فروپاشی اقتصادی در نتیجه تلاقی مجلس تندرو دوازدهم و ریاست جمهوری ترامپ؟/ اولویت‌های مجلس بعدی، اقتصاد، معیشت و رفاه مردم نیست!
نشان تجارت - انتخابات مجلس دوازدهم در ایران در حالی برگزار شد که دستکم تکلیف نهایی انتخابات در تهران و ۱۶ شهر دیگر به دور دوم کشیده شد و تکلیف بخش بزرگی از نمایندگان نیز در این دور مشخص می‌شود. اما دستکم گرایش سیاسی آن نامزد‌هایی که اکنون راهی مجلس شده اند در کنار بررسی سوابق آنانی که به دور دوم رفته اند نشان می‌دهد که اکثریت مجلس آینده را طیف تندرو تشکیل می‌دهد، طیفی که با مذاکره و تنش زدایی در عرصه سیاست خارجی همواره مخالف بوده و از سوی دیگر از مخالفان پیوستن ایران به FATF نیز بوده اند.
اما آیا حضور این اشخاص در بخشی از جایگاه قدرت و این بار نه لزوما منتقد می‌تواند عقایدشان را تعدیل کند. دکتر مرتضی افقه، اقتصاددان و استاد دانشگاه معتقد است که چنین اتفاقی بدون دخالت ارکان بالادست‌تر قدرت در ایران رخ نخواهد داد و این گروه خود به دنبال تعدیل نخواهد بود.
البته این استاد دانشگاه حضور ترامپ در انتخابات آمریکا را نیز یکی از عوامل مهمی می‌داند که نباید به آن بی توجه بود.
دکتر مرتضی افقه در ابتدا با اشاره به مساله افزایش ناگهانی قیمت دلار طی روز‌های اخیر در کشور به اقتصاد ۲۴ می‌گوید: «شب گذشته که رسانه‌ها اعلام کردند دادگاه عالی ترامپ را از آن اتهاماتی که نتواند نامزد انتخابات شود مبرا کرده است، به صراحت گفتم که نرخ ارز افزایش خواهد یافت و زمانی که این چنین قیمت ارز و دلار و به تبع آن سایر قیمت‌ها متاثر از روابط خارجی، رابطه با آمریکا، مساله برجام و مساله تحریم‌ها است که فقط یک خبر می‌تواند چنین تاثیرگذار باشد، باید مسئولان را به فکر فرو ببرد.»
این اقتصاددان می‌افزاید: «کما اینکه دیدید بلافاصله بعد از اینکه انتخابات انجام شد، یعنی در همان روز شنبه و مشخص شد که طیف تندرو پیروز انتخابات شده است، بازار ارز بلافاصله واکنش نشان داد و دلیل آن نیز کاملا مشخص است چرا که در سیاست خارجی این گروه تندرو به شدت مخالف هر نوع مذاکره است. اصلا همین تفکر تندرو بود که اجازه نداد برجام به نتیجه برسد، اگرچه بعد از آن نیز در نهایت ترامپ هم در نقش تکمیل کننده برای این مخالفان داخلی عمل کرد.»
مرتضی افقه، اما درباره نگاه ضد توسعه طیفی که اکنون مجلس را در دست دارد نیز به اقتصاد ۲۴ می‌گوید: «این گروه فقط در سیاست خارجی دیدگاه‌هایشان ضد پیشرفت و توسعه نیست بلکه در داخل نیز اولویت‌های آنان، اولویت‌های اقتصادی، معیشتی و رفاهی شهروندان نیست بلکه اولویت‌هایشان ایدئولوژیک است. به احتمال بسیار زیاد هم بار دیگر تنش‌هایی را با تمرکز بر مساله حجاب و اینترنت و فیلترینگ و صیانت در کشور ایجاد می‌کنند.»
این اقتصاددان تصریح می‌کند: «این موارد که نام بردم احتمالا مساله ذهنی مجلس آتی خواهد بود و بنابراین هم در داخل و هم در خارج از کشور و در سیاست خارجی، بستر‌های افزایش مشکلات اقتصادی را رقم می‌زنند، به خصوص اگر که روند انتخابات این طور که پیش می‌رود منجر به انتخاب مجدد ترامپ و یا جمهوری خواهان شود، دو طیف در تقابل جدی با هم قرار می‌گیرند؛ یعنی طرف آمریکایی با یک رئیس جمهوری کاملا ضد ایران و به دنبال تشدید تحریم‌ها بیش از اینکه اکنون وجود دارد و در ایران نیز طیف مخالف برجام و FATF و هر نوع مذاکره در قدرت خواهد بود؛ بنابراین متاسفانه پیش‌بینی می‌شود که حتی از برگزاری انتخابات آمریکا و صرفا با نتیجه نظرسنجی‌هایی که دست بالا را جمهوری خواهان آمریکا نشان بدهد، شاخص‌های اقتصادی رو به وخامت بگذارند.»
وی همچنین با اشاره به اینکه حالا آنان که روزی فقط منتقد بودند این بار در زمین اجرایی حضور خواهند داشت و مساله امکان تعدیل شدن نظراتشان می‌گوید: «باید توجه داشت که وقتی این طیف تندرو در زمین واقعی سیاست قرار بگیرند، شاید سرشان به سنگ بخورد و به سمت تعدیل نظرات خود بروند، اما به نظر من مقامات حاکمیتی ارشد این اشخاص، احتمالا تصمیمات دیگری می‌گیرند، همانگونه که در اوایل دهه ۹۰ خود رهبری به این مبحث ورود کردند و با تئوری «نرمش قهرمانانه» مجوز مذاکره صادر شد.»
افقه خاطرنشان می‌کند: «به این گروه نیز چندان امیدی نیست که خودشان تغییری ایجاد کنند، ولی شاید مقامات بالاتر اگر ببینید کل نظام ممکن است در مخاطره اقتصادی قرار بگیرد، فکری بیاندیشند، وگرنه من بعید می‌دانم این گروه تندرو خود دست به تغییری در افکارش بزند، مگر اینکه آنان را مجبور کنند.»
این استاد دانشگاه در پایان نیز درباره شرایط اقتصادی ایران در سال ۱۴۰۳ به اقتصاد ۲۴ می‌گوید: «آینده اقتصاد ایران را چندان روشن نمیبینم. اگر تغییر خاصی رخ ندهد و اگر این گروه در عمل در قبال بن بست‌های شدیدی که حتما با آن مواجه می‌شوند، تغییر رویه ندهند و از آن سو ترامپ نیز به قدرت برسد، من حتی پیش بینی فروپاشی اقتصادی را نیز می‌کنم. بهرحال با ادامه این وضعیت شرایط اقتصادی وخیمی را در سال آینده پیش رو داریم و من حدس می‌زنم مقامات حکومتی در نهایت با پادرمیانی مانع از این می‌شوند که کشور به سمت فروپاشی اقتصادی پیش برود.»
