آمار تکان دهنده از پیر شدن سریع جمعیت کشور / وزیر بهداشت: عده‌ای جوانی نکرده و مولّد نبوده، پیر شده‌اند

نشان تجارت - به نقل از وبدا، سعید نمکی وزیر بهداشت امروز در اجلاس مجازی روسای دانشگاه‌ها و دانشکده‌های علوم پزشکی سراسر کشور که با موضوع پویایی، بالندگی و جوانی جمعیت برگزار شد، اظهار داشت: وقتی که مسئولیت وزارت بهداشت را به دوش گرفتم، شاید اولین فرمایش مقام معظم رهبری در یک جلسه خصوصی، دغدغه ایشان در مورد کاهش جمعیت در سال‌های آینده بود. این فرمایش بسیار هوشمندانه و دغدغه‌ای بسیار بجا بود.

عده‌ای جوانی نکرده و مولّد نبوده، پیر شده‌اند

وزیر بهداشت اظهار کرد: وقتی به هرم سنی جمعیت نگاه می‌کنیم، از این نگران می‌شویم که جوان‌های کمتری خواهیم داشت تا سالمندان را حمایت مادی و معنوی کنند. البته الان هم به دلیل نبود زیرساخت‌های اشتغال، بخش عمده‌ای از جمعیت جوان کشور، سربار جمعیت سالمند هستند. این واقعیت تلخ اجتماعی ما است. سالمندانی داریم که هنوز کار می‌کنند تا جوانان بیکار را حمایت کنند و عده‌ای دیگر، چون در زمان جوانی‌شان زیرساخت اشتغال در کشور نداشته ایم، جوانی نکرده و مولّد نبوده، پیر شده اند.

نمکی گفت: نگرانی مقام معظم رهبری در مورد جمعیت، بسیار بجا است و همواره این دغدغه را داشته ام که در طوفان کرونا که اداره آبرومندانه آن نه برای وزارت بهداشت بلکه برای جمهوری اسلامی ایران پر مسئولیت بود، فرمان دردمندانه مقام مظعم رهبری را پاسخ نداده باشم و مبادا در طوفان این بلای خانمانسوز فراموش کنم که ایشان هم دغدغه‌ای برای آینده داشته اند.

او افزود: کووید۱۹ یک روز به پایان می‌رسد، اما این دغدغه را که در ۲۰ سال آینده کشور دچار سالمندی جمعیت و بسته شدن پنجره جمعیتی می‌شود، باید حتما پاسخ داد.

نمکی اظهار داشت: اهل بعضی از خصلت‌های برخی افراد نیستم. اگر به دغدغه مقام معظم رهبری توجه می‌کنم، به خاطر احترامی است که در درونم برای ایشان قائلم، اما عده‌ای از روی جهالت، غرض و مرض می‌گفتند که او این حرف‌ها را می‌زند که کاندیدای ریاست جمهوری شود. ولی دیدند که ما جز سربازی برای نظام، هدف دیگری نداریم.

شعار کنترل جمعیت را اقتصاددانان مطرح کردند، نه بهداشتی‌ها

نمکی گفت: امروز سند صیانت از جمعیت آماده شده و اگر دانشگاه‌های علوم پزشکی در این ایام بسیار نفس‌گیر، اقدام به اجرای این سند می‌کنند، نشان از این است که همه ما عاشق این هستیم که به دغدغه‌های آینده نظام پاسخ دهیم، بیکار ننشستیم و در حد وسع خود تلاش کردیم.

وی یادآور شد: مولفه‌های موثر بر جمعیت، فقط بهداشتی و درمانی نیست. در دوره‌ای نظام بهداشتی و اپیدمی ها، در سرنوشت جمعیت‌ها بزرگترین تاثیر را داشتند و در دورانی از تاریخ و قبل از صنعتی شدن، جمعیت جهان در یک بازه زمانی طولانی، رشد نداشت تا کمی نفس می‌گرفت، یک اپیدمی می‌آمد، کشتار می‌کرد، تعداد زیادی از بین می‌رفتند؛ وبا، تیفوئید، تیفوس و طاعون می‌آمد و قتل عامی گسترده داشت و جمعیت دوباره کمتر می‌شد، اما بعد از حضور بهداشت و توجه به تندرستی بعد از طاعون سیاه، رشد جمعیت خودش را نشان می‌دهد.

وزیر بهداشت تصریح کرد: اگر دیدگاه‌های تئوریسین‌های اقتصادی جهان را مطالعه کنید، می‌بینید که آدام اسمیت معتقد بود باید کمک کنیم که جمعیت افزایش پیدا کند و در آن دوره، بهداشت و پیشگیری هم وجود داشت و در کشور‌های صنعتی، جمعیت رشد داشت و آدام اسمیت سوار بر این موج شد که باید نیروی کارگر مولد اضافه کنیم که این تئوری درست بود، اما ناگهان دنیا با این مواجه شد که افزایش جمعیت زمانی که ارزش افزوده ایجاد شد و صنعت توسعه یافت، طبیعت تخریب شد، جنگل‌ها برای تغذیه جمعیت اضافه شده به زمین‌های زراعی تبدیل شد و افرادی مثل ریکاردو و مالتوس آمدند و رشد جمعیت را به سمت مهار جمعیت هدایت کردند و گفتند که جمعیت جهان بیشتر از ظرفیت زمین اضافه می‌شود و شعار کنترل جمعیت نه توسط بهداشتی‌ها بلکه توسط اقتصاددانان مطرح شد.

نمکی افزود: این تفکر غلط است که در جهان و ایران، صاحب نظران بهداشتی، شعار کنترل جمعیت را مطرح کردند. شعار کنترل جمعیت را ابتدا در دنیا، اقتصاددانان و بعد از آن جامعه شناسان دادند وقتی ناهنجاری‌های رفتاری در فضای محقر و تنگ و خشونت بار، اضافه شد جامعه شناسان نیز برای کنترل جمعیت به اقتصاددانان پیوستند.

اهمیت مولفه اقتصاد در کاهش و رشد جمعیت

این مقام مسئول خاطرنشان کرد: بخش بهداشت در جهان همواره با مهار اپیدمی ها، مراقبت از زنان باردار، افزایش امید زندگی و مواردی از این قبیل عامل رشد جمعیت بوده است و هیچ کجا حتی در ایران بخش بهداشت، در کاهش جمعیت نقش نداشته است. از سال ۶۶ و قبل از اجرای سیاست‌های تنظیم خانواده، شاهد آهنگ کند و سر به فرود رشد جمعیت هستیم.

وزیر بهداشت گفت: وقتی بعد از انقلاب آمدند و گفتند به اندازه کافی مدرسه نداریم، یک سوم از مدارس، بخاری استاندارد نداشتند، زیرساخت شغل نداشتیم و سیگنال اقتصاددانان این بود که باید ترمز جمعیت را کشید و نباید برای این جمعیت انبوه اشتغال ایجاد کنیم، مسکن تهیه کنیم و فضای مناسب روح و روان فراهم کنیم. چون رشد اقتصادی پاسخگوی این نیاز‌ها نیست.

نمکی تاکید کرد: اقتصاد به عنوان یکی از مولفه‌های بسیار مهم در رشد و کاهش آهنگ رشد جمعیت تاثیر داشته است. اگر جمعیت بی سواد و با تحصیلات کمتر در ازدواج رشد شتابان تری نسبت به جمعیت تحصیلکرده دارد، مولفه اقتصادی اثرگذار است. چون در خانوار فقیر، کودک از سنین پایین و پنج سالگی شروع به تولید می‌کند و نیروی کار از کودکی به اقتصاد خانوار کمک می‌کند. در حالی که در خانواده تحصیلکرده تا زمانی که آقا یا خانم ازدواج کند، پدر و مادر باید از او مراقبت کنند. پس مولفه اقتصاد در کاهش و رشد جمعیت بسیار مهم است.

شعار افزایش جمعیت را اول فقرا دریافت می‌کنند

وزیر بهداشت تصریح کرد: وقتی شعار کنترل جمعیت می‌دهید، در هر مقطعی اولین سیگنال را مرفهین دریافت می‌کنند و وقتی با انگیزه اقتصادی شعار افزایش جمعیت می‌دهید، اولین پیام را فقرا دریافت می‌کنند و بعضی وقت‌ها متاسفانه کسانی این پیام را در حاشیه شهر‌ها دریافت می‌کنند که بچه‌های آن‌ها در دود هروئین به دنیا می‌آیند.

نمکی گفت: رشد جمعیت از نظر کمّی به اندازه کیفیت جمعیت مهم نیست. کیفیت جمعیت در جوامع به مراتب مهمتر از کمّیت آن است. اگر نتوانیم کمیّت را به سمت و سوی کیفیت مدیریت کنیم، جمعیتی طغیانگر، معتاد، گرفتار، خشن و حادثه‌آفرین خواهیم داشت. کما اینکه دارید در دنیا می‌بینید. وقتی کوچ از کشور‌های فقیر به سمت کشور‌های غنی آغاز می‌شود، پشت دروازه‌های خیلی از شهر‌های اروپایی می‌بینید که چه جمعیتی با یک بچه در آغوش، یکی در دستش و یکی هم پشت سرش، در سرما و یخبندان برای پناهندگی، آواره می‌مانند. این یعنی اگر رشد کیفی در جمعیت نداشته باشیم، کمیّت ما را له می‌کند.

نمکی خاطرنشان کرد: اقتصاد مولفه بسیار مهمی در کیفی شدن جمعیت است. اگر در سال‌های بعد از انقلاب بخواهیم با انصاف بگوییم، بهداشت مهمترین نقش را در حفظ جمعیت کشور داشته است. موثرترین عامل در بهبود شاخص‌های سلامت مادران و نوزادان و امید زندگی و حفظ جمعیت کشور، با وجود تلاش‌های دستگاه‌های مختلف در راهسازی، حمل و نقل، رساندن برق، اما خانه‌های بهداشت، بهورزان و مراکز بهداشت و درمانی بودند. چه بخشی مراقبت از مادران باردار را انجام داد؟ چه بخشی آموزش‌های قبل و بعد از بارداری را ارائه کرد؟ چه بخشی واکسیناسیون انجام داد و بخش نوزادان را راه اندازی کرد و مرگ و میر نوزادان و کودکان را کاهش داد؟ در سایر بخش‌ها به اندازه بخش سلامت روی بحث جمعیت کار نکرده اند.

وی افزود: اینکه فکر کنیم در چند سال به دلیل تشویق به کاهش جمعیت، حالا باید تاوان این ندانم‌کاری‌ها را بپردازیم، نشانیِ غلط دادن است. فردی را که برای بحث جمعیت مسئول کردم، وقتی دیدم سمت و سو و جهت گیری اش به آن جهت می‌رود، کنار گذاشتم و احساس کردم زحمت همکاران ما و ژنرال‌های مبارزه با عظیم‌ترین اپیدمی تاریخ را به غلط در ذهن مردم به سمت و سوی دیگری می‌برد.

وزارت بهداشت در موضوع جمعیت گناهکار نیست

وزیر بهداشت تاکید کرد: نه تنها وزارت بهداشت را در بحث جمعیت گناهکار نمی‌دانم، بلکه فکر می‌کنم بزرگترین نقش را در تمام سال‌های بعد از انقلاب برای حفظ و صیانت از جمعیت کشور به کار برده است. کار ۱۷ هزار و ۵۰۰ خانه بهداشت چه بود؟ ۹ هزار مرکز جامع سلامت چه کار می‌کرد؟ باید کار‌هایی را که برای حفظ و صیانت از جمعیت کردیم، ملاحظه کنید.

نمکی خاطرنشان کرد: مولفه سلامت در صیانت از جمعیت، بسیار موثر بود، اما کافی نیست و پاسخ به دغدغه عزیزی که برای آینده کشور نگران است، نیست و به همین دلیل خواستم که سند صیانت از جمعیت، تهیه شود و امروز از روسای دانشگاه‌های علوم پزشکی تقاضا می‌کنم که عاشقانه، مخلصانه و مسئولانه برای اجرای این سند تلاش کنید و برای رفع تکلیف، به آن نپردازید.

وی تصریح کرد: به افرادی که این دغدغه را دامن می‌زنند که جریاناتی از بیرون این کار یا آن کار را کردند خیلی ورود نمی‌کنم. چون برخی را کارشناسی نمی‌دانم و برخی را هم که کارشناسی می‌دانم، معتقدم در همه حوزه‌ها هست. مگر بیرونی‌ها فقط در بخش سلامت ما را اذیت می‌کنند؟ در تمام زمینه‌ها اثرات بعضی از فتنه‌های بیرونی را می‌بینیم و بعضی از گسست‌های اجتماعی امروز و برخی از حرف‌هایی که از بعضی تریبون‌ها برای تفرقه بیرون می‌آید و بعضی از سیاست بازی‌هایی که سربازان و افسران ارشد ما را در خط مقدم کرونا تضعیف می‌کنند از حلقوم چه کسانی بیرون می‌آید و چه کسانی پشت آن هستند؟ اینکه همزمان صدایی از فلان رسانه شب بیرون می‌آید، در حالی که روز از رسانه داخلی بوده. این هماهنگی‌ها از کجا است؟ چه کسی این هارمونی را اجرا می‌کند؟

جامعه را به سمت باروری ببریم

وزیر بهداشت گفت: گرچه مولفه بهداشت و درمان و سلامت، مولفه اصلی تاثیرگذار در رشد درست و بالنده جمعیت نیست، اما مولفه مهمی است. باید چندین کار را انجام دهیم. یکی اینکه باید بتوانیم جامعه را به سمت تعلق به باروری ببریم. البته به اندازه و سهم خودمان.

نمکی تاکید کرد: برای این کار لازم است که مشاوره‌ها را عالمانه افزایش دهیم. برخی هستند که اصلا بچه نمی‌خواهند یا نمی‌خواهند ازدواج کنند. یکی هست که ازدواج کرده و معتقد است که فرصت برای فرزندآوری وجود دارد که باید به آن‌ها گفت دیر می‌شود. یکی هم هست که معتقد است یک فرزند کافی است که باید بگوییم شاید بعضی وقت‌ها به این فرزند، احساس غربت و تنهایی و بی کسی دست بدهد.

نمکی افزود: وقتی مادرم سال‌ها در بستر بیماری بود، گرچه اگر ۵ فرزند هم داشت به قدری دلم به مادرم گره خورده بود که همیشه می‌خواستم خودم کنارش باشم، اما بعضی وقت‌ها می‌گفتم اگر خواهر یا برادری داشتم که وقتی در یک نقطه از کشور برای فلان کار حضور دارم، به مادرم سر می‌زد، خیالم راحت می‌شد. این غربت و تنهایی را در یگانگی خودم احساس کردم و باید به خانواده‌ها گفت که یک فرزند کم است.

نگرانم اگر سیل یا زلزله رخ دهد، کودکان چاق نتوانند فرار کنند

نمکی تاکید کرد: مراکز درمان ناباروری که در کشور گسترش یافته کار بسیار زیبایی است، اما ناباروری در کشور به شیوه زندگی برمی‌گردد. باید در تحرک افراد و جلوگیری از چاقی در جامعه، دگرگونی ایجاد کنیم و باید این کار را از مدرسه انجام دهیم.

او گفت: طرح کوچ (کنترل وزن و چاقی) را با آموزش و پرورش آغاز کرده ایم. چون معتقدیم در آن برش از زندگی باید روی شیوه زندگی، تغییر ایجاد کرد. زمانی که آن‌ها در فضای مجازی بازی و رانندگی و تیراندازی می‌کنند و چیپس و پفک می‌خورند.

وزیر بهداشت اظهار کرد: نگران این هستم که اگر خدای ناکرده سیل یا زلزله‌ای رخ داد، این کودکان دارای چاقی و اضافه وزن، نتوانند فرار کنند.

سبک زندگی نامناسب، ناباروری را افزایش می‌دهد

وزیر بهداشت یادآور شد: باید به سمت آموزش عمومی برای تغییر رویکرد در شیوه زندگی و تغذیه برویم. مشکلاتی همچون مصرف فست فودها، غذا‌های ناسالم، شیوه زندگی نامناسب و بی تحرکی با ایجاد و توسعه مراکز ناباروری، برطرف نمی‌شود البته باید این مراکز را با حداقل هزینه و گرفتاری برای مردم فراهم کنیم. یک نفر نباید کار و زندگی اش را رها کند و برای دریافت خدمات، آواره مراکز استان‌ها شود.

نمکی تاکید کرد: باید حداقل برای نیرو‌های خودمان، زندگی با کودک را تسهیل کرده و اگر همکار ما باردار بود، کابوس ایجاد نکنیم که او با این بچه چه خواهد کرد. تسهیلاتی ایجاد کنیم که بچه داری شان را مادرانه ادامه دهند و زندگی شان دچار دغدغه نشود. از معاون دانشجویی و فرهنگی می‌خواهم که بحث خوابگاه‌های متاهلی را به عنوان یکی از اصول اصلی، دنبال کنند و ما هم در این زمینه کمک می‌کنیم.

وی گفت: اجرای سند صیانت از جمعیت نباید کلیشه‌ای باشد. یک کشور گسترده با تنوع اقلیم، فرهنگ، خرده فرهنگ و قومیت‌ها هستیم و نمی‌توانیم با یک سند یا کلیشه، کشور را اداره کنیم.

نمکی گفتک در یک قومیت ممکن است نیازی به تشویق و تبلیغ فرزندآوری نداشته باشید و در گوشه دیگری از این کشور شاید نیازمند آن باشید. در قومیتی که نیازمند تشویق و تبلیغ فرزندآوری نیستید، نیازمند مراقبت بیشتر از زنان باردار هستید و در مناطقی که نیاز به مراقبت‌های زنان باردار کمتر است، زنان باردار به مراکز بهداشتی و درمانی مراجعه نمی‌کنند و پزشک خصوصی دارند که معاینات دوره‌ای را انجام می‌دهد و هماهنگ می‌کند که حتما فرزندش با سزارین به دنیا بیاید.

وزیر بهداشت تاکید کرد: سند ملی باید قابلیت انعطاف داشته باشد. باید به استان‌ها اجازه دهیم متناسب با فرهنگ، اقلیم، اقتصاد و گویش آن منطقه بتوانند این سند را اجرایی کنند و باید حتما به استان‌ها امکان انعطاف بدهیم. برخی حرف‌ها را نمی‌شود در یک منطقه گفت. یادم است زمانی سازمان جهانی بهداشت در مورد پیشگیری از بیماری ایدز روی آموزش استفاده از وسایل پیشگیری از روابط جنسی خطرآفرین در مدارس تاکید داشت، اما این کار را نکردیم و مبتنی بر فرهنگ، اقلیم و اعتقادات مردم ایران آموزش‌ها را مطرح کردیم.

سقط‌های قانونی باید به حداقل برسد

نمکی اظهار داشت: سقط‌های قانونی گرچه باید به حداقل برسند و آموزش افرادی که نمی‌خواهند بچه‌ای را سقط کنند و این سقط از روی عدم آگاهی او رخ می‌دهد را باید افزایش دهیم، اما در سال، تعداد قابل توجهی سقط‌های غیرقانونی داریم. آیا تمسک به شیوه قضایی راه حل است؟ خیر. آیا فردی که باردار شده و اگر این ختم بارداری اتفاق نیفتد یک ناهنجاری سنگین اجتماعی ممکن است پشت آن باشد؟ این را باید چگونه مدیریت کرد؟

وی گفت: علاوه بر اقتصاد، مولفه فرهنگ در بارداری موثر است. اگر به مولفه‌های فرهنگی توجه نکنیم، چه در خانواده‌های فقیر و چه در خانواده‌های غنی، راه به جایی نمی‌بریم. در کشور ما از قبل از ورود اسلام، ولنگاری فرهنگی معنی و مفهوم نداشت. چرا به فرزندان مان نمی‌گوییم قبل از اسلام هم برهنگی و ولنگاری جزیی از فرهنگ ایران نبوده است. در کدام قوم ایرانی برهنگی می‌بینید؟ هیچ کجا.

نمکی گفت: من اعتقاد دارم که به این نسل جفا کرده ایم که فرهنگ غنی را به او انتقال ندادیم و فکر کرده ایم هنر کرده ایم. وقتی بی‌خویشتنی را به فردی تحمیل کردیم، ماهواره و فرهنگ غرب می‌تواند او را جذب کند. مثل برخی از کانال‌ها که عده‌ایی را به ابتذال کشیده اند.

سقط‌ها را به زیرپله‌ها نبریم

وزیر بهداشت در ادامه به سقط‌های غیرقانونی نیز اشاره کرد و گفت: توجه کنید که منشا سقط‌های جنین کجاست. آیا تمسک و توسل به قانون برای سقط‌های غیرقانونی در مطب دکتر فلانی، جای سقط را به زیرپله یا خانه‌های مخفی نخواهد برد؟ آیا مرگ و میر نوزادان بالاتر نخواهد رفت؟

نمکی گفت: به عنوان وزیر بهداشت و مسئول سلامت مردم می‌گویم که آیا همه سقط‌ها را می‌شود با ابزار قانون و قوه قضاییه جمع کرد؟ از مطب‌های سقط غیرقانونی به محل‌های غیربهداشتی با افزایش مرگ و میر نخواهند رفت؟ عده‌ای شومن با دروغ و تقلب اذهان عمومی را فریب می‌دهند. نگذارید این اتفاق بیفتد. ما مسئولیم و باید حرف بزنیم و بگوییم که اگر این میزان حاملگی ناخواسته در کشور وجود دارد و ریشه فرهنگی دارد.

او اظهار کرد: آن‌هایی که می‌گفتند اگر ۱۰ دقیقه صدا و سیما را به ما بدهند، همه را دگرگون می‌کنیم، کجا رفتند؟ چرا این گونه شد؟ چرا به اینجا رسیدیم؟

نمکی گفت: هر روز سینه‌های سهراب‌های خودمان را می‌دریم. چون آن‌ها را نمی‌شناسیم. می‌گویند یک تخم اردک را زیر پای مرغ گذاشتند و وقتی جوجه مرغ‌ها و اردک به دنیا آمدند، جوجه اردک بلافاصله وارد آب شد، اما مرغ و جوجه‌ها خودشان را می‌کشتند و جیک جیک می‌کردند که این جوجه الان خفه می‌شود و نمی‌فهمید که این جوجه اردک است و زندگی در آب برایش لذت‌بخش است. بعضی از بچه‌ها را اصلا نمی‌شناسیم و رها هستند. این شب‌نشینی‌ها و جلسات مخفی و اتفاقاتی که رخ می‌دهد، ناشی از یک ناهنجاری اجتماعی و فرهنگی است. ما کار نکرده ایم، حالا می‌خواهیم برای برخورد قاطع با سقط‌های غیرقانونی حکم بگیریم. والله راه را خطا می‌رویم.

مکمل‌ها را برای زنان باردار قطع نکنیم

وزیر بهداشت در ادامه سخنانش اظهار کرد: باید به حل مشکل سوء تغذیه کمک کنیم. الان جیره خانوار، جیره کافی نیست. انسان‌هایی که گوشت مصرف می‌کنند، کمتر هستند و مادرانی که در طول مدت بارداری باید پروتئین مصرف کنند، کم هستند و روز به روز هم کمتر می‌شوند. در این سال‌ها هم رشد اقتصادی داشته ایم، اما رشد فقرزدا نداشته ایم که یکی از اشکالات رشد اقتصادی ما است. طبقات فقیر، فقیرتر می‌شوند.

نمکی گفت: تقاضای بنده از معاونت بهداشت و سازمان غذا و دارو این است که روی مکمل‌ها کار کنید و نگذارید خانه بهداشت بدون مکمل، قرص آهن و سایر مکمل‌ها برای زنان باردار بماند، چون نوزاد و مادر در خطر هستند و روز به روز هم به دلیل بنیه اقتصادی کمتر، از مکمل‌ها می‌زنیم و می‌گوییم که نمی‌شود فلان دارو را قطع کرد، اما مکمل را می‌شود قطع کرد که این جفا و ظلم است.

او گفت: باید در خانه بهداشت، قرص آهن و مکمل برای زن باردار و نوزاد تازه متولد شده وجود داشته باشد. سوء تغذیه در کشور عامل بسیار مهمی است. سفری به مرادآباد چابهار داشتم و به یک مرکز بهداشتی و درمانی رفتم و دیدم که زن باردار ۷ ماهه‌ای آمده و قطعا هموگلوبین او زیر ۵ و ۶ بود و نای راه رفتن نداشت. نمی‌توان به او گفت که روزی دو سیخ کباب و جگر بخور. چون در عمرش گوشت و جگر ندیده، اما وقتی در مراکز ما قرص آهن و مکمل وجود داشته باشد، دغدغه و دلهره نداریم و می‌توانیم آن را به او بدهیم.

بدون رفع مشکلات اقتصادی نمی‌توانیم به رشد جمعیت امیدوار باشیم

نمکی تاکید کرد: تا زمانی که مشکل کشور در برخی بخش‌های دیگر حل نشود، سقف ارتفاع ما در رشد جمعیت، بلند نیست. تا زمانی که مشکل اقتصاد، اشتغال و معیشت مردم را حل نکنیم نمی‌توانیم به رشد جمعیت امیدوار باشیم. متاسفانه شرایط همانند زمان ساسانیان شده که فقط افرادی می‌توانند درس بخوانند که جزء متمولین کشور هستند. شهریه یک بچه در مقطع ابتدایی چقدر است؟ کلاس‌های کنکور چه خبر است؟ روزی روستازادگان صاحب عقل به وزیری پادشاه رفتند امروز مگر می‌شود یک روستازاده در رشته‌های لوکس کشور تحصیل کند؟ امکان ندارد.

وزیر بهداشت افزود: شعار‌های توخالی به جایی نمی‌رسد. اختلاف نظری که با مشاور عالی داشتم در این حرف‌ها بود که برای چه همه تیر‌ها را به سمت وزارت بهداشت سیبل می‌کنید؟ ما متولی سلامت مردم هستیم و متولی معیشت، مسکن و بهداشت روان مردم هم نیستیم.

وزیر بهداشت خطاب به روسای دانشگاه‌ها گفت: منابع مالی برای بحث جمعیت باید در این حوزه هزینه شود. تکلیف شرعی به دلیل دغدغه مقام معظم رهبری و تکلیف قانونی به دلیل ابلاغ بنده، این است که اعتبارات این بخش باید در همین زمینه هزینه شود و اگر در مواردی منابع کافی نبود، منعکس کنید که ما منابع را فراهم کنیم.