صدای پای همتی در تالار شیشه‌ای؛ خاطرات خوب و بد بورسی‌ها از وزیر اقتصاد جدید/ پیشنهاد افزایش حجم مبنا به جای محدودیت دامنه نوسان
نشان تجارت - پس از آنکه سازمان بورس برای جلوگیری از سقوط بازار و ادامه زیان سهامداران اقدام به محدودیت دامنه نوسان کرد، معاملات بازار سرمایه کم رمق‌تر از همیشه جریان دارد و حتی به کارگیری این ابزار نیز جلوی خروج پول از این بازار را نگرفته است. بر این اساس شاخص کل در پایان معاملات روز یکشنبه با کاهش ۴۶۶ واحدی در سطح ۲ میلیون و سه هزار و ۳۷۵ واحدی ایستاد و شاخص هم‌وزن بازار با ریزش ۲۲۵ واحدی به ۶۳۴ هزار واحدی رسید.
توقف این روند در حال حاضر از یک سو در گرو حل و فصل ریسک سیاسی ایران با اسرائیل است و در سوی دیگر ابهاماتی که در انتخاب کابینه جدید دولت وجود دارد. برای مورد اول پالس‌های مثبتی وجود دارد که می‌تواند نشانه‌هایی از رفع تنش سیاسی باشد. از طولانی شدن حمله تقابلی ایران به اسرائیل و شروع به کار رئیس جمهوری که از قضا رویکرد تندروتری در روابط بین المللی خود ندارد. اما برای مورد دوم با اعلام لیست کابینه پیشنهادی دولت، همچنان سد رای اعتماد مجلس وجود دارد. در لیست مذکور نام «عبدالناصر همتی» به عنوان وزیراقتصاد مطرح شده که بورسی‌ها به رغم تضاد‌هایی که دوره زمامداری او در بانک مرکزی داشتند، حالا رویکرد او را به بورس امیدوارانه پیش بینی می‌کنند.
نگاه بورس به توییت‌های انتقادی عبدالناصر همتی
«احسان خاتونی» تحلیلگر بازار سرمایه ۲۴ درباره مطرح شدن نام همتی می‌گوید: زمانی که ایشان در بانک مرکزی بودند، فعالان بازار سرمایه نسبت به او انتقاداتی داشتند، انتقاداتی در خصوص نرخ بهره و برخی مسائل دیگر، ولی به نظر می‌رسد در حال حاضر شرایط عوض شده و ظاهرا نگاه ایشان بهبود بازار سرمایه است. در این مدت ما دیدیم که ایشان در مقام یک منتقد مطالب بسیاری نوشته‌اند. مطالبی در خصوص اوراق فروشی، چاپ پول، روند رشد تشکیل سرمایه ثابت، تحریم و اف‌ای‌تی‌اف و... حتی درباره خود بورس اوراق‌هایی که به این شکل چاپ می‌شده و درباره مشکلات صندوق ها. او با پایان کارش در بانک مرکزی یکی از منتقدان دولت سیزدهم بوده است؛ از این جهت انتخاب خوبی است.
به گفته او البته باید یادآور شد قطعا آقای همتی به تنهایی نمی‌تواند این مشکلات را حل کند چرا که بیشتر آن‌ها ساختاری و یک بخش بزرگی از آن وابسته به رفع تحریم‌هاست. باید در کنار این نهاد وزارت امور خارجه و سایر نهاد‌های دولتی همکاری کند تا او بتواند نظرات اقتصادی خود را اجرا کند. از جمله نیاز‌های اصلی بورس که لازم است در دولت جدید به آن پرداخته شود فاصله نرخ نیمایی و بازار آزاد و نرخ بهره است که وزارت اقتصاد نقش بسیار مهمی در این مسئله دارد.
ادامه انتقاد‌ها به محدودیت دامنه نوسان در بورس
این کارشناس بازار سرمایه درباره آخرین وضعیت بورس توضیح می‌دهد: بحث‌های فعلی بازار سرمایه در حال حاضر حول محور دامنه نوسان است. انتقاداتی در این خصوص مطرح است، مثلا بسیاری می‌گویند چرا روز اول پس از ترور این کار انجام نشد تا سقوط روز چهارشنبه و شنبه رقم نخورد. برخی نیز معتقدند که چرا این محدودیت برداشته نمی‌شود. اما به طور کلی عملکرد سازمان بورس خیلی کند بوده است. در طرف دیگر دولت هنوز تشکیل نشده و قرار است تیم سازمان هم عوض بشود. این انتقادات به جاست. به هر حال دامنه نوسان زیاد برای بورسی مثل بورس ایران که با انواع و اقسام ریسک‌های سیستماتیک و غیرسیستماتیک روبه رو است، می‌تواند که به شدت سرمایه سهامداران را آب کند.
به باور خاتونی یک ابزار جایگزین برای دامنه نوسان، افزایش حجم مبناست. در این صورت هر کسی خواست می‌تواند بفروشد و از بازار خارج بشود، قیمت‌های پایانی هم زیاد تغییر نکند و سرمایه مردم نیز کمتر آب بشود ولی تصمیم گیران دم دست‌ترین و راحت‌ترین کار را انجام می‌دهند.
استفاده از شاخص هم وزن به جای شاخص کل
احسان خاتونی درباره پیش بینی شاخص کل با بیان ابهاماتی که در مورد این شاخص وجود دارد، تصریح می‌کند: در رابطه با شاخص کل تحلیل‌ها خیلی زیاد است. می‌گویند سهم‌های بزرگ را نگه داشتند و در حال حاضر باید بیشتر افت می‌کرد. مثلا بعضی‌ها می‌گویند شاخص تا یک میلیون و ۸۰۰ هزار واحد باید پایین بیاید. به باور آن‌ها این شاخص معیار خوبی برای سنجش عملکرد نیست، چون بعضی وقت‌ها تحت تاثیر دو سهم بزرگ می‌ایستد، ولی پرتفو‌ها ۵ تا ۱۰ درصد پایین می‌آید. این باعث شده که شاخص کل نمای بازار سرمایه نباشد. به خاطر همین خیلی‌ها از شاخص هم‌وزن استفاده می‌کنند.
به گفته او در این مورد پیشنهاداتی از قبل هم بوده که مثلا شاخص کلی را که قرار است دستکاری کنند باید حذف شود، ولی به هر حال این شاخص هرچند اشتباه از قدیم معیاری برای سنجش بوده است. واقعیت این است که بخش بزرگی از این ریسک‌هایی که به بازار عارض شده واقعا خارج از کنترل بوده و این نظرات تحت تاثیر همین ریسک‌هاست. وگرنه بازار سهام الان به نظر من در ارزنده‌ترین حالت خودش قرار دارد، چرا که هنوز پتانسیل‌های دلار نیمایی و حذف ارز ترجیحی در آن وجود دارد. اگر نرخ بهره نیز کمی یاری کرده و این ریسک‌ها کاهش پیدا کند من به شخصه علی رغم این نظرات بعید می‌دانم با کاهش جدی مواجه شویم.
