پوشش بیمه‌ای دندانپزشکی در ایران و جهان چگونه است؟ / بیش از ۲۵۰ میلیون دندان پوسیده در دهان ایرانی‌ها وجود دارد
نشان تجارت - مینا قدرتی: پوشش بیمه‌ای دندانپزشکی یکی از جنبه‌های مهم دسترسی به خدمات سلامت دهان و دندان است. این گزارش به بررسی وضعیت پوشش بیمه‌ای دندانپزشکی در ایران و جهان می‌پردازد.
وضعیت پوشش بیمه‌ای دندانپزشکی در ایران
در ایران، بیمه‌های پایه مانند بیمه سلامت و تامین اجتماعی پوشش محدودی برای خدمات دندانپزشکی ارائه می‌دهند. این پوشش معمولاً شامل موارد اورژانسی، کشیدن دندان و برخی خدمات اولیه دیگر می‌شود. خدمات تخصصی مانند ارتودنسی، ایمپلنت و جراحی‌های پیشرفته معمولاً تحت پوشش این بیمه‌ها نیستند.
بیمه‌های تکمیلی در ایران، پوشش گسترده‌تری برای خدمات دندانپزشکی ارائه می‌دهند. این بیمه‌ها معمولاً شامل خدمات ترمیمی، عصب‌کشی، جرم‌گیری و روکش می‌شوند. با این حال، پوشش بیمه‌های تکمیلی نیز محدودیت‌هایی دارد و ممکن است شامل دوره‌های انتظار، سقف پرداخت و استثنائاتی برای برخی خدمات خاص باشد.
هزینه‌های بالای خدمات دندانپزشکی در ایران یکی از موانع اصلی دسترسی به این خدمات است. پوشش محدود بیمه‌های پایه و هزینه‌های بالای بیمه‌های تکمیلی باعث شده است که بسیاری از افراد نتوانند از خدمات دندانپزشکی بهره‌مند شوند تا جایی که برخی بیماران تحمل درد یا در نهایت کشیدن دندان را به درمان آن ترجیح می‌دهند.
وضعیت پوشش بیمه‌ای دندانپزشکی در جهان
در بسیاری از کشور‌های توسعه‌یافته، پوشش بیمه‌ای دندانپزشکی به طور گسترده‌تری ارائه می‌شود. برخی از کشورها مانند انگلستان و کانادا، خدمات دندانپزشکی را به عنوان بخشی از سیستم سلامت عمومی خود ارائه می‌دهند. در سایر کشورها مانند ایالات متحده، بیمه‌های خصوصی نقش مهمی در ارائه پوشش دندانپزشکی دارند.
در برخی کشورها، دولت مسئول ارائه خدمات دندانپزشکی به شهروندان است. این مدل معمولاً شامل پوشش گسترده و دسترسی برابر به خدمات دندانپزشکی است. در بسیاری از کشورها نیز، بیمه‌های خصوصی نقش اصلی را در ارائه پوشش دندانپزشکی ایفا می‌کنند. این مدل معمولاً شامل طرح‌های متنوع با سطوح مختلف پوشش و قیمت است.
برخی کشورها هم از ترکیبی از بیمه‌های دولتی و خصوصی برای ارائه پوشش دندانپزشکی استفاده می‌کنند. در این مدل، دولت ممکن است خدمات پایه را ارائه دهد و بیمه‌های خصوصی خدمات تکمیلی را پوشش دهند.
اما در کل، هزینه‌های بالای خدمات دندانپزشکی در بسیاری از کشور‌های جهان نیز یکی از چالش‌های اصلی است. همچنین در برخی کشورها، دسترسی به خدمات دندانپزشکی بین گروه‌های مختلف اجتماعی و اقتصادی نابرابر است و بیمه‌ها بیشتر بر درمان تمرکز دارند و پوشش کمی برای خدمات پیشگیری ارائه می‌دهند.
ماموریت رییس مجلس به کمیسیون بهداشت و درمان
در روز‌های اخیر هزینه‌های بالای دندانپزشکی صدای «جناب خان» را هم درآورد. او در برنامه تلویزیونی «۱۰۰۱» شبکه نسیم، در مطالبه‌ای از رییس مجلس خواست که با یک راهکار قانونی، مسائل مرتبط با سلامت دندان نیز تحت پوشش خدمات بیمه‌ای قرار بگیرند تا سطح سلامت افراد جامعه بهبود یابد. «جناب خان» گفته بود: «آیا نمیشه تو مجلس یه قانون روشنی تصویب بشه و به صنعت بیمه گفته بشه دندان جزو بدن انسانه و تحت پوشش بیمه قرار بگیره؟» محمدباقر قالیباف، رییس مجلس در واکنش به صحبت‌های این شخصیت عروسکی، به کمیسیون بهداشت برای بررسی دقیق و جامع پوشش بیمه‌ای خدمات دندان پزشکی ماموریت داد.
فاطمه محمدبیگی، نماینده قزوین در مجلس شورای اسلامی نیز روز یکشنبه -۱۲ اسفندماه- که به عنوان نماینده موافق استیضاح عبدالناصر همتی، وزیر اسبق اقتصاد سخن می‌گفت، خطاب به رییس جمهور گفت: «مردم توان خرید دارو و تجهیزات پزشکی را ندارند. تورم در حوزه بهداشت و درمان به حدی افزایش یافته که هزینه‌های مستقیم مردم از جیب‌شان از ۴۵ درصد به نزدیک ۷۰ درصد رسیده است. خدمات دندانپزشکی، پروتزها، برخی دارو‌ها و تجهیزات پزشکی مانند سرم‌ها به شدت گران شده‌اند. اگر این روند ادامه یابد، مردم نه تنها با غم نان، بلکه با غم درمان نیز مواجه خواهند بود و دیگر دندانی برای خوردن آن تکه نان نخواهند داشت.»
وجود ۲۵۰ میلیون دندان پوسیده در دهان ایرانی‌ها
آن‌طور که وزارت بهداشت اعلام کرده ایرانیان ۲۵۰ میلیون دندان پوسیده دارند و ۵ میلیون ایرانی بالای ۶۰ سال هم بی‌دندان‌اند. محمد رییس‌زاده، رییس کل سازمان نظام پزشکی ایران گفته: «در بحث سلامت دهان و دندان، شرایط ما خوب نیست و دلیل آن هم، هزینه‌های بالای خدمات دندانپزشکی است. بالای ۲۵۰ میلیون دندان پوسیده در دهان ایرانی‌ها وجود دارد که نگران کننده است.»
طبق اعلام بیمه‌ها ۹۳ درصد از تعداد خدمت‌های دندانپزشکی پوشش بیمه ندارند و براساس آخرین پیمایش در سال ۱۴۰۰ هزینه‌های دندانپزشکی با ۲۱ درصد پس از دارو در جایگاه دوم هزینه‌های سلامت خانوار قرار دارد.
اما راهکار چیست؟
توسعه بیمه‌های دندانپزشکی: گسترش پوشش بیمه‌های پایه و تکمیلی می‌تواند به افزایش دسترسی به خدمات دندانپزشکی کمک کند.
توسعه خدمات پیشگیری: تمرکز بر خدمات پیشگیری می‌تواند به کاهش هزینه‌های درمان و بهبود سلامت دهان و دندان کمک کند.
حمایت از گروه‌های آسیب‌پذیر: ارائه خدمات دندانپزشکی رایگان یا با تخفیف به گروه‌های آسیب‌پذیر می‌تواند به کاهش نابرابری در دسترسی به این خدمات کمک کند.
افزایش آگاهی عمومی: افزایش آگاهی عمومی در مورد اهمیت سلامت دهان و دندان می‌تواند به بهبود رفتار‌های بهداشتی و کاهش نیاز به درمان‌های پرهزینه کمک کند.
