چرا دولت‌ها چاپ پول را مهم‌تر از تعامل با دنیا می‌دانند؟ / راه‌های جبران کسری بودجه ۶ ماه نخست سال در ابهام
نشان تجارت - اقتصاد کشور با معضلات و گره‌های مختلفی رو به رو است که اقتصاد کلان و خُرد ایران را به چالش کشیده است. تورم بالا و مزمن که خود ریشه درمشکلات جدی بودجه‌ای و سیاست‌های مالی دولت دارد، یکی از این گره‌ها است.
در همین رابطه کامران ندری کارشناس مسائل پولی و بانکی درگفتگو با اقتصاد ۲۴ گفت: مشخص نیست دولت‌ها تا چه زمانی می‌خواهند با تغییر ظاهری دراعداد و ارقام، بحران بزرگ نقدینگی و تورم را کوچک و ناچیز و قابل حل نشان دهند. مهمترین چالشی که اقتصاد کشور در رابطه با کنترل نقدینگی با آن مواجه می‌باشد کسری بودجه دولت و ناترازی‌های (مشکلات متعدد) بانک‌ها است.
این اقتصاددان ادامه داد: علاوه براین، مشکلات و کاستی‌هایی که درنظام بانکی و پولی کشور وجود دارد، درچالش نخست که مربوط به کسری بودجه دولت است، بحث مشکلات در صندوق‌های بازنشستگی و تأمین اجتماعی و سایر صندوق‌های مالی که مدیریت آن‌ها بر عهده دولت می‌باشد، به دلیل افزایش خروجی این صندوق‌ها در برابر ورودی منابع مالی آن هاست.
وی تصریح داشت: بحران در صندوق‌های بازنشستگی، انحصاردرسازماندهی تولید به جای رقابتی شدن و همچنین حقوق مالکیت که به سمت رانت جویی است، از چالش‌ها و گره‌های دیگر اقتصاد ایران است. در واقع نامشخص بودن فاصله ورودی و خروجی پول به صندوق‌های مالی دولتی و چگونگی مدیریت، یکی از عوامل ایجاد کسری بودجه دولت است.
این کارشناس مسائل پولی و بانکی تأکید داشت: ازسوی دیگر اقتصاد درحوزه روابط خارجی و تجارت خارجی نیز با مشکلات زیادی روبه رو است. تا جایی که مدت هاست تراز بازرگانی به نفع صادرات نیست. چراکه انتقال سرمایه‌ای به داخل کشور صورت نمی‌گیرد و درمقابل خروج سرمایه از کشور شدت گرفته است.
به گفته ندری؛ این ناترازی‌ها منجر به ایجاد کسری بودجه دولت، رشد نقدینگی و در نهایت افزایش نرخ تورم شده است. این موضوع ضعف نهاد‌های مالی کشور تا نحوه تأمین کسری بودجه را ترسیم می‌کند.
وی ادامه داد: رشد نقدینگی به بحث کسری بودجه دولت و مشکلات در مدیریت بانکداری بر می‌گردد. دارایی و بدهی بانک‌ها با هم تناسب ندارد و این تولد نا مبارک به کسری بودجه دولت می‌رسد.
جدال با دنیا تخریب کامل اقتصاد را به همراه دارد
این اقتصاددان در پاسخ به این سوال که دلیل اصلی ایجاد چنین فضایی برای اقتصاد کشور چیست؟ گفت: جدال و ستیز ایران با دنیا به یک مسئله کور برای اقتصاد کشور تبدیل شده است. با نهادینه شدن این اندیشه که هر آنچه در دنیا وجود دارد برای استعمار ایرانی‌ها ومسلمانان می‌باشد، اقتصاد کشور تنها پس رفت را تجربه می‌کند.
ندری ادامه داد: همین مسئله اصلی مانع رسیدن به رشد اقتصاد کشور شده است. تعامل با دنیا به دلیل نگاه ستیزانه مسئولین با سیاست‌های اقتصادی جهان تا کنون اجرایی نشده است.
وی تصریح داشت: به اعتقاد متولیان اصلی نظام اقتصادکشور، سایر کشورها سیاست‌های بانکداری و بیمه و سایر ساختار‌های اقتصادی را به منظور نابودی مسلمانان و رخنه در امور اقتصادی آنان طراحی و اجرایی کرده اند. متأسفانه دولت‌های ما در این اندیشه اند که سایر کشور‌های اسلامی تسلیم این موضوعات شده اند و تنها ایران باید در مسیر تحمیل اندیشه‌های اقتصادی غرب مقابله کند!
این تحلیلگر مسائل اقتصادی با اشاره به اینکه این تفکر عامل اصلی عقب ماندن اقتصاد ایران ازراه پویایی و توسعه استاندارد جهانی است، گفت: دنیا موفق به حل مشکل تورم شده است. نرخ تورم کشور‌های دنیا به جزء ۱۰ کشور زیر ۲ درصد است. حالا نباید از سیاست‌هایی که کشورها را موفق به کاهش نرخ تورم به زیر ۵ درصد شده غفلت کرد.
وی تأکید داشت:۱۸۰ کشور در دنیا نرخ تورم تک رقمی دارند. اگر نظر و راه کار‌های ارائه شده توسط کارشناسان داخلی مورد قبول مردان نظام کشورمان نیست، حداقل از این کشورها راه‌های نتیجه بخش کاهش تورم را کسب و در کشور اجرایی کنند.
ندری انتقاد کرد؛ چرا دستیابی به تجربه سایر کشور‌های موفق را نمی‌پذیرند؟ متأسفانه نه نظر کارشناسان داخلی را می‌پذیرند نه تجربه سایر کشور‌های موفق در مهار تورم را قابل اجرا می‌دانند! جالب‌تر این است که راه‌های توسعه کشور‌های اسلامی مانند بحرین، امارات و... را به عنوان مرجع بانکداری‌های اسلامی و موفق قبول ندارند!
این کارشناس مسائل پولی و بانکی ادامه داد: در داخل کشور باید به نظرات کارشناسان توجه شود وبدون جناح بندی و موضع گیری‌های سیاسی بدنبال حل معضل تورم باشند. چراکه بسیاری از جناح‌های سیاسی صاحب قدرت، پول و نفوذ در لایه‌های مختلف اقتصادی هستند. اما در رابطه با توزیع همین پول‌ها و ثروت‌هایی که می‌تواند بخش زیادی ازمولد‌های کشور را سرو سامان دهد، غفلت و تردید دارند و نمی‌خواهند که قدرت سیاسی و پولی را به مردم سالاری تبدیل کنند!
ندری گفت: خیلی از کشورها برای رفع چالش تورم از سیاست‌هایی مانند تغییر نرخ بهره استفاده می‌کنند، اما این موضوع در کشورما تبدیل به تابو شده و هیچ کسی اجازه ارائه نظر کارشناسی در این رابطه ندارد.
وی یادآور شد: امروز گروه‌های انحصار طلب در مراکز اصلی قدرت هم نفوذ کرده‌اند. همین که اجازه نمی‌دهند دو شرکت خارجی به عنوان رقیب در بازار ایران حضور داشته باشد آن هم تا زمانی که تولید ایران بتواند قابل رقابت با سایر کشورها شود، نشان از چیست؟
ندری می‌گوید: درصورتی که همواره کارشناسان اقتصادی دنیا و ایران نیز انحصار و انحصار گری را بزرگترین آفت اقتصاد و عامل افزایش تورم و در نتیجه کسری بودجه دولت می‌دانند.
این تحلیلگر مسائل اقتصادی با بیان اینکه انحصارگران قدرت بالایی از بخش‌های مختلف اقتصاد و سیاسی را در دست دارند و می‌تازند گفت: انحصارگران با این روش تا زمانی که مردم به ستوه بیایند به تاخت و تاز خود ادامه می‌دهند. مهار تورم راهکار دارد. تورم را می‌توانند در مدت زمان چند ساله کنترل کنند این تجربه در ۱۸۰ کشوربه خوبی قابل رویت است.
دور زدن قانون توسط دولت‌ها برای استقراض از بانک‌ها
ندری در پاسخ به این سوال که چرا کسری بودجه دولت و افزایش نقدینگی در اقتصاد ایران نهادینه شده گفت: از برنامه سوم توسعه استقراض مستقیم دولت از بانک مرکزی ممنوع شده است. اما راه‌های دور زدن قوانین داخلی حتی از سوی دولت‌ها نیز زیاد است.
به گفته ندری؛ دولت روحانی کل تنخواه گردان را تنها در چند ماه ابتدای سال جاری استفاده کرده است. با این روش و از راه قانونی از بانک مرکزی اجازه چاپ پول را گرفت و نقدینگی را در ظرف سه - چهار ماه ابتدای سال بشدت افزایش داد.
وی تصریح داشت: در حال حاضر نرخ بهره بین بانکی افزایش یافت. این نشان از مشکل و کمبود نقدینگی بانک هاست. چراکه با خلق پول و قرار گرفتن منابع مالی دراختیار دولت، وضعیت بانک‌ها به مراتب وخیم‌تر شده است.
این کارشناس مسائل پولی و بانکی ادامه داد: راه‌های جبران کسری بودجه در همین ۶ ماه نخست سال شفاف نیست. درحالی که همه می‌دانند درآمد مالیاتی دولت پاسخگوی این حجم جبران کسری بودجه نیست و فروش نفت هم کفاف این بدهی‌ها را ندارد. قطعاً از راه‌هایی مانند دریافت وام بانکی، اجبار بانک‌ها برای خرید اوراق و. استفاده شده است که تمام این راه‌ها منجر به افزایش نقدینگی و نرخ تورم شده است.
ندری یا تأکید بر اینکه راه کار‌های مناسبی برای توسعه اقتصاد و حفظ نظام مالی کشور وجود دارد گفت: تعامل با دنیا، حذف انحصار از لایه‌های اقتصاد و دوری ساختار اقتصادی کشوراز سیاست زدگی و بکارگیری تجارت کارشناسان داخلی و خارجی در امور اقتصادی موضوعاتی است که هیچ یک از دولت‌ها به صلاح نمی‌دانند و کاری کرده اند که عاقبت اقتصاد کشور هیچ گاه بخیر نباشد.
