چرا شاخص‌های بورسی دنده معکوس کشیدند؟
نشان تجارت - نماگر اصلی بازار سهــام، در آغاز هفته‌جاری با رشد ۴هزار‌واحدی همراه بود. با وجود آنکه در دقایق ابتدایی معاملات، بورس تهران افزایش ارتفاع بیشتری را از شاخص‌ها شاهد بود، اما با عقب‌نشینی نماگرها، روند معاملات معکوس شد، ضمن آنکه شاخص هموزن نیز شرایطی مشابه با نماگر اصلی داشت. ارزش معاملات خرد حدود ۱۹همت به‌ثبت رسید و بیش از ۸۰۰میلیارد‌تومان سرمایه حقیقی از گردونه دادوستد‌های بورس خارج شد.
بررسی‌ها نشان می‌دهد؛ دلیل اصلی عقب‌نشینی‌ها جوی است که دو خودروساز پرحاشیه بورسی بر بازار حاکم می‌کنند. سرخ‌پوشی نماد خودرو و حواشی پیرامون مالکیت سایپا، سبب شدند تا امید‌ها به بازار سهام کمرنگ‌تر شود. در چند سال‌اخیر نفوذ یک فرهنگ نادرست در بازار یعنی توجه بی رویه اهالی بازار به معاملات خودروساز‌ها سبب شده‌است تا نماد‌های بنیادی تحت‌تاثیر جو بازار با افت قیمت همراه شده و تحلیل پذیری بازار زیر سوال برود. علاوه‌بر این، به‌نظر می‌رسد، به‌طور کلی بازار سهام منتظر یک خبر قوی و معتبر از مذاکرات هسته‌ای باشد تا بتواند روند اخیر را با اطمینان بیشتری ادامه دهد.
تحرکات دقایق ابتدایی دادوستد‌های روز شنبه نشان‌داد که احتمالا باید خریداران دست برتر را داشته‌باشند. قبل از نزدیک شدن به پایان نیمه اول، شدت گرفتن عرضه‌ها موجب شد تا با غلبه تعداد نماد‌های سرخ‌پوش بر نماد‌های سبز، شاخص‌های سهامی از مواضع خود برای ادامه روند صعودی، عقب‌نشینی کنند. با وجود آنکه بیش از ۸۰۰میلیارد‌تومان سرمایه حقیقی از گردونه معاملات خارج شده‌است، اما ارزش معاملات خرد در محدوده ۱۸همت تثبیت شد.
بیشتر بخوانید: آیا بورس به مذاکرات گره خورده است؟
بیشترین خروج پول مربوط به گروه فرآورده‌های نفتی است. پالایشی‌ها که به واسطه بهبود کرک‌اسپرد می‌توانند با بهبود سودآوری همراه شوند، به دلیل جو کلی بازار، مورد استقبال سهامداران قرار نگرفتند، پس از آن صنعت خودرو و فلزات اساسی در صدر خروج نقدینگی حقیقی قرار داشتند. برخی از صنایع کوچک بازار که پتانسیل بنیادی خوبی دارند، تحت‌تاثیر فضای بازار قرارگرفتند. اخیرا خبری مبنی‌بر افزایش نرخ خرید شیرخام و خبرهای دیگر از صنایع کوچک، می‌توانست موجب شود تا پول خارج‌شده از صنایع بزرگ‌تر به سمت این نوع از صنایع هدایت شود. خبری از افزایش نرخ شکر نیز می‌توانست صنعت قندی بازار را شیرین کام کند.
روایتی از یک فرهنگ غلط
چندسالی است که رسم شده‌است جو کلی بازار تحت‌تاثیر معاملات برخی از نماد‌های خاص هدایت شود. یکی از آنها نماد خودرو است که به‌عنوان لیدر بازار معرفی شده‌است. طی چندروز اخیر با وجود رشد برخی از نماد‌های خاص و بنیادی در بازار، صرفا به دلیل سرخ‌پوشی دو خودروساز بزرگ، به‌خصوص ایران‌خودرو رغبت اهالی بازار برای ورود پول‌های تازه‌نفس کاهش یافته‌است، در حالی‌که هم‌اکنون خبرهای خوبی از صنایع کوچک شنیده می‌شود که احتمالا می‌توانند مقصد بعدی پول‌های خارج شده از خودرویی‌ها باشند. پس از خودرویی ها، صندوق‌های اهرمی این دیدگاه نادرست در بازار را تقویت کردند. این صندوق‌ها که عمدتا شاخصی هم هستند، با کاهش یا افزایش قیمت روزانه، برای فضای کلی بازار تعیین‌تکلیف می‌کنند، یا به‌عبارت بهتر نگاه بازار به این نوع از صندوق‌ها است تا تصمیم بگیرد، در حالی‌که این صندوق‌ها برای کنترل ضریب اهرمی خود مجبور به‌فروش سهام می‌شوند و اهالی بورس نیز پشت دست صندوق‌های اهرمی اقدام به معامله می‌کنند.
به نظر می‌رسد یکی از دلایل تحقق این موضوع عدم‌تحلیل پذیری بازار باشد. بورسی که با یک اقدام یا دخالت روند صعودی را آغاز و با دخالت مجدد وارد رکود می‌شود، احتمالا زحمت تحلیلگران به‌خصوص تحلیلگران بنیادی را هدر خواهد داد. انتظار می‌رود، سیاستگذاران اقتصادی همپای سکانداران سیاست خارجی ایران که درحال رایزنی برای کنترل ریسک‌های سیاسی و ژئوپلیتیک هستند، ثبات رویه را اتخاذ کنند، ضمن آنکه متغیر‌های اقتصادی نیز باید روند متعادلی داشته‌باشند تا تحلیلگران بتوانند مفروضات خود را با اطمینان بالاتری در تصمیم‌گیری‌های خود لحاظ کنند.
افزایش مجدد قیمت‌های جهانی
با بسته شدن بازار‌های جهانی طی روز جمعه، بازدهی هفتگی عمده کامودیتی‌ها مثبت شد. بهبود شاخص دلار و مذاکرات میان آمریکا و چین سبب شد تا قیمت جهانی طلا سقوط کند. کاهش قیمت طلای جهانی به زیر ۳هزار و ۲۰۰دلار به ازای هر اونس، مورد‌توجه بازار‌های جهانی قرارگرفت. میزان ذخایر استراتژیک نفت آمریکا درحالی افزایش‌یافته‌است، ایران ۳۰هزار بشکه از تولید نفتی خود را کاهش داده‌است، بااین‌حال سطح صادرات نفت ایران بهبود یافته‌است. نهایتا قیمت هر بشکه نفت‌برنت به ۶۵دلار رسید اما فرآورده‌های نفتی رشد بیشتری داشتند. همین امر موجب بهبود سطح کرک‌اسپرد پالایشگاه‌ها شده‌است. بازار جهانی فولاد به دلیل بهبود روابط تجاری چین، به رونق نسبی رسیده‌است. مس، آلومینیوم و روی نیز شرایط مشابه با بازار فولاد دارند.
