در شب غبارآلود داشگاه شریف چه گذشت؟
نشان تجارت - وحیده کریمی دبیر گروه سیاست روزنامه شرق نوشت: هرچند روایت‌های مختلفی از ماجرای دانشگاه شریف منتشر شده، به‌خصوص روایت رسانه‌های اصولگرا و دولتی که سعی در توجیه این رفتار غیرقانونی داشته و شعارهای تند دانشجویان را دلیل این اتفاق قلمداد می‌کنند، اما حقیقت انکارنشدنی ماجرا، شلیک تیر هرچند ساچمه‌ای در دانشگاه به سمت دانشجویان و بستن درهای دانشگاه برای ممانعت از خروج دانشجویان و رهایی آنها از محاصره است. دلیل حمله به دانشجویان شریف از سوی حامیان برخورد و بازداشت دانشجویان به دادن شعارهای تند و رادیکالی ختم می‌شود که در نهایت اگر هم درست باشد، نباید فراموش کرد که اعتراض حق دانشجو است و حتی اگر شعارهای تندی هم سر داده شود، توجیهی برای بستن درهای دانشگاه و حمله به دانشجویان نیست و رفتار خلاف قانون در شکستن حریم دانشگاه و تبدیل‌کردن دانشگاه به میدان درگیری، خطایی بس بزرگ‌تر و نابخشودنی است.
در این بین حتی وزیر علوم هم با رفتاری هیجانی و به دور از منطق، در جمع دانشجویان حاضر شده که طبق گزارشی از اکانت رسمی «انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه صنعتی شریف» در توییتر با روایت شب عجیب در دانشگاه شریف و حضور وزیر در دانشگاه نوشته شده: «وزیر علوم با حرف‌هایی تکان‌دهنده و برخوردی کاملا نامحترمانه با دانشجویان معترض، آنها را متهم به بی‌قانونی و هدردادن بیت‌المال کرد. او با لحنی تند و ناشایست، به دانشجویان تأکید کرد که به‌خاطر هدردادن بیت‌المال باید در دنیا و آخرت جوابگو باشید و هرگز نیز گمان نکنید که می‌توانید هرچه دلتان خواست بگویید و ما با شما برخوردی نکنیم، بی‌شک برخورد جدی و قاطعانه صورت خواهد گرفت. صحبت‌های وزیر علوم به‌حدی تند بود که حتی رئیس دانشگاه سعی کرد فضا را آرام کند و اندکی منطقی‌تر به فضا نگاه کند اما وزیر علوم حتی با دکتر جلیلی نیز تند برخورد می‌کند!».
فیلم‌هایی هم که از غائله دانشگاه شریف منتشر شده این بیانیه انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه شریف را تأیید می‌کند و متأسفانه وزیر علوم به‌جای حمایت از دانشجویان حتی اگر دارای قصوری بوده باشند، به حمایت از حضور خلاف قانون لباس شخصی‌ها پرداخته؛ تخلفی که حتی صدای بسیج دانشجویی را هم درآورده است.
برخورد خشن و قهرآمیز با دانشجویان عمیقا و قویا محکوم است
بسیج دانشجویی دانشگاه شریف درخصوص رخدادهای یکشنبه‌شب بیانه‌ای علیه وزیر علوم دولت رئیسی صادر کرد. در بخشی از بیانیه آمده است: «جناب آقای وزیر، حضور بی‌ضابطه و رعب‌آور جمعی از نیروهای امنیتی در اطراف دانشگاه صنعتی شریف، صحنه‌هایی تأسف‌آور و نگران‌کننده را رقم زد و بی‌تردید این حضور بی‌مبالات، در دمیده‌شدن بر آتش تنش در دانشگاه صنعتی شریف نقش داشت. بسیج دانشجویی دانشگاه صنعتی شریف برخوردهای خشن و قهرآمیز با دانشجویان را عمیقا و قویا محکوم می‌کند و از شما انتظار دارد قاطعانه نسبت به جلوگیری از تکرار چنین اتفاقات تلخی در فضای دانشگاه شریف و سایر دانشگاه‌های کشور اقدام کنید. حداقل انتظار ما از شما علاوه بر تضمین جلوگیری از تکرار چنین وقایعی، دلجویی از دانشجویان و اساتید دانشگاه شریف و جبران خسارت معنوی عظیمی است که امروز بر دانشگاه صنعتی شریف وارد شد».
البته وزارت علوم همچنان در مرحله توجیه عدم حمایت خود از دانشجویان در دانشگاه است. علی شمسی‌پور، سخنگوی وزارت علوم، در نشستی با خبرنگاران در توجیه حضور نیروهای امنیتی و قراردادن دانشجویان در بن‌بست، در مورد فیلم‌هایی که از برخورد با دانشجویان در پارکینگ نزدیک دانشگاه منتشر شده است، گفت: این پارکینگ متعلق به دانشگاه نیست و پارکینگ عمومی است، احتمال دارد افرادی هم که در پارکینگ هستند، دانشجو نباشند. او مدعی شده که «فضا با حضور وزیر علوم به‌تدریج آرام شد. وزیر علوم اعلام کرد پیگیر آزادی دانشجویان است و تذکر داد قواعد و قوانین کشور باید رعایت شود، حرمت‌ها باید حفظ شود و ساختارهای قانونی را رعایت کنیم و بعد از دو ساعت دانشگاه را ترک کرد».
این سخنان در حالی مطرح می‌شود که حتی جلیلی، رئیس دانشگاه شریف هم خود را از اتهام همکاری با نیروهای امنیتی برای تسهیل ورود آنها به دانشگاه برای مواجهه با دانشجویان معترض مبرا دانسته و حضور امنیتی‌ها را تحمیل به دانشگاه عنوان کرده است. هرچند رفتار او در مواجهه با نیروهای امنیتی به خالی‌کردن پشت دانشجویان که بعضا همگی جزء معترضان هم نبودند و از بد روزگار در دانشگاه مواجه با گاز اشک‌آور و تیرهای ساچمه‌ای شده بودند، تشبیه شده است. البته رئیس دانشگاه شریف در بیانیه‌ای که خبرگزاری دانشجو آن را منتشر کرده، تأکید داشته که حضور نیروهای امنیتی به‌هیچ‌عنوان با درخواست ریاست دانشگاه رخ نداده است.
او در این بیانیه نوشته است: «تصمیم و اقدام نیروهای غیر‌دانشجوی امنیتی خارج از دانشگاه به حضور در دانشگاه صنعتی شریف ارتباطی با مسئولین، تشکل‌ها یا دانشجویان دانشگاه شریف ندارد و تصمیمی بیرونی توسط نهادهای مربوطه بوده است که در آن روز بر شریف تحمیل شده است. اگر از صحبت‌های امروز بنده برداشتی غیر از آنچه در این مرقومه از روی انصاف و شفافیت نگاشته‌ام صورت گرفته، جا دارد نگاشته اخیر مبنا قرار گیرد. ضمنا همچنان به نظر می‌رسد موضوع نیاز به بررسی جدی و دقیق دارد تا با قاصران و مقصران احتمالی نیز برخورد بازدارنده صورت پذیرد».
دلیل انتشار این بیانیه موج گسترده انتقادات به جلیلی به احتمال همراهی او با نیروهای امنیتی در دانشگاه باز‌می‌گردد که مخالفت صریح با قانون دارد؛ زیرا این گمانه‌زنی تقویت شده بود که با درخواست رئیس دانشگاه و با موافقت وزیر علوم، مجوز حضور نیروهای امنیتی صادر شده است تا حمله به دانشجویان قانونی جلوه کند که با توجه به سخنان جلیلی این ورود کاملا غیرقانونی بوده و نیازمند رسیدگی دقیق قضائی است؛ چراکه مطابق قانون «کلیات قانون ممنوعیت ورود نیروهای مسلح به دانشگاه‌ها و مراکز آموزش» مصوب 30 مرداد 1379، ورود نیروهای مسلح اعم از نظامی، انتظامی و اطلاعاتی برای انجام مأموریت‌های امنیتی، حمل و نگهداری سلاح و دستگیری افراد در محیط دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی کشور ممنوع است. همچنین در تبصره یک این طرح آمده است: «در شرایط اضطراری این امر فقط با درخواست رئیس دانشگاه یا مرکز آموزش عالی و با موافقت وزیر علوم، تحقیقات و فناوری و وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در چارچوب ضوابط قانونی مقدور است و در صورت غیاب هر‌یک از افراد مذکور این مسئولیت بر عهده قائم‌مقام قانونی وی خواهد بود». بنابراین یکشنبه‌شب جلیلی به همدستی با نیروهای امنیتی برای ورود نیروهای مسلح به دانشگاه متهم شد، اما او صراحتا این همکاری و این درخواست را رد کرده تا راهی برای توجیه این رفتار خشن غیرقانونی باقی نماند.
برخورد با این قانون‌شکنی آشکار کمترین خواسته مردمی است
از سویی دیگر شاهد موج وسیعی از بازداشت‌ها در دانشگاه شریف بودیم که به گفته سخنگوی وزارت علوم آماری از تعداد بازداشتی‌ها و مجروحان حادثه موجود نیست. شمسی‌پور گفته است: «آماری از دانشجویان بازداشتی و زخمی شب گذشته (یکشنبه‌شب) در دانشگاه شریف نداریم. دانشگاه‌ها و وزارت علوم در حال استخراج این آمارند. در چند روز گذشته در دانشگاه‌ها بیشتر از ۲۰۰ تا ۳۰۰ نفر تجمع نداشتیم». او که هم‌راستا با وزیر علوم به اظهار‌نظر می‌پردازد، در رابطه با ماجرای حمله به دانشگاه شریف هم گفته: «به نظر می‌رسد شعارهای شب گذشته در دانشگاه شریف از پیش طراحی شده است؛ چراکه شخصیت دانشجویان به سمت مطرح‌کردن این شعارها نمی‌رود.
این شعارها سبب درهم‌ریختگی فضا شد». در این بین البته ایرنا خبرگزاری دولت مدعی شده فقط 37 دانشجو بازداشت شده بودند که 30 نفر تا عصر دیروز آزاد شده‌اند! به‌هرحال آنچه رخ داده نه‌تنها امری خشن بلکه خلاف قانون و در جهت کاهش اعتماد عمومی و افزایش سرخوردگی اجتماعی است که جز تخریب سرمایه‌های اجتماعی حاصلی دربر ندارد. بنابراین برخورد با این قانون‌شکنی آشکار کمترین خواسته مردمی است که این روزها با نگرانی تمام، وقایع کشورشان را پیگیری می‌کنند. در‌حالی‌که اعتراضات مردمی به مرگ مهسا امینی وارد هفته سوم شده و رئیس‌جمهور صراحتا اعتراض را حق مردم دانسته، انتظار برای شنیدن صدای مردم، همراهی با مردم و پاسخ‌دادن به سؤالاتی که می‌توانست پایانی بر اعتراضات باشد، همچنان بی‌پاسخ مانده است چه رسد به عذرخواهی مسئولانی که نتوانستند امنیت جانی مهسا امینی را در بازداشت گشت ارشاد تأمین کنند.
همچنین تاکنون رسیدگی به پرونده مهسا امینی در حد وعده باقی مانده و حتی نمایندگان مجلس به‌جای بررسی پرونده او و رفع ابهامات پرونده و آسیب‌شناسی اعتراضات اخیر همچنان درگیر رفتارهای هیجانی و شعار‌دادن در صحن هستند و وقتی از شلیک به دانشجویان از آنها سؤال می‌شود، کار را به ضد‌انقلاب حواله می‌د‌هند. مانند میرزایی، نماینده مجلس که از قضا عضو کمیسیون فرهنگی مجلس نیز هست که مدعی شده تیراندازی در دانشگاه‌ها کار «ضد‌انقلاب» است. البته مدرکی برای اثبات ادعای خود ارائه نداده و گفته اگر شما مدرک دارید نیروی‌های امنیتی به مردم شلیک کرده‌اند، بدهید ما پیگیری می‌کنیم! حال که کلی فیلم و تصویر از حمله به دانشجویان شریف منتشر شده و رئیس دانشگاه و وزیر علوم هم شاهد این ماجراها بوده‌اند، باید دید نمایندگان مجلس به مسئله ورود خواهند کرد یا نه؟ به‌هرحال مستندات و مدارک به اندازه کافی اکنون موجود است.
واکنش عارف به حوادث یکشنبه‌شب دانشگاه صنعتی شریف:
تلاش می‌کنم روند آزادی دانشجویان تسریع شود
در پی حوادث تلخ صورت‌گرفته در برخی دانشگاه‌های کشور به‌ویژه دانشگاه صنعتی شریف، محمدرضا عارف، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و استاد دانشگاه شریف در بیانیه‌ای ضمن محکومیت شکسته‌شدن حرمت دانشگاه تأکید کرد دخالت نهادهای بیرون از دانشگاه باعث شکسته‌شدن حرمت دانشگاه شد. متن پیام محمدرضا عارف، استاد دانشگاه شریف، به این شرح است: حوادث تلخ و غمباری که طی روزهای گذشته در برخی دانشگاه‌های کشور به‌ویژه دانشگاه صنعتی شریف رخ داد، من را به‌عنوان یک معلم دانشگاه بر آن داشت تا نکاتی را به مسئولان محترم و دانشجویان عزیز بیان دارم. دانشگاه محلی برای شنیدن صداهای مختلف و تضارب آرا و بهترین محل برای بحث و گفت‌وگو درباره چالش‌های مختلف جامعه و ارائه راه‌حل‌های منطقی و علمی برای حال چالش‌ها‌ست، به همین دلیل می‌طلبد فضای دانشگاه هم برای تضارب افکار مختلف و هم برای شنیدن مطالبات دانشجویان که موتور محرک جامعه هستند هموار باشد.
آسیبی که دانشگاه طی یک دهه گذشته دیده است، بیشتر به خاطر دخالت نهادهای بیرون از دانشگاه و تلاش این نهادها برای مدیریت فضای دانشگاه‌ها بوده است و متأسفانه در چند روز گذشته که دانشجویان به بیان مطالبات خود پرداختند، دخالت نهادهای بیرون از دانشگاه منجر به متشنج‌شدن تجمعات صورت گرفته شد و شوربختانه باید بگویم دخالت این نهادها باعث هتک حرمت و شکستن قداست دانشگاه شده است.
واجب است مسئولان مرتبط با آموزش عالی کشور به وظیفه ذاتی خود که حفظ حرمت دانشگاه است، بیش از گذشته عمل کنند و نگذارند دانشگاه امنیتی شود. در سال‌های گذشته امنیتی‌شدن فضای دانشگاه به‌شدت باعث ضربه به حیثیت دانشگاه شد. جای دانشجو در زندان و بازداشتگاه نیست، حاکمیت باید در برابر شنیدن اعتراضات دانشجویان و حتی پرخاش آنها سعه‌صدر داشته باشد. به سهم خودم و به‌عنوان فردی که افتخارش معلمی دانشگاه است، ضمن عذرخواهی بابت شکسته‌شدن حرمت دانشگاه، تلاش می‌کنم با تعاملات صورت‌گرفته روند آزادی دانشجویانی که بازداشت شده‌اند، تسریع شود.
