معرفی ارز‌های دیجیتال با پشتوانه نفت/ آشنایی با نسل جدید استیبل کوین‌های انرژی محور
نشان تجارت - ارز‌های دیجیتال در سال‌های اخیر به شکل گسترده‌ای گسترش یافته‌اند و همزمان با رشد این بازار، نیاز به دارایی‌هایی با ثبات بیشتر نیز افزایش پیدا کرده است. یکی از مدل‌های جدید در این حوزه، ارز‌های دیجیتال با پشتوانه نفت است که در آن، ارزش هر واحد از رمزارز معادل یک میزان مشخص از نفت یا سایر منابع انرژی تعیین می‌شود. این شکل از استیبل‌کوین‌ها علاوه بر بهره‌گیری از ویژگی‌های بلاکچین – مانند شفافیت، امنیت و عدم تمرکز – از ارزش دارایی‌های فیزیکی نظیر نفت نیز بهره‌مند هستند. این نوع رمزارز‌ها نخستین بار با هدف کاهش نوسانات قیمتی و ایجاد یک ابزار پرداخت قابل اعتماد در بازار بین‌المللی معرفی شدند و در ادامه، ایده آن در کشور‌هایی مانند ونزوئلا و شرکت‌های فعال در حوزه انرژی توسعه یافت.
ارز دیجیتال با پشتوانه نفت چیست؟
ارز‌های دیجیتال با پشتوانه نفت (Oil-backed cryptocurrency) دسته‌ای از استیبل‌کوین‌ها هستند که ارزش آنها براساس مقدار مشخصی از نفت تعیین می‌شود. به طور معمول، صادرکنندگان این ارزها دولت‌ها یا شرکت‌های بزرگ فعال در صنعت نفت هستند. ویژگی کلیدی این رمزارز‌ها این است که برخلاف بسیاری از ارز‌های دیجیتال فاقد پشتوانه، ارزش آنها بر اساس یک کالای واقعی و دارای بازار جهانی تعیین می‌شود. این موضوع باعث می‌شود نوسانات شدید در بازار کریپتو کاهش یابد و امکان استفاده از چنین ارز‌هایی در مبادلات بین‌المللی بیشتر شود. در کنار این مسئله، رمزارز‌های نفتی یک ابزار مالی جدید برای ورود سرمایه‌گذاران به بازار انرژی نیز به شمار می‌روند.
استیبل‌کوین‌ها و جایگاه ارز‌های نفتی
اساسی‌ترین ویژگی استیبل‌کوین‌ها، ثبات نسبی ارزش آنهاست. برخلاف رمزارز‌های معمولی که قیمتشان تحت‌تأثیر تغییرات عرضه و تقاضا به سرعت دستخوش نوسان می‌شود، استیبل‌کوین‌ها به پشتوانه دارایی‌هایی مثل دلار، طلا یا نفت عرضه می‌شوند تا ثبات بیشتری داشته باشند. استیبل‌کوین‌های نفتی نیز در همین گروه قرار می‌گیرند و با اتکا به ارزش نفت، به کاربران امکان می‌دهند از سرعت و کارایی تراکنش‌های رمزنگاری‌شده استفاده کنند، بدون اینکه نوسانات شدید بازار‌های کریپتو را تجربه کنند.
تاریخچه طرح ارز‌های دیجیتال نفتی
ایده توسعه ارز‌های دیجیتال با پشتوانه نفت نخستین بار در سال‌های ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ برجسته شد؛ زمانی که نیکلاس مادورو، رئیس‌جمهور ونزوئلا، از عرضه استیبل‌کوینی با نام پترو (Petro) خبر داد. این ارز قرار بود با ذخایر عظیم نفت، گاز و طلا پشتیبانی شود و به عنوان ابزار پرداخت برای کاهش اثر تحریم‌ها و تقویت اقتصاد بحران‌زده ونزوئلا به کار گرفته شود. اما به دلیل برداشت بین‌المللی از این طرح به عنوان راهکاری برای دور زدن تحریم‌ها، پترو مورد پذیرش گسترده قرار نگرفت. با این حال، در سال ۲۰۲۰ تلاش‌هایی برای احیای آن صورت گرفت.
همزمان با پترو، پروژه‌های دیگری مانند Petro Dollar و Oil Coin نیز ایجاد شدند که به دنبال ورود به بازار رمزارز‌های نفتی بودند. با وجود تبلیغات اولیه، این پروژه‌ها نیز نتوانستند جذب سرمایه قابل توجهی انجام دهند. در سال ۲۰۱۹ گزارش‌هایی منتشر شد که نشان می‌داد روسیه به دنبال تدوین مقررات مربوط به ارز‌های دیجیتال از جمله طرح ارز نفتی خود است. همچنین در گزارش‌های جدید، همکاری ایران و روسیه برای توسعه یک استیبل‌کوین با پشتوانه طلا مطرح شده است که از تلاش‌های «دلارزدایی» میان برخی کشور‌ها پشتیبانی می‌کند.
بیشتر بخوانید: صرافی متمرکز و غیرمتمرکز؛ مقایسه جامع دو دنیای متفاوت در تبادل دیجیتال
ارز دیجیتال Petro Dollar چیست؟
پترو دلار (Petro Dollar یا PTR) یکی از شناخته‌شده‌ترین تلاش‌ها برای ایجاد یک رمزارز نفتی است. این ارز در دسامبر ۲۰۱۷ و با حمایت دولت ونزوئلا معرفی شد. دولت این کشور اعلام کرد که PTR با ذخایر نفت، طلا و سایر منابع طبیعی پشتیبانی می‌شود. هر واحد PTR معادل یک بشکه نفت ونزوئلا در نظر گرفته شده و هدف آن کمک به کاهش وابستگی اقتصاد کشور به دلار و تقویت پول ملی تحت تحریم بود. در برخی بخش‌های اقتصادی ونزوئلا، پترو حتی به عنوان ابزار پرداخت برای مالیات‌ها و برخی کالا‌ها و خدمات مورد استفاده قرار گرفت. بلاکچین مورد استفاده در پترو با هدف افزایش شفافیت مالی و کاهش فساد طراحی شد، هرچند به دلیل مسائل سیاسی و اقتصادی داخلی، این پروژه نتوانست اعتماد گسترده‌ای جلب کند.
ارز دیجیتال Oil Coin چیست؟
Oil Coin یکی دیگر از مدل‌های جهانی رمزارز‌های نفتی است که توسط گروهی از شرکت‌های مالی و انرژی توسعه یافت. هر واحد از Oil Coin معادل مقدار مشخصی نفت خام تعیین شده و ارزش آن با قیمت جهانی نفت تنظیم می‌شود. هدف اصلی از عرضه آن، تسهیل تراکنش‌های بین‌المللی نفت، کاهش هزینه‌های انتقال پول و جذب سرمایه‌گذاری‌های جدید در بازار انرژی بود. این پروژه تلاش کرد از ساختار شفاف و قابل ردیابی بلاکچین برای ایجاد اعتماد در بازار استفاده کند، اما استقبال گسترده‌ای از آن صورت نگرفت.
ارز دیجیتال Blur Energy چیست؟
Blur Energy از نسل جدید استیبل‌کوین‌های انرژی‌محور است که تنها محدود به نفت نیست و پشتوانه آن مجموعه‌ای از منابع انرژی شامل نفت، گاز و انرژی‌های تجدیدپذیر است. ارزش هر واحد از این ارز معادل مقداری مشخص از انرژی تولیدشده از منابع مختلف تعیین می‌شود. هدف آن ایجاد ابزار پرداخت قابل اعتماد در بازار‌های انرژی و افزایش کارایی معاملات میان شرکت‌های مختلف است. این مدل، چشم‌انداز گسترده‌تری نسبت به استیبل‌کوین‌های نفتی دارد، زیرا امکان استفاده در بخش‌های مختلف انرژی را فراهم می‌کند.
چالش‌های پیش روی ارز‌های دیجیتال نفتی
یکی از چالش‌های مهم این ارزها، نوسانات شدید قیمت نفت است. عوامل سیاسی، اقتصادی و محیط‌زیستی نقش مهمی در تعیین ارزش نفت دارند؛ بنابراین کاهش ناگهانی قیمت جهانی نفت می‌تواند ارزش این ارزها را نیز تحت‌تأثیر قرار دهد. محدودیت‌های قانونی و عدم پذیرش جهانی نیز مانع مهمی برای گسترش آنهاست. بسیاری از کشور‌ها در مورد ارز‌های دیجیتال هنوز قوانین مشخصی وضع نکرده‌اند یا با احتیاط برخورد می‌کنند.
رقابت با انواع دیگر استیبل‌کوین‌ها، مسئله امنیت و ضرورت شفافیت اطلاعات نیز از چالش‌های اساسی این حوزه هستند. هرگونه ضعف امنیتی در شبکه‌ای که ارز نفتی روی آن فعالیت می‌کند، می‌تواند اعتماد کاربران را کاهش دهد؛ بنابراین توسعه زیرساخت‌های ایمن و شفاف در این پروژه‌ها ضروری است.
نقش ارز‌های دیجیتال نفتی در بازار جهانی
ارز‌های دیجیتال نفتی می‌توانند نوسانات قیمت در بازار کریپتو را تا حدی کاهش دهند و ارزش پایدار‌تری برای کاربران ایجاد کنند. این ارزها همچنین به تجارت جهانی نفت سرعت می‌بخشند و نیاز به وابستگی به دلار را کم می‌کنند. ثبت‌تراکنش‌ها در بلاکچین نیز امکان ردیابی و شفافیت بیشتر را فراهم می‌کند و می‌تواند از فساد مالی در بخش انرژی جلوگیری کند. برای اقتصاد‌های آسیب‌پذیر نیز این ارزها فرصت‌هایی برای تقویت ارزش پول ملی و جذب سرمایه‌گذاری ایجاد می‌کنند.
