نشان تجارت - محمد آیتی: یکی از انتقادات بسیاری از اصولگرایان در زمان روی کار بودن مجلس دهم این بود که چرا رای نمایندگان شفاف نیست. از این‌رو، بسیاری از همین افرادی که موفق به حضور در مجلس یازدهم شدند، شعار تصویب طرح شفافیت آرای نمایندگان را دادند. حال، حدود دو سال از شروع به کار مجلس یازدهم می‌گذرد و با وجود به رای گذاشتن این طرح در ماه‌ها پیش، در مجلس تصویب نشد و پس از آن هم، موضوع دیگر به صورت جدی مورد بحث و بررسی قرار نگرفت. از طرفی، نمایندگان مجلس شورای اسلامی در جلسه علنی روز یکشنبه ۱۱ اردیبهشت‌ماه، کلیات طرح شفافیت قوای سه‌گانه، دستگاه‌های اجرایی و سایر نهاد‌ها را با ۱۸۳ رلی موافق، ۳۰ رای مخالف و ۴ رای ممتنع از مجموع ۲۲۰ نماینده حاضر در جلسه به تصویب رساندند.
طرح دو فوریتی شفافیت قوای سه‌گانه، علاوه بر شفاف‌کردن فرآیند‌های قانون‌گذاری در مجلس، فرآیند‌های تصمیم‌سازی و اجرایی در بسیاری از نهاد‌ها و دستگاه‌های ذیل سایر قوا را نیز شفاف می‌کند.
به نظر می‌رسد مجلس با ایجاد تغییر هویت در طرح، سعی کرد، هم خود را از زیر فشار خودساخته افکار عمومی خارج کند و هم بقیه نهاد‌ها را با خود سوار قایق شفافیت کند تا دیگر، تنها همه نگاه‌ها به قوه مقننه نباشد. علیرضا پاک‌فطرت، نماینده شیراز در همین زمینه گفته تصویب این طرح بسیار موثر است، زیرا نه تنها شفافیت عملکرد سه قوا را دربرمی‌گیرد که حتی همه مجموعه‌های شورا‌های شهر و روستا هم ذیل آن تعریف می‌شود. ان‌شاءالله پس از تصویب نهایی طرح، تمام عملکرد مجموعه‌های ذکرشده باید شفاف روی سایت قرار بگیرد تا همه مردم به آن دسترسی داشته باشند.
چرا ماهیت طرح شفافیت آرا تغییر کرد؟
عضو کمیسیون عمران مجلس تصریح کرد: مردم باید بدانند عملکرد مالی روسا و کارمندان هر مجموعه‌ای به چه صورت است یا مثلاً استخدام‌ها طی چه فرآیندی انجام می‌شود. در این طرح، حتی وضعیت نیرو‌های قراردادی و ساعتی هم مشخص است. از این‌رو، امیدوارم در جلسات هفته آینده مجلس، بند بند طرح تصویب و حتی با پیشنهاد برخی نمایندگان، طرح جامع‌تر هم شود.
پاک‌فطرت یادآور شد: امیدوارم عملکرد اتاق اصناف، اتاق تعاون، اتاق بازرگانی و... هم که مستقیماً با معیشت مردم در ارتباط است، در طرح لحاظ و تصویب شود. از نظر ما این مراکز، غیردولتی عمومی هستند و باید پاسخگو باشند که چرا وقتی اتفاق خاصی در کشور نمی‌افتد، شاهد تورم روزانه و هفتگی در قیمت اقلام‌های مختلف هستیم.
رییس مجمع نمایندگان استان فارس در واکنش به اینکه مردم، مطالبه شفافیت آرای نمایندگان را داشتند، اما طرح با تغییر هویت روبرو شد، گفت: من یکی از افرادی بودم که با شفافیت آرای نمایندگان مخالفت کردم. آیا اعضای کنگره آمریکا برای رای‌دادن به طرح حمله به عراق، رای خود را عیان کردند؟ به نظر، برخی افراد آن‌ور آبی به نتیجه رساندن آن طرح را دنبال می‌کردند، زیرا آن‌ها می‌خواهند به طور عادی به اطلاعات و تفکرات نمایندگان دسترسی داشته باشند.
برخی نمایندگان برای استفاده ابزاری از یک رای خاص عکس می‌گرفتند
نماینده شیراز در ادامه بیان کرد: در برخی مواقع می‌توان با نظر هیات رییسه مجلس، رای‌گیری را علنی برگزار کرد. در آن صورت رای باید شفاف به مردم اعلام شود، زیرا اینکه برخی نمایندگان از رای خود عکس می‌گیرند، ملاک نیست. در این رویکرد، برخی از هر دو رای عکس می‌گیرند و در زمان مقتضی عکس دلخواه را منتشر می‌کنند. یا مثلاً به عینه دیده‌ام که چند نماینده از یک رای خاص عکس گرفتند تا از آن رای برای خود استفاده ابزاری کنند.
شفاف‌شدن رای نماینده، بهبود معیشت را دربرنخواهد داشت
عضو کمیسیون عمران مجلس افزود: شاید در پیشنهاد برخی نمایندگان، شفافیت آرای نمایندگان هم مطرح و به رای گذاشته شود، ولی مردم بدانند که شفاف‌شدن رای نماینده، بهبود معیشت را دربرنخواهد داشت و کنترل موضوعات مالی و نظارت‌ها از هر چیزی مهمتر است. باید بستری را ایجاد کنیم که مسائل مالی و استخدامی شفاف شوند و جلوی آیین‌نامه و تبصره‌های رانتی گرفته شود.
کسانی که شعار شفافیت آرای نمایندگان را می‌دادند، اکثریت نبودند
وی در واکنش به اینکه طرح شفافیت آرای نمایندگان یکی از شعار‌های اصلی مجلس یازدهم بود، گفت: اینکه عده‌ای این شعار را مطرح کردند و اکثریت نبودند را نمی‌توان به کل مجلس نسبت داد. نصف به علاوه یک نمایندگان رای‌دهنده، یعنی اکثریت که این اتفاق هرگز رقم نخورد. از طرفی، رفتار‌های مذبذبانه هم داشتیم که مثلاً فردی شعار شفافیت داد، اما موقع رای‌دادن، نظر دیگری را اعمال کرد.
پاک‌فطرت تصریح کرد: باید فرهنگ احترام به نظر مخالف را در کشور جا انداخت. مثلاً اگر فردی، نظری را شفاف بیان کرد نباید خارج از محیط کاری برایش ناامنی ایجاد شود. این طرح، ضدفساد است و مردم خیلی سریع اثرات مثبت آن را لمس خواهند کرد، کمااینکه تا امروز هم اثرات مثبت آن دیده شده است. شما اگر بررسی کنید می‌بینید که در شش ماه اخیر، هیچ‌گاه اختلاس بزرگی به مانند گذشته رخ نداده است. وقتی نماینده مجبور است دارایی خود و خانواده‌اش را اعلام کند باید مراقب شرایط مالی‌اش باشد، چون در صورت اضافه‌شدن دارایی بی‌قاعده، باید به نهاد‌های نظارتی پاسخ دهد. در همین راستا اگر طرح تعارض منافع هم تصویب شود که دیگر نور علی نور می‌شود.
