نشان تجارت - اگرچه تب جنگ ۱۲ روزه ایران و اسرائیل در هفتههای اخیر اقتصاد کشور را به شدت تحت تأثیر قرار داده و بازارهای مالی با ریزشهای سنگین مواجه شدهاند، یک حمله هکری گسترده به یکی از صرافیهای بزرگ رمزارزی ایران، زنگ خطر جدیدی را برای سرمایهگذاران به صدا درآورده است.
گزارشها حاکی از آن است که صرافی نوبیتکس که یکی از صرافیهای پرطرفدار و فعال در بازار ارزهای دیجیتال در ایران است، در آخرین روزهای حمله اسرائیل به ایران، هدف حمله سایبری گسترده قرار گرفت. در جریان این حمله، هکرها موفق شدند به بخشی از کیف پولهای این صرافی دسترسی پیدا کرده و مقادیر قابلتوجهی رمزارز از حساب کاربران برداشت کنند.
نوبیتکس در بیانیهای رسمی ضمن تأیید حمله هکری، اعلام کرده که تیم امنیتی این صرافی موفق شده است بخشی از داراییهای به سرقت رفته را شناسایی و بازیابی کند. همچنین نوبیتکس وعده داده است که خسارتهای واردشده به کاربران از محل صندوق بیمه صرافی جبران خواهد شد.
با این حال، این اتفاق سبب شد که بار دیگر بحث امنیت سرمایهگذاری در بازار رمزارزها، بهویژه در شرایط بحرانی و جنگی، به یکی از داغترین موضوعات اقتصادی روز تبدیل شود. بسیاری از کاربران، با نگرانی این پرسش را مطرح کردهاند که آیا خرید ارز دیجیتال در چنین روزهایی میتواند تصمیم درستی باشد یا نه.
با گسترش جنگ و افزایش نااطمینانی اقتصادی، شماری از مردم به سمت بازار ارزهای دیجیتال روی آوردهاند. دلیل این امر، نگرانی از سقوط ارزش ریال و تمایل به حفظ قدرت خرید در برابر تورم و تحریمهاست. اما کارشناسان معتقدند ماجرا پیچیدهتر از آن است که در نگاه نخست به نظر میرسد.
از یک سو، رمزارزها ماهیتی غیرمتمرکز دارند و به دولتها وابسته نیستند؛ به همین دلیل در کشورهایی که با بحران اقتصادی و تحریم مواجهاند، بهعنوان ابزار حفظ ارزش داراییها شناخته میشوند. از سوی دیگر، بازار رمزارزها به شدت پرنوسان و غیرقابلپیشبینی است؛ بهطوریکه حتی در شرایط عادی نیز ممکن است در عرض چند روز، بخش بزرگی از سرمایه افراد از بین برود.
در عین حال، حملات سایبری همچون هک اخیر صرافی نوبیتکس نشان میدهد که امنیت این بازار، بهویژه در صرافیهای داخلی، هنوز بهطور کامل تضمینشده نیست. در شرایطی که خطر حملات هکری افزایش یافته و زیرساختهای اینترنتی کشور در وضعیت شکننده قرار دارند، دسترسی به کیف پولها و صرافیهای رمزارزی ممکن است با اختلالات جدی همراه شود.
بررسی تجربه برخی کشورهای درگیر جنگ یا بحرانهای سیاسی نشان میدهد که رمزارزها میتوانند هم نجاتبخش باشند و هم تهدیدآفرین. برای نمونه، در سالهای اخیر، اوکراین که با جنگ و بحران اقتصادی مواجه بود، بهشدت به سمت استفاده از ارزهای دیجیتال رفت. دولت اوکراین حتی بخشی از کمکهای مردمی برای تأمین هزینههای جنگ را از طریق بیتکوین و اتریوم دریافت میکرد. در این کشور، رمزارزها در مقاطعی به یک ابزار حیاتی برای ادامه مبادلات مالی تبدیل شدند.
از سوی دیگر، در ونزوئلا که دچار ابرتورم شدید شد، برخی مردم به سمت خرید رمزارزها هجوم بردند، اما نوسانات شدید بازار و محدودیتهای اینترنتی باعث شد که بسیاری از سرمایهگذاران کوچک خسارتهای سنگینی متحمل شوند.
تحلیلگران بازارهای مالی معتقدند که خرید ارز دیجیتال در شرایط جنگی باید با احتیاط بسیار بالایی انجام شود. مزایا و معایب این کار به شرح زیر است:
غیرمتمرکز بودن و عدم وابستگی به دولتها
قابلیت انتقال داراییها به خارج از مرزها
حفظ ارزش دارایی در برابر سقوط پول ملی
افزایش پذیرش جهانی بهعنوان ابزار پرداخت
نوسانات بسیار شدید و احتمال ریزش سنگین
مشکلات فنی و خطر حملات هکری
احتمال محدودیتهای اینترنتی یا قطع دسترسی به صرافیها
نبود تضمین برای بازیابی سرمایه در صورت از دست رفتن کیف پول
کارشناسان تأکید میکنند که خرید رمزارز برای کسانی که آشنایی کافی با بازار ندارند؛ سرمایه اضطراری خود را وارد بازار میکنند؛ توان تحمل نوسانات سنگین را ندارند یا به ابزارهای امنیتی قوی مثل کیف پول سختافزاری دسترسی ندارند، تصمیمی بسیار پرریسک خواهد بود.
همچنین آن دسته از افرادی که برای خرید و فروش وابسته به صرافیهای داخلی هستند، باید توجه داشته باشند که در شرایط جنگی، حملات سایبری یا اختلالات اینترنتی میتوانند روند معاملات آنها را به شدت مختل کنند.
با وجود تمام هشدارها، برخی تحلیلگران معتقدند که اگر افراد تنها بخشی از سرمایه مازاد خود را وارد بازار رمزارزها کنند و ابزارهای امنیتی مناسبی داشته باشند، میتوانند از رمزارزها بهعنوان یک ابزار پوشش ریسک استفاده کنند؛ البته به شرطی که تصمیم آنها صرفاً تحت تأثیر هیجانات جنگی نباشد. تجربههای جهانی نشان داده که در میانه بحرانها، داراییهای دیجیتال هم میتوانند فرصت باشند و هم تهدید.