شیوه جدید اجرای کالابرگ چگونه است؟ / مبارزه با فقر غذایی فقط با ۵۰۰ هزار تومان؟
نشان تجارت - در ماه‌های گذشته، اخبار متعددی درباره تغییرات جدید طرح کالابرگ الکترونیک منتشر شد. پیش از این، دولت اعلام کرده بود که کالابرگ به صورت اعتباری تخصیص خواهد یافت و مشمولان می‌توانستند با تخفیف تا ۲۰ درصد از فروشگاه‌های منتخب یا بدون تخفیف از سایر فروشگاه‌ها، کالا‌ها را خریداری کنند. با این حال، اخیراً اعلام شده که اجرای کالابرگ الکترونیک به شیوه اعطای کالا خواهد بود و نه اعتبار.
طی این طرح قرار است به‌اندازه‌ای کالا به مشمولان تعلق بگیرد که کالری مورد نیاز مصرفی خود را دریافت کنند. به عبارت دیگر، دولت متعهد شده است که در صورت افزایش قیمت ۱۱ قلم کالای مشمول کالابرگ، مابه‌التفاوت آن را پرداخت کند تا قدرت خرید افراد ثابت بماند. البته همچنان نگرانی‌هایی در خصوص تداوم پرداخت کالابرگ به شیوه جدید و حفظ قدرت خرید برای مشمولان وجود دارد، به ویژه با توجه به چالش‌هایی که پیش‌تر در تامین مالی این طرح وجود داشت.
جزئیات طرح جدید و تأمین کالری مورد نیاز
احمد میدری، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی اعلام کرده است که شیوه جدید کالابرگ در آذرماه نهایی می‌شود. همچنین نادری، عضو هیئت رئیسه مجلس، بیان کرد که قرار شده است در آذرماه به سه دهک اول، معادل ۵۰۰ هزار تومان و به میزان ۲۱۰۰ کالری، کالا داده شود. پرداخت باقی دهک‌ها نیز پس از پرداخت این سه دهک و به صورت کالا خواهد بود.
پیش از این و برای آبان‌ماه، سخنگوی دولت اعلام کرده بود که دهک‌های ۱ تا ۳ مبلغ ۵۰۰ هزار تومان و دهک‌های ۴ تا ۷ مبلغ ۳۵۰ هزار تومان سبد کالا دریافت خواهند کرد. بر اساس اظهارات عضو کمیسیون اجتماعی مجلس، با ۳۵۰ هزار تومان کالابرگ، یک شخص تقریباً می‌تواند دو کیلو مرغ و یک روغن خریداری کند. اگرچه همچنان این پرسش را مطرح است که آیا با این مبالغ، ۲۰۰۰ کیلو کالری مورد نیاز هر فرد تأمین خواهد شد؟
سابقه طرح کالابرگ و میزان رضایت عمومی
تاکنون مناقشات زیادی بر سر کارآمدی طرح کالابرگ الکترونیک مطرح شده است. شیوه اجرای کالابرگ پس از انقلاب به اشکال مختلفی بوده؛ چه آن زمان که در زمان جنگ ایران و عراق دولت سبدی از کالا تعریف می‌کرد و مردم با کوپن کالا و با قیمت‌های بسیار پایین به مراکز مشخصی مراجعه می‌کردند و چه از سال ۱۳۹۳ که موضوع کوپن کالا یا کالابرگ دوباره مطرح شد و مسئولیت آن از وزارت صمت به وزارت کار انتقال یافت.
در دولت روحانی، وزارت تعاون چند نوبت این کار را انجام داد، اما جامعه هدف بسیار محدود بود. در دولت ابراهیم رئیسی، هدف طرح عوض شد تا قیمت برای مصرف‌کنندگان ثابت نگه داشته شود و دولت مابه‌التفاوت را بپردازد که این کار چند نوبت تجربه شد.
در دولت چهاردهم تاکنون، حدود ۴ نوبت کالابرگ توزیع شده که شیوه متفاوتی داشته؛ بدین صورت که منابعی به مردم اختصاص داده شده و آنها می‌توانستند ۱۱ قلم کالای مورد نیاز خود را از فروشگاه‌ها خریداری کنند.
البته شیوه اخیر اجرای کالابرگ چندان مورد رضایت عمومی نبود. طرح کالابرگ با هزینه ۱۱۷ هزار میلیارد تومانی اجرا شد. با این وجود، رضایت عمومی تنها ۴۵.۲ درصد ثبت شد، و ۶۵ درصد مردم دهک‌بندی را ناعادلانه ارزیابی کرده‌اند.
فلسفه اصلی طرح کالابرگ، مبارزه با فقر شدید و فقر غذایی بود، اما عدم اجرای یک مدل کارآمد مانع دستیابی به اهداف شده است. سهم توانمندسازی اقتصادی از کل این منابع کمتر از ۱۵ درصد بوده و نرخ خروج پایدار مددجویان از فقر نیز زیر ۱۵ درصد ثبت شده است. باید دید آیا با اجرای شیوه جدید طرح کالا برگ دولت می‌تواند رضایت عمومی را جلب کند یا خیر.
