رشد دلار پس از افت تاریخی
نشان تجارت - به گزارش فایننشال تایمز، پس از ماه‌ها سقوط ارزش دلار در پی سیاست‌های تعرفه‌ای دونالد ترامپ، نشانه‌هایی از تغییر روند به سمت افزایش دوباره دیده می‌شود. در نیمه نخست سال ۲۰۲۵، دلار بدترین عملکرد آغاز سال خود در بیش از پنجاه سال اخیر را ثبت کرد؛ افتی که بیانگر نااطمینانی بازار‌ها نسبت به سیاست‌های تجاری و ژئوپلیتیک دولت ترامپ بود.
اما پس از آن سقوط شدید، بازار ارز شاهد افزایش بی‌سابقه حجم معاملات شد. طبق گزارش جدید بانک تسویه بین‌المللی (BIS)، در آوریل ۲۰۲۵، هم‌زمان با اوج نوسانات ارزی، روزانه به طور میانگین ۱۰ هزار‌میلیارد دلار معامله در بازار ارز انجام شده که نسبت به سه سال قبل، حدود ۳۰ درصد افزایش داشته است. این «گریز از دلار» نشانه‌ای از تضعیف نقش سنتی آن به عنوان پناهگاه امن مالی محسوب می‌شد.
اکنون، اما از اواخر آوریل تاکنون، دلار تقریبا در سطحی ثابت مانده و از اوایل سپتامبر حدود ۳ درصد رشد کرده است. شاخص دلار که ارزش دلار را در برابر سبدی از ارز‌های اصلی می‌سنجد، نشانه‌هایی از چرخش رو به بالا دارد. تحلیلگران و سرمایه‌گذاران به تدریج این پرسش را مطرح می‌کنند که آیا کف قیمتی دلار پشت سر گذاشته شده است؟
«استیو انگلندر» از بانک استاندارد چارترد معتقد است که افزایش بهره‌وری و رشد سودآوری شرکت‌ها در آمریکا می‌تواند دوباره «استثناگرایی دلار» را احیا کند. او می‌گوید نشانه‌هایی از رشد بلندمدت بهره‌وری دیده می‌شود که اگر تثبیت گردد، می‌تواند زمینه‌ساز جهش غافلگیرکننده‌ای در ارزش دلار باشد.
عامل دیگر، آن‌چه در ادبیات مالی به «اثر پیراهن کثیف‌تر» معروف است: یعنی هرچند اقتصاد آمریکا مشکلات خود را دارد، اما سایر ارز‌های بزرگ وضعیت بهتری ندارند و در مقایسه با آن، دلار همچنان گزینه‌ی قابل اتکاتری به نظر می‌رسد. ین ژاپن پس از انتخاب نخست‌وزیر جدید، «سانائه تاکایچی»، به‌شدت تضعیف شده است؛ زیرا سرمایه‌گذاران نسبت به مسیر آینده سیاست‌های پولی و افزایش نرخ بهره در ژاپن دچار تردید شده‌اند. در اروپا نیز تداوم بی‌ثباتی سیاسی در فرانسه بر بازار سهام و یورو فشار آورده و رشد آن را محدود کرده است. در بریتانیا هم پوند در آستانه انتشار بودجه جدید، در وضعیت انتظار به سر می‌برد.
بانک گلدمن ساکس نیز گزارش داده که میزان موقعیت‌های سفته‌بازانه به نفع دلار افزایش یافته و همین عامل باعث شده ارزش آن به بالاترین سطح دو ماه اخیر برسد. این چرخش بیشتر ناشی از گریز معامله‌گران از ین و یورو بوده است.
از منظر اقتصاد کلان، نگرانی دیگری در حال شکل‌گیری است: احتمال بازگشت تورم ناشی از تعرفه‌ها. اگر در پایان امسال یا اوایل سال آینده نشانه‌های جدیدی از افزایش قیمت‌ها پدیدار شود، حتی فدرال‌رزرو تحت نفوذ ترامپ نیز ممکن است نتواند کاهش گسترده نرخ بهره را که بازار انتظار دارد، عملی کند. چنین شرایطی معمولا از دلار حمایت می‌کند یا دست‌کم مانع سقوط بیشتر آن می‌شود.
با وجود این، پیش‌بینی مسیر ارز‌ها همواره دشوار و وابسته به عوامل متغیر است. ضعف پایدار بازار کار آمریکا می‌تواند جلوی رشد بیشتر دلار را بگیرد. در حال حاضر، ارزش دلار هنوز ۹ درصد کمتر از ابتدای سال است و اگر تا پایان سال در همین سطح بماند، بزرگ‌ترین افت سالانه از ۲۰۱۷ ثبت خواهد شد. اما اگر روند افزایشی اخیر در پاییز تداوم یابد، ممکن است موجی از بازتنظیم پرتفوی‌ها را برانگیزد و باعث رشد سریع و ناگهانی ارزش دلار شود، جهشی که می‌تواند شوک تازه‌ای به بازار‌های جهانی در سال ۲۰۲۵ وارد کند.
