دوگانه ناموزون درباره فیلترینگ
نشان تجارت - روز پنجشنبه عده‌ای با در دست داشتن شعارنوشته‌ها در تجمعی اعتراض‌آمیز خواستار ادامه فیلترینگ و فراتر از آن قطع کامل دسترسی شهروندان به پلتفرم‌های شبکه مجازی شدند، پلتفرم‌هایی که به زعم مخالفان فیلترینگ کسب وکارهای مجازی و حتی پژوهش‌های دانشگاهی و آزادی گردش اطلاعات را تحت تاثیر قرار داده است. بلافاصله مخالفان محدودیت‌ها نیز در فضای مجازی اقدام به بیان اعتراض خود کردند.
این واکنش‌ها در شرایطی نسبت به مسئله فیلترینگ برجسته‌تر شده است که موضوع رفع فیلتر از شبکه مجازی به عنوان یکی از وعده‌ها و شعارهای مهم مسعود پزشکیان در افکارعمومی مطرح می‌شود. آنچه که از این صف‌آرایی و مواجهه به چشم می‌آید بالا گرفتن تقابل در عرصه فرهنگی و اجتماعی است، اما با روکش سیاست. اگر بخواهیم مسئله را در این وجه مورد تحلیل سردستی و کوتاه قرار دهیم باید به چند موضوع اساسی توجه کنیم. اولین موضوع این است که بسیاری معتقدند رفع فیلترینگ شکست خورده و بسیاری از کسانی که در حال حاضر در حال ابراز عقیده در این باره هستند نیز از همین شبکه‌های مجازی و پلتفرم‌ها استفاده می‌کنند و این کاربرد در شرایط مخالفت با فعالیت آنها نشان از یک تعارض مهم دارد.
به عبارتی بستر مخالفت‌ها و موافقت‌ها بیش از اینکه در پلتفرم‌های ایرانی شکل بگیرد در همان پلتفرم‌هایی در جریان است که زیر تیغ فیلتر قرار گرفته‌اند. این تعارض نشان می‌دهد که بستر فعالیت‌های سیاسی – رسانه‌ای در شبکه ایکس، اینستاگرام و تلگرام در جریان است . نکته دیگر اینکه اغلب کسانی که هوادارانه به فیلترینگ می‌نگرند جایگزین قابل اتکایی را معرفی نمی‌کنند، چرا که ظرفیت‌های در نظر گرفته شده در پلتفرم‌های ایرانی به نسبت مخاطبانی که دارد امکان کیفی و کمی جایگزینی را کاهش داده است. از سوی دیگر دولت جدید به عنوان یک نهاد شکل گرفته با آرای مردمی نیازمند پاسخگویی به وعده‌هایی است که برخی از آنها در اولویت ذهنی مردم قرار گرفته‌اند. با این وجود تقابل میدانی با خواسته‌ها و مطالبات نمی‌تواند راهکار مناسبی باشد، چرا که طیف مخالف فیلترینگ هم بعد از تجمع موافقان، خواستار اجازه وزارت کشور برای تجمع و ابراز نارضایتی خود از محدودیت شدند. این صف‌آرایی میدانی نه نتیجه را بهبود می‌بخشد و نه مراحل قانونی مد نظر دولت و مجلس برای رفع فیلترینگ را تقویت می‌کند.
به نظر می‌رسد که دولت با سازوکارهای قانونی و در ارتباط با مجلس و نهادهایی که در این رابطه مسئولیت‌های تخصصی دارند باید رویکرد عملگرایانه‌تری را اتخاذ کند. تعلل در این زمینه در حالی که موافقت و مخالفت درباره رفع فیلترینگ وارد مرحله جدیدی شده، نه به صلاح دولت چهاردهم است و نه به وجود آمدن این دوقطبی و سرباز کردن تقابل می‌تواند به نتیجه کار کمک کند. بنابراین دولت چهاردهم باید تمهیدات اندیشیده شده و قابل تاملی را برای تصمیم و ارائه راهکاری میانه در نظر بگیرد.
*روزنامه نگار
منبع: عصر رسانه
