لوازم‌التحریر ۲۰ تا ۳۰ درصد گران شدند
نشان تجارت - بازگشایی مدارس خانواده‌ها را با «هفت‌خوان هزینه‌های تحصیلی» روبه‌رو کرده است؛ از لباس فرم و لوازم‌التحریر گرفته تا سرویس و شهریه مدارس غیرانتفاعی. بررسی‌ها نشان می‌دهد حداقل هزینه یک دانش‌آموز حدود شش تا هفت میلیون تومان است و در مدارس غیرانتفاعی به بیش از ۱۵۰ میلیون تومان می‌رسد.
تعطیلات تابستانی برای دانش‌آموزان و والدین آنها به روز‌های آخر خود رسیده است و مدارس در آستانه بازگشایی هستند. در این میان بسیاری از خانواده‌ها که از هفت‌خوان ثبت‌نام فرزندان خود در مدارس گذشته‌اند، اکنون باید نگران شهریه، هزینه سرویس، تهیه کیف و کفش، لباس فرم و لوازم تحریر برای آنها باشند. این درحالی‌است که هنوز هزینه‌های جانبی دیگر که در طول سال ممکن است برای تحصیل فرزندان آنها به‌وجود آید که در سبد هزینه‌های مصرفی تحصیلی فرزندان پیش‌بینی نشده است.
هزینه‌های ایاب‌وذهاب دانش‌آموزان تهرانی
این روز‌ها دیگر کمتر دانش‌آموزی است که خود پیاده مسیر خانه تا مدرسه را بپیماید، خانواده‌ها برای راحتی و امنیت آنها از سرویس‌های حمل‌ونقل استفاده می‌کنند. بر همین اساس، والدین باید هزینه‌ای را به‌صورت ماهیانه برای سرویس آنها کنار بگذارند. «سیدجعفر تشکری هاشمی»، عضو شورای شهر تهران، درباره هزینه روزانه سرویس دانش‌آموزان گفت: «مبلغ پایه ورودی برای هر دانش‌آموز ۵۸ هزار تومان تعیین شده است و به‌ازای هر کیلومتر مسافت، مبلغ پنج‌هزار و ۹۰۰ تومان محاسبه می‌شود.»
او افزود: «براساس لایحه پیشنهادی ارائه‌شده به صحن شورا، ما این اختیار را داشتیم که نرخ کرایه‌ها را متناسب با نرخ تورم سالانه افزایش دهیم. نرخ تورم اعلام‌شده برای سال جاری ۳۶.۸ درصد بود، اما شورای شهر تهران با هدف کاهش فشار مالی بر خانواده‌ها، دو تغییر اساسی در این لایحه اعمال کرد. این مبالغ برای دانش‌آموزان مقطع ابتدایی بر مبنای هشت ماه فعالیت تحصیلی و برای دانش‌آموزان مقطع متوسطه براساس ۹ ماه تحصیلی در نظر گرفته شده است.»
اگر مصوبه شورای شهر تهران لحاظ شود، هر خانواده باید ماهیانه تنها برای ورودی سرویس، یک میلیون و ۷۴۰ هزار تومان هزینه کند و چنانچه مدرسه فرزند او در کمترین فاصله، مثلاً کمتر از یک کیلومتر باشد، باید هزینه خود را به یک میلیون و ۹۱۷ هزار تومان افزایش بدهد و هرچه فاصله مدرسه تا منزل دانش‌آموز بیشتر باشد، این هزینه افزایش بیشتری خواهد داشت. مثلاً اگر فاصله منزل دانش‌آموز تا مدرسه پنج کیلومتر باشد، خانواده باید ماهیانه دو میلیون و ۲۷۱ هزار تومان برای ایاب‌وذهاب فرزند به مدرسه هزینه کند.
میزان شهریه
اصل ۳۰ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران می‌گوید: «دولت موظف است وسایل آموزش‌وپرورش رایگان را برای همه ملت تا پایان دوره متوسطه فراهم سازد و وسایل تحصیلات عالی را تا سرحد خودکفایی کشور به‌طور رایگان گسترش دهد.» براساس این اصل، مدارس دولتی نباید از دانش‌آموزان شهریه دریافت کنند. این مسئله تا دهه‌های پیشین در همه مدارس دولتی ایران، اعم از مدارس عادی تا نمونه دولتی و استعداد‌های درخشان، رعایت می‌شد. بااین‌حال، امروزه در این گونه مدارس اگرچه تحت عنوان شهریه، مبلغی از دانش‌آموزان اخذ نمی‌شود، اما هم در زمان ثبت‌نام و هم در طی سال تحصیلی مبالغی با عنوان «کمک به مدرسه» از خانواده دانش‌آموزان دریافت می‌شود.
اگرچه وزارت آموزش‌وپرورش در بیانیه‌های مختلف تأکید دارد کمک به مدارس دولتی از سوی خانواده دانش‌آموزان باید اختیاری باشد، اما در واقعیت چنین نیست و مدارس دولتی هرساله چنین مبالغی را دریافت می‌کنند. آمار و گزارش‌های رسمی درباره این کمک‌ها وجود ندارد، بااین‌حال سال گذشته و در آستانه بازگشایی مدارس برخی از خبرگزاری‌ها گزارش‌های میدانی از این کمک‌ها منتشر کردند. این گزارش‌ها از مبالغی بین سه میلیون و ۵۰۰ هزار تومان تا ۳۹ میلیون تومان حکایت داشت، که با توجه به افزایش میزان تورم احتمال افزایش این مبالغ به بیشتر از این ارقام بسیار زیاد است.
این مبالغ برای مدارس غیرانتفاعی و غیردولتی متفاوت است؛ چراکه براساس قانون آنها می‌توانند براساس تعرفه‌های مصوب از دانش‌آموزان شهریه دریافت کنند. «احمد محمودزاده»، رئیس سازمان مدارس و مراکز غیردولتی و توسعه مشارکت‌های مردمی وزارت آموزش‌وپرورش، در ۱۷ مردادماه امسال اعلام کرد: «حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد افزایش در شهریه مدارس غیردولتی برای سال تحصیلی آینده تصویب شده است. این افزایش با توجه به شرایط اقتصادی و هزینه‌های بالای نگهداری و ارتقای کیفیت آموزشی این مدارس انجام شده است.»
محمودزاده گفت: «کف شهریه مدارس غیردولتی برای سال تحصیلی جدید ۱۴ میلیون تومان و سقف آن ۱۴۵ میلیون تومان تعیین شده است، اما خانواده‌ها باید هزینه‌های اضافی مانند غذا، سرویس و فعالیت‌های فوق برنامه را نیز به‌صورت جداگانه بپردازند.»
به‌گفته او، شهریه‌ای که در سامانه اعلام شده، تنها شامل برنامه‌های درسی و فعالیت‌های فوق‌برنامه است و هزینه‌های جانبی مانند خدمات آموزشی، غذا، حمل‌ونقل و لباس فرم جزو شهریه رسمی محسوب نمی‌شوند و باید به‌طور معقول و براساس نرخ بازار دریافت شوند.
هزینه البسه مدارس
اگر دانش‌آموزی موفق به ثبت‌نام، تأمین شهریه و پرداخت هزینه ایاب‌وذهاب شود، تازه باید به فکر تهیه کیف و کفش، لوازم‌التحریر، کتاب و… نیز باشد که این اقلام نیز اخیراً افزایش قیمت شدیدی داشته‌اند. اگرچه آمار و قمیت‌های رسمی البسه مدارس برای سال تحصیلی امسال اعلام نشده است، اما گزارش‌های غیررسمی حکایت از افزایش قیمت این اقلام در شهر‌های مختلف ایران دارد. در برخی از شهرستان‌ها پیراهن و شلوار ابتدایی پسرانه دوره اول با قیمت حدود ۵۷۰ هزار تومان عرضه می‌شود و برای دوره دوم ابتدایی قیمت به ۶۲۰ هزار تومان می‌رسد. همچنین، مقنعه تک برای دانش‌آموزان مقطع دوره اول ابتدایی حدود ۱۰۰ هزار تومان است و برای متوسطه و دبیرستان به ترتیب ۱۱۰ هزار و ۱۲۰ هزار تومان اعلام شده است. همچنین حداکثر لباس فرم مدارس پسرانه در برخی شهرستان‌ها، ۹۰۰ هزار تومان، دامنه این قیمت‌ها بسته به جنس پارچه، نوع دوخت و کیفیت لباس، متفاوت است.
در تهران حداقل قیمت پیراهن و شلوار رسمی ۵۴۸ هزار تومان و حداکثر ۸۲۵ هزار و ۵۰۰ تومان است. اگر خانواده‌ها ناچار به تهیه کت و شلوار نیز باشند، این هزینه حداقل به یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان تا دو میلیون تومان، بسته به جنس پارچه، می‌رسد. این هزینه‌ها برای لباس‌های فرم دخترانه در شهرستان‌ها از حداقل ۴۶۰ هزار تومان برای سایز کوچک مقاطع ابتدایی با طراحی ساده آغاز می‌شود و سقف آن به ۸۰۰ هزار تومان می‌رسد. در تهران نیز براساس آنچه در وب‌سایت فروشگاه‌های مجازی وجود دارد، حداقل قیمت لباس فرم دخترانه مقاطع ابتدایی از ۴۲۰ هزار تومان برای لباس‌های سایز کوچک و بدون طرح آغاز می‌شود و سقف آن ۴۹۰ هزار تومان است. قیمت لباس‌های فرم متوسطه اول و دوم بین ۹۳۷ هزار تومان تا یک میلیون تومان است.
قیمت لوازم‌التحریر
هزینه تهیه لوازم‌التحریر برای سال تحصیلی ۱۴۰۴-۱۴۰۵ در ایران، به‌ویژه در تهران، با افزایش قابل‌توجهی نسبت به سال‌های گذشته همراه بوده است. براساس گزارش‌های میدانی، هزینه لوازم‌التحریر معمولی برای یک دانش‌آموز بین سه میلیون و ۵۰۰ هزار تا چهار میلیون تومان برآورد می‌شود. به‌گزارش ایلنا، قیمت لوازم‌التحریر نسبت به سال گذشته حدود بین ۲۰ تا ۳۰ درصد افزایش داشته است.
آنچه مشاهده می‌شود افزایش هزینه‌های تحصیل پایه در ایران است، به‌گونه‌ای‌که برای سال تحصیلی ۱۴۰۴-۱۴۰۵ حداقل هزینه کلی یک دانش‌آموز شامل لباس فرم، لوازم‌التحریر، کیف، کفش، بدون هزینه ایاب‌وذهاب حدود شش تا هفت میلیون تومان برآورد می‌شود. هزینه مدارس غیرانتفاعی با در نظر گرفتن لباس کامل، سرویس، شهریه و لوازم فانتزی می‌تواند به بیش از ۱۵۰ میلیون تومان برسد. این بدین‌معنی است که خانواده‌ها باید بسیاری از اقلام را از سبد مصرفی خود حذف کنند تا بتوانند هزینه تحصیل فرزندان دانش‌آموز خود را پرداخت کنند.
