نشان تجارت - از میان هر ۲۵ مرد یک نفر اختلال کم بودن تعداد اسپرمها را دارد. فاکتورهای سبک زندگی نظیر استرس، چاقی، و رژیم غذایی نامناسب میتواند بر تعداد و فعالیت اسپرمها تأثیرگذار باشد.
از جمله عوامل تاثیرگذار در شیوع و گسترش ناباروری میتوان به سن بالا، آلودگیهای محیطی و شغلی، تشعشعات یونیزه، فلزات سنگین، مواد شیمیایی سمی، سوءتغذیه و مصرف ناکافی مواد مغذی، سبک زندگی نامناسب مثل مصرف فستفودها، قرار گرفتن در معرض توکسینها و عادات غذایی نامناسب، استرس اکسیداتیو، افسردگی، سیگار کشیدن و ... است.
کاهش کیفیت اسپرم یکی از دلایلی است که باعث بروز ناباروری میشود و یکی از عواملی که در کاهش کیفیت اسپرم نقش بسیار مهمی دارد، تغذیه است. با توجه به تغییر رفتارهای تغذیهای و گرایش به سمت رژیم غذایی ناسالم که با کاهش مصرف میوه و سبزیجات و افزایش مصرف غلات تصفیهشده، کالری دریافتی و غذاهای سرشار از چربیهای اشباع و کربوهیدراتهای ساده همراه است، اهمیت تغذیه بیش از پیش مشخص شده است.
با این حال بیشتر تحقیقات اثر ریزمغذیها مثل فولات، روی و انواع آنتیاکسیدانها بر کیفیت اسپرم متمرکز شدهاند و پژوهشهای کمتری به بررسی ارتباط گروههای غذایی و یا الگوی غذایی با ویژگیهای اسپرم پرداختهاند.
چیزهای سادهای وجود دارند که به شما کمک میکنند تا حداکثر بهره وری را از سیستم تولید مثل خود داشته باشید و در نتیجه بهترین نتیجه را بگیرید. خوراکیهای مصرفی شما جزو همان دسته هستند.
برای داشتن اسپرمهایی سالم و همچنین تقویت آنها مصرف مواد غذایی زیر به شدت توصیه میشود:
موز میوهای است که به خاطر تقویت قوای جنسی شهرت فراوان دارد و میتواند به بهبود وضعیت قوای جنسی افراد کمک کند. این میوه سرشار از ویتامینهای B۱، C و منیزیم است و موجب بهبود تعداد و تحرک اسپرم افراد میشود. این میوه سرشار از آنزیم بروملین است، آنزیم نادری که هورمونهای جنسی بدن را تنظیم میکند.
شکلات تلخ نیز به تقویت قوای جنسی و کیفیت اسپرمها کمک میکند. این ماده غذایی حاوی ال-آرژنین است، آمینو اسیدی که حجم اسپرم موجود در بدن افراد را افزایش میدهد. همچنین به بهبود وضعیت ارگاسم افراد نیز کمک میکند. شکلات تلخ سرشار از آنتی اکسیدانهاست. با این حال دقت داشته باشید که مصرف بیش از حد این ماده غذایی میتواند مضر باشد.
اسفناج سرشار از فولیک اسید است، مادهای که برای تقویت اسپرمها ضرورت دارد. این ماده به رشد طبیعی اسپرمها کمک میکند. کاهش سطح فولیک اسید منجر به ایجاد اسپرمهای غیرعادی در بدن میشود. این رخداد باعث میشود اسپرمها به سختی بتوانند خود را به تخمک برسانند و در آن نفوذ کنند. همچنین زمانی که اسپرمها چنین وضعیتی دارند، حتی اگر بتوانند تخمک را بارور کنند، خطر نقایص مادرزادی را به همراه دارند.
تخم مرغ سرشار از ویتامین E و پروتئین است، این ماده غذایی به شکل گیری اسپرمهای سالم کمک میکند و تحرک اسپرمها را نیز افزایش میدهد. این ماده غذایی از اسپرمها در برابر رادیکالهای آزاد مراقبت میکند. اسپرمهای سالم و قدرتمند موجب افزایش شانس بارور شدن تخمک میشوند.
گوجی بری به حفظ دمای کیسه بیضه در محدوده مناسب تولید اسپرم کمک میکند. اسپرم توسط بیضههای موجود در کیسه بیضهها تولید میشود. گوجی بری از اسپرمها در برابر آثار مخرب رادیکالهای آزاد محافظت میکند و تولید اسپرم را افزایش میدهد.
سیر حاوی سلنیم و ویتامین B۶ است، موادی که برای تولید اسپرمهای سالم مفید هستند. این ماده غذایی به افزایش جریان خون بیضهها نیز کمک میکند.
مصرف روزانه ۷۵ گرم گردو توسط مردان میتواند به تقویت فرم، قابلیتهای حرکتی و توانایی زنده ماندن اسپرم آنها کمک زیادی کند. گردو حاوی ال-آرژنین است و میتواند تعداد اسپرمهای افراد را به میزان قابل توجهی افزایش دهد.
انار ماده غذایی فوقالعادهای است که روی سلامت اسپرمها تاثیر قابل توجهی دارد. این میوه به واسطه بهبود کیفیت منی و افزایش تعداد اسپرمها شهرت دارد. آنتی اکسیدانهای موجود در این میوه، اسپرمها را ایمن نگه میدارند و از آنها در برابر رادیکالهای آزاد مراقبت میکنند. آب انار برای تقویت باروری استفاده میشود.
مارچوبه مقادیر زیادی از ویتامین C را در خود دارد. مارچوبه نوعی سبزیست که میتواند به افزایش حجم اسپرم موجود در بدن افراد کمک کند.
مولتی ویتامین، راه حل خوبی برای افرادی است که احساس میکنند بدن آنها نمیتواند مقادیر مناسبی از ویتامینهای پشتیبانی کننده از اسپرمها را از طریق رژیم غذایی خود دریافت کند. با وجود این که دریافت مواد مغذی از رژیم غذایی اهمیت زیادی دارد، استفاده از مولتی ویتامینها یکی از راههایی است که برای غلبه بر کمبود مواد مغذی در رژیم غذایی توصیه میشود.
کمبود ویتامین A با کاهش تحرک اسپرم و در نتیجه کاهش قدرت باروری ارتباط مستقیم دارد. برای دریافت این ویتامین بهتر است مقادیر زیادی فلفل قرمز، جو دوسر، هویج، برگه زردآلو، سیب زمینی شیرین، اسفناج و بروکلی بخورید تا بدن خود را از نظر دریافت این ویتامین تقویت کنید.
ویتامین C نیز در مقادیر زیادی درون توت فرنگی، مارچوبه، میوه و سبزیجات زردرنگ پیدا میشود و تاثیر مثبتی بر روی زنده ماندن و تحرک اسپرم دارد (این مسائل توانایی شنا کردن و قوای حرکتی اسپرم برای جابجایی به سمت تخمک را افزایش میدهند).
ویتامینهای C و B۱۲، E آنتی اکسیدانهای قدرتمندی هستند که از اسپرم در برابر آسیب ناشی از رادیکالهای آزاد و استرس اکسیداتیو مراقبت میکنند.
زینک نقش مهمی در تولید تستوسترون و منی ایفا میکند. منابع طبیعی این ماده معدنی، تخم مرغها، بوقلمون، صدف، غذای دریایی، تخم کدو، گوشت گاو، جو دوسر، گوشت بره، ماست، آجیلها و جو هستند. سلنیوم نیز بر روی تحرک اسپرم و سلامت آن تاثیر زیادی میگذارد. شما میتوانید با مصرف آجیل برزیلی، گوشت قرمز، پنیر دلمه شده، مرغ و تخم مرغ این ماده معدنی را به میزان مورد نیاز کسب کنید. اگر فکر میکنید بدن شما زینک و سلنیوم کافی دریافت نمیکند، مولتی ویتامین میتواند به شما کمک کند.
مطالعات نشان میدهند که اسپرم مردان بارور نسبت به مردان نابارور حاوی مقادیر بیشتری از چربیهای اشباع نشده خصوصا اسیدهای چرب امگا-۳ و امگا-۶، هستند. این اسیدهای چرب در دانه چیا، مکملهای امگا-۳ و بعضی ماهیها نظیر ماهی کولی، ساردین و سالمون یافت میشوند.
بعضی از مردان، از مکملهای حاوی فولیک اسید در کنار زینک برای حفظ و تقویت سلامتی سیستم تولید مثل خود استفاده میکنند. شما میتوانید سطح فولیک اسید بدن خود را با خوردن سبزیجات با برگهای سبز، غلات، آووکادو، لوبیا و میوه افزایش دهید.
لیکوپن کاروتن قرمزی است که در گوجه فرنگی، سسهای قرمز، هویج، هندوانه و پاپایا یافت میشود. این ماده غذایی تعداد اسپرمهای افراد را افزایش میدهد.
مصرف برخی مواد خوراکی به مرور زمان از کیفیت و تحرک اسپرم میکاهند، موادی مانند:
پیش از مصرف مواد غذایی تازه، آنها را به خوبی شستشو دهید. از طرفی میتوانید مواد غذایی ارگانیک را جایگزین آنها کنید، تا از نبود سموم مضر بر روی آنها اطمینان داشته باشید.
درون بسیاری از غذاهای کنسروی، رزین حاوی BPA وجود دارد. این ماده شیمیایی خصوصا در کنسروهای حاوی میوههای اسیدی و سسهای گوجه به وفور یافت میشود. از غذاهای تازه استفاده کنید و غذاهایی را مصرف کنید که در ظروف شیشهای نگهداری میشوند.
غذاهای فراوری شده و فست فودها نیز برای سلامتی سیستم تولید مثل مخرب هستند. دانشگاه روچستر تحقیقی بر روی مردان جوان انجام داده است، در این تحقیق گروهی از افراد از رژیمی استفاده کردند که سرشار از گوشتهای فراوری شده، گوشت قرمز، غلات اصلاح شده، فست فود و نوشابههای انرژی زا بوده است. گروه دیگر رژیم غذایی سالمی از مرغ، ماهی، میوه، سبزیجات، غلات و حبوبات را دنبال کردند.
یافتههای پژوهشی نشان میدهد، گروهی که رژیم غذایی سالمی را دنبال کرده اند، تحرک اسپرم بیشتری داشتند. به غیر از این موضوع، مطالعات مختلفی در سرتاسر جهان انجام شدهاند که نشان میدهد، رژیم غذایی نقش موثری، در وضعیت سلامت دستگاه تولید مثل افراد دارد. رژیم غذایی سالم برای سلامت اسپرم و باروری، رژیمی است که حاوی غلات کامل، حبوبات، میوهها، سبزیجات و چربیهای سالم باشد.