل توجهی از اهداف آب و هوایی جهان خواهد شد. دولت ترامپ سیاست‌هایی را دنبال می‌کند که تمرکز آن‌ها روی افزایش تولید نفت و گاز و لغو مقررات زیست‌محیطی است.
علاوه بر این، دولت آمریکا میلیاردها دلار اعتبار مالیاتی و وام برای پروژه‌های انرژی پاک مانند پروژه‌های بادی و خورشیدی را متوقف کرده و هدفگذاری ۵۰ درصد خودروهای برقی تا سال ۲۰۳۰ را ملغی نموده است. کمک‌های آمریکا به صندوق‌های بین‌المللی آب و هوا نیز کاهش یافته که این امر توانایی کشورهای در حال توسعه در مقابله با تغییرات اقلیمی و پیشرفت در انرژی پاک را تهدید می‌کند.
تحلیلگران هشدار می‌دهند که این سیاست‌ها می‌توانند منجر به افزایش ۴ میلیارد تن دی‌اکسید کربن اضافی تا سال ۲۰۳۰ در آمریکا شوند، که تأثیر جدی بر تغییرات اقلیمی و تعهدات بین‌المللی دارد.
