عوارض خطرناک افزودنی‌ها و نگهدارنده‌ها؛ از کبد چرب تا انواع سرطان
نشان تجارت - محمدتقی انوشه درباره تاثیرات افزودنی‌ها و مواد نگهدارنده به غذاها بر روی بدن انسان گفت: افزودنی‌هایی که به مواد غذایی اضافه می‌شوند شامل رنگ‌های مصنوعی، اسانس‌ها، طعم‌دهنده‌های مصنوعی، نگهدارنده‌ها و ... هستند که برای اینکه ماندگاری مواد غذایی را بیشتر یا عطر و طعم را برای مصرف‌کننده خوشایند کنند، به مواد غذایی اضافه می‌شوند.
این متخصص تغذیه و رژیم درمانی ادامه داد: این طعم‌دهنده‌ها اما حاوی مواد شیمیایی هستند و کمتر حالت طبیعی دارند و طبیعتا خطراتی را برای انسان ایجاد می‌کنند که مهم‌ترین آن، مسأله مسمومیت در درازمدت و بروز سرطان است.
وی درباره عوارض شیرین‌کننده‌ها گفت: شیرین‌کننده‌های مصنوعی که استفاده می‌شود، منجر به عوارضی در بدن انسان خواهد شد. مقاومت در برابر انسولین از عوارض این شیرین‌کننده‌ها در صورت مصرف زیاد و بی‌رویه، است که در نتیجه سبب بروز دیابت یا ایجاد بیماری‌هایی چون صرع، میگرن و یا اضطراب می‌شود.
رابطه افزودنی‌های مواد غذایی و بروز سرطان
عضو آکادمی متخصصان تغذیه و رژیم درمانی آمریکا در ادامه گفت: افزودنی‌هایی که به غذاهای کنسروی اضافه می‌شود موجب افزایش وزن و ایجاد سرطان متابولیسم می‌شوند، چون چربی بدن را تغییر داده یا میزان متابولیسم قند بدن را تحت تاثیر قرار می‌دهند. همچنین آسیب‌های جدی به کبد و کلیه وارد می‌کنند.
وی درباره آسیبی که این مواد افزودنی به کبد می‌رسانند گفت: بدن ما یک جایی دارد به اسم کبد و کارش این است که مواد غذایی که وارد بدن می‌شودرا سم‌زدایی کرده و برای بدن مساعد کند. کبد تا یک حدی می‌تواند برای بدن کار کند، وقتی میزان موادی که به بدن وارد می‌شود بیشتر از حد مجاز باشد، کبد دیگر نمی‌تواند کارش را انجام دهد. برای مثال اگر قرار است ۱۰۰ واحد دریافت کند ولی شما ۱۲۰ واحد تحویل می‌دهید، کبد دیگر نمی‌تواند آن ۲۰ واحد را سم‌زدایی کند و به همین خاطر باقی‌مانده سموم در بدن می‌مانند و باعث ایجاد استرس اکسیداتیو و ایجاد رادیکال‌های آزاد در بدن می‌شوند و در نهایت سلول‌های سرطانی ایجاد می‌کنند.
به گفته این پزشک متخصص حتی گفته می‌شود این مواد می‌توانند بر روی خلق و خوی افراد نیز اثر بگذارند، به طوری که باعث بروز عوارضی چون خشونت، اضطراب، زودرنجی، نگرانی، افسردگی و خستگی شوند.
انوشه ادامه داد: از دیگر عوارضی که این مواد ایجاد می‌کنند، بروز حساسیت است، که باعث آسم و آلرژی می‌شوند. آسیب‌هایی هم به کلیه وارد می‌کنند، چون کلیه هم مانند پالایشگاهی در بدن است که تا حدی فقط می‌تواند مواد را تصفیه کند و اگر میزان مواد ناسالم در بدن افزایش پیدا کند، طبیعتا نمی‌تواند کارکرد درستی داشته باشد.
انوشه در پاسخ به این سوال که میزان مصرف این مواد باید به چه صورتی باشد تا سبب بروز بیماری‌های مذکور نشود، گفت: همه اینها در صورت مصرف طولانی‌مدت و بیش از اندازه مضر است. ولی اگر طعم‌دهنده‌ها مطابق با استانداردهای اعلام شده از طرف وزارت بهداشت در مواد غذایی مصرف شود مشکلی ایجاد نمی‌کنند. در واقع اگر وزارت بهداشت هم اعلام می‌کند که مثلاً این مواد تا این حد می‌توانند استفاده شوند، ما باید به عنوان مصرف‌کننده حد اعتدال را رعایت کنیم.
این متخصص تغذیه و رژیم درمانی با تاکید بر اینکه مصرف بی‌رویه غذاهای کنسروی، فرآوری، آماده و نیمه آماده که اکثرا حاوی همین مواد هستند، باید متعادل‌تر شود، خاطرنشان کرد: متأسفانه سیاستی هم وجود دارد که برای تغییر ذائقه از سال‌های اخیر، مصرف انواع اسانس در صنعت غذایی ما را به صورت یک غده سرطانی افزایش داده است که این کار طبیعتا عواقب و عوارض دارد.
عضو آکادمی متخصصان تغذیه و رژیم درمانی آمریکا با ذکر مثالی در این زمینه گفت: برای مثال شما نگاه کنید در گذشته چای عطری خیلی کم بود و مردم چای را به صورت طبیعی دم کرده و مصرف می‌کردند، اکنون اما متاسفانه اتفاقی افتاده که مثلا از ۱۰۰ درصد بازار چای کشور، ۷۰ درصد چای عطری و ۳۰ درصد غیرعطری است. این خود باعث می‌شود که ما طعم طبیعی چای را نداشته باشیم.
کبد چرب در کشور بیداد می‌کند
وی تصریح کرد: وقتی یک ماده غذایی خود کیفیت داشته باشد، ما چیزی به آن اضافه نمی‌کنیم و سعی می‌کنیم عطر و طعم طبیعی خود را داشته باشد. اکثر این مواد غذایی که طعم دهنده و رنگ ... به آنها اضافه می‌شود، شاید مواد غذایی درجه یک نباشند و بخواهند آنها را برای ما قابل قبول و خوشمزه‌تر جلوه دهند.
این پزشک متخصص تاکید کرد: باید یک تصمیم‌گیری در کشور درباره این افزودنی‌ها انجام شود که اینها چه مقداری می‌توانند استفاده شوند و تبلیغات‌شان به چه صورتی باید باشد یا اینکه سلیقه‌های مردم را به سمتی هدایت داد که آگاهی‌بخشی شود و از مضرات این مواد مطلع شوند.
انوشه به یکی از شایع‌ترین بیماری‌ها در اثر مصرف زیاد مواد افزودنی اشاره کرد و گفت: اکنون در کشور ما، بیماری کبد چرب بیداد می‌کند. کبد چرب‌ها هم کبدهای چرب غیرالکلی هستند که اکثرا به خاطر مصرف مواد غذایی آماده، نیمه آماده و فرآوری شده است که در آن انواع افزودنی‌ها، شیرینی‌ها و چربی‌ها و نگهدارنده‌ها اضافه می‌شود. مصرف این مواد هم به صورتی نیست که ما بتوانیم به شما بگوییم مجاز هستید در روز اینقدر از این مواد را مصرف کنید زیرااندازه مشخصی ندارند. ولی ما می‌گوییم مصرف از حد فراتر نرفته و گاه‌گاهی باشد. ما نمی‌خواهیم مواد غذایی را نفی کنیم. برای مثال کسی که می‌خواهد سوسیس و کالباس مصرف کند، اگر هر روز این ماده غذایی را مصرف کند، نیتراتی که در این ماده غذایی هست می‌تواند بعدها در بدن تجمع پیدا شده و بیماری‌زایی و سرطان‌‌زایی خود را نشان دهد. اما اگر گاهی تفننی برای تغییر ذائقه مصرف شود، تاثیر چندانی ایجاد نمی‌کنند.
این متخصص تغذیه و رژیم درمانی هشدار داد: کسانی که آسیب‌پذیرتر هستند، مصرف این افزودنی‌ها برای آنها خطرناک‌تر است. مثل کودکان، مادران باردار و شیرده، سالمندان، که خطرات بیشتری متوجه این افراد است. کسانی که دچار بیماری‌های زمینه‌ای باشند نیز همینطور. بنابراین کسی که آسیب‌پذیرتر باشد، عوارض مصرف افزودنی‌ها برای وی بیشتر خواهد بود.
