نشان تجارت - آنگونه که پیشبینی میشد اعتراضات مردم و کشاورزان اصفهان به خشونت کشیده شد. این چندمین اعتراضات جدی مردم در شهرهای مختلف ایران است که در آن معترضان سرکوب شدهاند. تقریبا در سالهای گذشته به خاطر نمیآوریم که اعتراضی در کشور صورت گرفته باشد و نیروهای امنیتی و مسئولان تصمیمگیر برای یکبار هم که شده توانسته باشند شرایط را مدیریت کنند تا کار به برخورد قهری و تیراندازی نکشد. این بار هم همچون دفعات قبل یک تجمع اعتراضی مسالمتآمیز به وضعیتی نگرانکننده ختم شد.
روز قبل از برخورد نیروهای امنیتی با معترضان صداوسیما گزاری منتشر کرد که در آن اعلام شد «کشاورزان به تحصن خود پایان دادهاند» معنای این جمله کاملا مشخص بود و نشان میداد از دید تصمیمگیران آنها که در بستر زایندهرود در اعتراض به وضعیت مدیریت آب کشور حضور دارند، رسمیت ندارند و این یعنی برخورد قهری با آنها آزاد است.
وضعیت اصفهان از آن لحظه بغرنج شد که ساعت ۳ صبح و بعد از اینکه برخی از کشاورزان اعلام کردند که به تحصن خود پایان نمیدهند، چادرهایشان به آتش کشیده شد. در گزارشهای صداوسیما و سایتهای امنیتی گفته شد که «اراذل و اوباش» چادرهای معترضان را به آتش کشیدهاند اما معترضان چنین چیزی را قبول نداشتند و فیلمهایی که از اصفهان منتشر شد، حاوی تصاویر دیگری بود که نشان میداد چه کسانی اقدام به آتش زدن چادرها کردهاند.
دادستان اصفهان نیز آتش زدن چادرها را به اراذل و اوباش نسبت داد: «دیشب اراذل و اوباش مانع جمع کردن چادر کشاورزان توسط کشاورزان شده و چادر کشاورزان را آتش زدند از این جهت نیروی انتظامی ورود پیدا کرده و تعدادی از این اراذل و اوباش را دستگیر کرده است. خود کشاورزان رفتند که چادرها را جمع کنند.»
خبرگزاری فارس در گزارشی در واکنش به این اتفاق نوشت: «عناصر فرصتطلب و ضد انقلاب که از ابتدا تلاش کردند مسیر مطالبات کشاورزان را تغییر دهند و به فضای ناامنی و بینظمی در اصفهان دامن بزنند با حمله به چادرهای حاضرین در بستر زایندهرود قصد داشتند مانع از پایان تجمع کشاورزان شوند. با اقدام به موقع عوامل انتظامی که در این دو هفته تلاش کردند امنیت تجمعکنندگان حاضر در بستر زایندهرود را تامین کنند، اراذل و اوباش دستگیر شدند. کشاورزان نیز صبح امروز به تجمع خود پایان دادند و مانع از سوءاستفاده فرصتطلبان از مطالبات خود شدند.»
آتش زدن چادرهای معترضان نخستین جرقه ایجاد شرایطی شد که به فضای کنونی در اصفهان تبدیل شد. پس آن تقریبا فضا از کنترل خارج شد و نیروهای امنیتی نیز برای مدیریت وضعیت، اقدام به پرتاب گازهای اشکآور در میان مردم کردند و با معترضانی که در بستر زایندهرود بودند، برخورد کردند.
یکی از تصاویری که بسیار بازتاب داشت، ورود نیروهای لباس شخصی با لباسهای ورزشی بود. در حالیکه تصور میشد هر گونه مدیریت شرایط برای کنترل اوضاع در اختیار نیروهای نظامی با لباسهای فرم مشخص باشد، تصاویری از اصفهان مخابره شد که نشان میداد افرادی با لباس شخصی نیز در بین نیروهای نظامی هستند. طبیعتا این افراد نیروهای آموزشدیده نیستند و سابقه نیز نشان داده حضور چنین نیروهایی وضعیت را آشفتهتر خواهد کرد؛ که البته چنین هم شد.
معترضان معتقد بودند در بستر زایندهرود چیزی برای تخریب نیست که نگرانی بابت آن وجود داشته باشد بنابراین دولت باید اجازه دهد اعتصاب آنها ادامه داشته باشد. اما ادامه اعتراضات به هر شکل مورد قبول نهادهای امنیتی نبود و احتمال این تصور وجود داشت که ماجرا مانند اعترضات مردمی آذر ۹۶ یا حوادث آبان ۹۸ گسترده شود و نتوان جلوی آن را گرفت و با همین استدلال با معترضان برخورد شد؛ چنانچه همین اتفاق هم در اصفهان رخ داد و از جمعه هفته گذشته شهروندان نیز به جمع کشاورزان پیوستند و تجمع عظیمی را در اعتراض به نبود آب و خشک شدن زاینده رود ایجاد کردند اما از نظر نهادهای امنیتی تجمع و اعتصاب پایان یافته بود بنابراین برخورد آغاز شد؛ از یکسو پیامکهایی به شهروندان ارسال شد که در آن نسبت به حضور در تجمعات هشدار داده شده بود. البته در این پیامک نگرانی از این نبود که اتفاقی برای کسی بیفتد، بلکه نگرانی از آن بود که حضور افراد مورد سوءاستفاده رسانههای بیگانه قرار بگیرد!
به جز برخورد قهری با معترضان، برخی نیروهای سیاسی هم تلاش کردند فضا را آرام کنند؛ از جمله امام جمعه اصفهان که در خطبههای نماز جمعه از معترضان درخواست کرد مردم به اعتصاب پایان دهند. به گفته او «مشکل آب موضوعی نیست که یکروزه حل شود و ادامه اعتراضات، کار را برای سودجویی دشمن فراهم میکند.» تصاویری هم از نیروهای انتظامی منتشر شد که در آن یک فرمانده نظامی با آرامی با معترضان صحبت میکند و ضمن تشکر از پیگیری آنها قصد دارد معترضان را از ادامه کارشان بازدارد و به آنها توصیه میکند اگر تا یکماه دیگر مشکل حل نشد، باز اعتراض کنند. با این حال این تصاویر روی خوش ماجرا بود و تصاویر تلخ و درناکی هم از اصفهان مخابره شد که در حقیقت بنزین روی آتش بود و معترضان را خشمگینتر کرد؛ از جمله تصاویر برخورد با چند پیرمرد و زن اصفهانی که تصاویر صورتهای زخمی آنها در شبکههای اجتماعی دست به دست میشد.
مردم در شبکههای اجتماعی نیز به این اعتراضات با هشتگ «اصفهان تنها نیست» واکنش نشان دادند و عمدتا از این گلایه داشتند که چرا هر تجمع مسالمتآمیزی در ایران اینگونه خشونت کشیده میشود و توانایی مدیریت شرایط وجود ندارد. یکی از آنها نوشته بود «به جای سرکوب معترضان و اراذل خوندن آنها، صدایشان را بشنوید و به دادشان برسید.»
یکی از کشاورزان اصفهانی به رویداد۲۴ میگوید: ما به نبود آب معترض هستیم، مسئولان در دو هفته گذشته مدام به ما قول مساعدت و حل شدن مشکل را میدادند، چرا الان باید با ما برخورد شود؟ استانداری با صنف کشاورزان توافق کرده بودند که چادرها را جمع کنند اما این با خود کشاورزان متحصن هماهنگ نشده بود و کشاورزان راضی به این توافق نبودند، از همین رو اینگونه با آنها برخورد شد و عده زیادی دستگیر شدند.
محمدرضا میرحیدری فرمانده نیروی انتظامی استان اصفهان نیز خبر بازداشتها را تایید کرده و گفته «تعداد بازداشتیهای امروز محدود است و هنوز جمع بندی نشده، اما تا فردا تعداد آنها اعلام میشود. با مسببان التهاب در اصفهان پس از شناسایی برخورد میشود.»
صبح امروز روزنامه کیهان در گزارشی که درباره اعتراضات اصفهان منتشر کرده، تندترین نسبتها را به معترضان داده و آنها را «اراذل اجارهای» خوانده است. کیهان در این گزارش نوشته »این اعتراضات یادآور اعتراضات سال ۹۸ و فعال شدن دیگرباره این آشوبگران مستلزم برخورد انتظامی و قضایی قاطعانهتری است.»
خبرگزاری فارس نیز صبح امروز در تشریح وضعیت از عبارت «اغتشاشات» استفاده نوشته آنها قصد داشتند مذاکرات وین را تحت الشعاع قرار دهند: «عناصر فرصتطلب و ضد انقلاب که از ابتدا تلاش میکردند مسیر مطالبات کشاورزان را تغییر دهند و به فضای ناامنی و بینظمی در اصفهان دامن بزنند با حمله به چادرهای حاضرین در بستر زایندهرود قصد داشتند مانع از پایان تجمع کشاورزان شوند و آشوبهایی را ایجاد کردند. نحوه رفتار جریانهای ضدانقلاب و رسانههای وابسته به آنها در اتفاقات اصفهان این سوال را پیش میکشد که این گروهها چه نفعی از وجود آشوب در ایران دارند و چگونه از این امر منتفع میشوند؟ برای پاسخ به این سوال، عاملی که نمیتوان آن را از نظر دور داشت نزدیک شدن به موعد برگزاری دور جدید مذاکراتی است که قرار است با هدف رفع تحریمها علیه ملت ایران از روز دوشنبه هشتم آذرماه در وین آغاز شود.»
خبرگزاری تسنیم را معترضان «آشوبگران فرصتطلب مسلح به کلت» خوانده که میخواهند از اعتراضات کشاورزان سوءاستفاده کنند. به زعم این رسانه معترضان رسمیتی ندارند. با چنین تحلیلهایی توسط رسانههای امنیتی به نظر میرسد در صورت ادامه اعتراضات در اصفهان، موج تندی از سرکوب را شاهد باشیم.