مقصر خاموشی های تابستان کیست؟
نشان تجارت - دولت سیزدهم تأمین برق خانگی در فصل گرما را در اولویت قرار داده بود و صنایع، با برنامه‌ریزی‌هایی نظیر تغییر روز تعطیل و فعال‌سازی شیفت شب، در مدیریت مصرف برق مشارکت کردند؛ حالا اما، در ابتدای کار دولت چهاردهم، خبر‌ها از پاس‌کاری مدیریت برق بین وزارت نیرو و استانداران حکایت دارد و در این میان گرچه اصل تفویض اختیارات حوزه برق تکذیب شده؛ اما افزایش خاموشی مشترکان خانگی حکایت از تغییراتی دارد که احتمالاً یکی از آنها، خارج شدن تأمین برق خانگی از اولویت دولت است.
تأیید و تکذیب واگذاری مأموریت برقی
عباس علی‌آبادی وزیر نیروی دولت چهاردهم با توجه به مشکلات ناشی از مصرف بالای برق، در ابتدای کار خود در وزارتخانه تلاش کرد مدیریت برق را به استانداران محول کند و بر همین اساس به استانداران اعلام کرده است که مدیریت برق هر استان با استاندار باشد و در صورت لزوم، برق مشترکان خانگی را هم قطع کنند.
خبر‌ها حاکی از این است که استانداران در پاسخ به وزیر نیرو اعلام کرده‌اند که مسئولیت مدیریت مصرف برق را قبول نمی‌کنند و اگر وزیر نیرو چاره‌ای جز قطع برق مشترکان خانگی ندارد، بهتر است اطلاعیه رسمی بدهد و جدول خاموشی را نیز وزارت نیرو اعلام کند.
البته به دنبال انتشار این خبر، مصطفی رجبی مشهدی، مدیرعامل توانیر ضمن تکذیب این خبر به ایسنا گفت: مسئولیت توزیع برق به هیچ نهادی ازجمله استانداری واگذار نشده و وزیر نیرو بر اساس درخواست بعضی از استانداران برای مشورت و بهبود روند تأمین برق، فقط از ظرفیت استانداری‌ها برای ارائه پیشنهاد و ارسال به توانیر استفاده شده است.
ماجرای پاس‌کاری برقی پایتخت و استان‌ها
فشار صنایع که در ماه‌های گذشته، از قطعی مستمر و طولانی برق خود گلایه می‌کردند، با طرح کردن مطالبه افزایش سهمیه برق، وزارت نیرو را به سمتی هدایت کرده‌اند که با کاهش سهمیه برق خانگی و تحمیل خاموشی به مشترکان خانگی، برق بیشتری به سمت صنایع بفرستد و وزیر نیرو برای اجرای این برنامه، توپ را به زمین استانداران انداخته تا آنها با اشرافی که نسبت به شرایط صنایع استان دارند، توزیع سهمیه برق را حتی با تحمیل خاموشی به بخش خانگی تغییر دهند.
اتفاقی که استانداران به دلایل مختلف نظیر ابعاد اجتماعی و امنیتی ماجرا زیر بار آن نرفته‌اند و خواستار ورود مستقیم وزارت نیرو به این ماجرا شده‌اند. نکته قابل‌توجه این است که باوجود افزایش خاموشی برق خانگی، تأمین برق صنعتی هم بهبود پیدا نکرده یا حداقل در اظهارنظر صاحبان صنایع چنین بازخوردی مشاهده نشده است.
راستی‌سنجی قطع برق صنایع
اگر فشار صنایع به دولت برای تحویل برق بیشتر باعث افزایش خاموشی‌های برق خانگی شده باشد، مراجعه به آمار‌های رسمی می‌تواند عیار خوبی برای راستی آزمایی قطع برق صنایع در تابستان امسال باشد.
آمار‌های حوزه برق نشان می‌دهد که در مرداد امسال و در اوج مصارف برق کشور، تأمین برق صنایع ۴۳ درصد بیشتر از ماه مشابه در سال ۱۴۰۰ بود و حتی در ابتدای شهریورماه نیز ۳۱ درصد برق بیشتری نسبت به مدت مشابه در سال ۱۴۰۰ برای صنایع تأمین شده است.
از سوی دیگر، آمار‌های تولید فولاد کشور حاکی از این است که میانگین تولید محصولات فولادی در کشور رشد داشته درحالی‌که طبق آمار بورس کالا، بخش عمده محصولات عرضه شده از سوی صنایع برق‌بر نظیر فولاد، مس و ... بدون مشتری باقی‌مانده و انبار‌های این صنایع به دلیل رکود بازار، پر شده است.
سناریوی کاهش تولید برق از سدها
رضایت مردم از تأمین برق در گرمای بی‌سابقه تابستان و حتی همین ادعای صنایع برای خاموشی‌های مستمر برق صنعتی، شاهد محکمی بر این موضوع است که در دولت سیزدهم، تأمین برق خانگی در اولویت قرار داشت و اگر رویه دولت قبل در یکی دو هفته اخیر استمرار پیدا می‌کرد، همچنان خبری از خاموشی برق خانگی نبود؛ اما چه اتفاقی رخ داده که به‌یک‌باره باوجود کاهش چند درجه‌ای دمای هوا، قطعی برق خانگی به میزان قابل‌توجهی افزایش داشته است؟
یکی از دلایل این موضوع می‌تواند کاهش تولید برق‌آبی با کاهش خروجی آب سدها باشد به‌خصوص که در روز‌های پایانی دولت سیزدهم نیز شایعه‌سازی‌هایی با موضوع خالی کردن عمدی آب سدها برای سخت کردن کار دولت چهاردهم در فضای مجازی به راه افتاده بود. از این منظر، این احتمال وجود دارد که توانیر با هدف حفظ ذخایر آبی سدها، میزان تولید برق‌آبی را کاهش داده باشد؛ هرچند برآورد‌ها حاکی از این است که حتی با استمرار عملکرد تولید برق‌آبی دولت سیزدهم، بازهم تراز آبی سدها در مقایسه با سال قبل ۳ میلیارد مترمکعب بالاتر می‌ایستاد و عملاً اوضاع مساعد سدها حفظ می‌شد.
احتمال دیگر، می‌تواند ناشی از تصمیم وزارت نیرو برای کاهش فشار بر نیروگاه‌ها و احیاناً اورهال کردن برخی از آنها باشد. به‌خصوص که عباس علی‌آبادی، وزیر نیرو در اولین جلسه امور برق وزارت نیرو خطاب به مدیران برق گفته بود که به نیروگاه‌ها فشار نیاورید، صادقانه درباره وضعیت برق با مردم صحبت کنید و خاموشی خانگی را کلید برنید.
