فقر خلاقیت؛ عامل شکست احتمالی استارت آپ‌ها در بورس/ رمز کاهش هزینه‌ها با ورود دانش بنیان‌ها به بورس

 
این در حالی که پیش‌تر حسن روحانی رئیس جمهوری در یکی از جلسات ستاد اقتصادی دولت از وزیر امور اقتصادی و دارایی خواست شرایط ورود شرکت‌های فعال در حوزه اقتصاد دیجیتال به بورس را تسهیل کرده و در صورت امکان یک بازار اختصاصی به منظور پذیرش شرکت‌های دانش‌بنیان و فعال در حوزه اقتصاد دیجیتال ایجاد شود.
 
البته حضور استارت‌آپ‌ها در بورس از ابتدای سال جاری مورد استقبال سهامداران قرار گرفته است، اما نکته اینجاست که استارت‌آپ‌ها کسب‌و‌کار‌های پرخطر هستند و بسیاری از آن‌ها به سرعت شکست می‌خورند.
 
این در حالی است که این کسب‌و‌کار‌ها (دیجی کالا، کافه بازار، تپ سی، فیلیمو، شیپور و...) به موفقیت‌های چشمگیری دست یافته‌اند و امکان شکست خوردن برای آن‌ها وجود ندارد، اما اقداماتی مانند ایجاد تابلوی مخصوص، گام نخست حضور استارت‌آپ‌ها در بورس است؛ کسب‌و‌کار‌هایی که ممکن است فردا دیگر نباشند.
 
یکی از مهم‌ترین موانعی که تاکنون باعث تاخیر در ورود شرکت‌های اینترنتی به بازار سرمایه شده، نحوه محاسبه دارایی‌های نامشهود این شرکت‌هاست. اکنون وزیر اقتصاد دستور داده تا کمیته‌ای برای تدوین قوانین و مقررات ویژه درباره ارزش‌گذاری دارایی‌های نامشهود این شرکت‌ها تشکیل شود.
 
موفقیت استارت آپ‌ها در بورس
 
البته کارشناسان معتقدند حضور استارت‌آپ‌ها در بورس مزایا و معایبی به همراه دارد؛ یکی از معایب این امر آن است که استارت‌آپ‌های ایرانی فاقد خلاقیت‌های لازم بوده و احتمال شکست آن‌ها بسیار زیاد است. در صورت شکست خوردن استارت‌آپ‌های فعال در بازار سرمایه، شاهد ریزش سهمگین بورس خواهیم بود و در مقابل پویایی و موفقیت را می‌توان از مزایای حضور این شرکت‌ها در بورس دانست.

علی حیدری، کارشناس بازار سرمایه گفت: ورود دانش‌بنیان‌ها به بورس می‌تواند برای سرمایه‌گذار موجب دلگرمی و امید به رشد احتمالی شرکت متبوع خود باشد، اما عمده شرکت‌های دانش‌بنیان به دلیل کمبود نقدینگی و بسته بودن فضای تجارت داخلی با کشور‌های دیگر به ناچار به سمت اهداف فعلی حاکمیتی سوق پیدا کردند.
 
این مدرس اقتصاد افزود: اگر جریان ورود این شرکت‌ها به بورس تسهیل شود، استارت‌آپ‌ها ایده‌ها و خلاقیت‌های خود را در این راستا گسترش می‌دهند و می‌توان در آینده نه چندان دور شاهد تاثیر این شرکت‌ها در بسیاری از بخش‌های اقتصادی کشور بود.
 
به گفته حیدری، با توجه به وجود تحریم‌های خارجی و خودتحریم‌های داخلی این شرکت‌های دانش‌بنیان می‌توانند حتی در تامین نقدینگی لازم برای شرکت‌های بورسی مفید و تاثیرگذار باشند، تا جایی که این شرکت‌ها در مقوله فروش نیز توانایی دارند تا هزینه‌های سنتی بنگاه‌های بورسی را کاهش دهند.
 
وی تصریح کرد: هرچند ورود شرکت‌های دانش‌بنیان در بورس، به صورت مستقل و چه همکاری مشترک در مرحله اول در بازار سرمایه موجب کاهش هزینه‌های شرکت می‌شود.
 
بی رغبتی استارت آپ‌ها در ارائه طرح
 
حیدری در پاسخ به این سوال که نقطه قوت حضور شرکت‌های دانش بنیان و استارت آپی در بورس چیست؟ گفت: در حال حاضر به دلیل عوامل ایجاد شده و تاثیر آن بر بی رغبتی در فعالیت، شرکت‌های دانش بنیان و استارت آپی تمایلی به ایجاد خلق ایده ندارند و عمده شرکت‌های دانش‌بنیان حتی خلاقیت را کنار گذاشته و با الگوبرداری از نمونه‌های خارجی یک نرم‌افزار یا استارت‌آپ به ظاهر بومی را روانه بازار می‌کنند.
 
این کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: تداوم این عمل در مرحله اول از نظر علمی خوشایند است، اما در بلندمدت این شرکت‌های دانش‌بنیان به تدریج از بازار حذف می‌شوند که با این اقدام می‌توان به موضوع پرورش و هدایت شرکت‌های دانش بنیان به سمت توسعه حرکت کرد.
 
این مدرس اقتصاد تاکید کرد: امروز بیشتر فعالیت‌های خلاقانه به خاطر وجود قوانین دست و پاگیر به طرز عجیبی در کوتاه‌مدت حذف خواهند شد. از این‌رو می‌توان از مجلس جدید انتظار داشت که حداقل قوانین را به‌روزرسانی کند.
 
جلوگیری از مرگ خلاقیت استارت آپ‌ها
 
«یکی از اقدامات ضروری می‌تواند خروج اقتصاد ایران از حالت دستوری به اقتصاد آزاد باشد». حیدری با طرح این موضوع تاکید کرد: حضور شرکت‌های دانش بنیان و استارت آپی در بورس، راه‌حلی است که می‌تواند از مرگ ایده و نابودی خلاقیت در آینده نزدیک جلوگیری کرد و حتی موجب رشد بورس شود.
 
این کارشناس مسائل اقتصادی معتقد است: امیدی که در بازار بورس با وجود نوآوری و خلاقیت ایجاد می‌شود در صورت تداوم سیاست‌های فعلی در اقتصاد کلان مرگ خلاقیت در آینده نزدیک، دور از انتظار نیست و شرکت‌هایی که به بهانه دانش‌بنیان بودن رشد کرده‌اند اعتماد سرمایه‌گذار را به مدت طولانی از دست خواهند داد و این پس‌لرزه ریزش‌های سنگین احتمالی می‌شود که مسبب این امر بی‌اعتمادی در شرکت‌های دانش‌بنیان و عدم روزآمدی است.

این مدرس اقتصاد در پایان تاکید کرد: برای خلق ایده‌های اقتصادی – نظامی و سایر بخش‌های توسعه‌ای باید ورود شرکت‌های دانش بنیان به عرصه رقابت را فراهم کرد و بورس می‌تواند سکوی پرتاب چنین ایده و اهدافی باشد، پس بهتر است فرصت‌ها را در اختیار این شرکت‌ها و استارت آپ‌ها قرار داد تا با گذر از برخی شرایط سنتی پرهزینه به مراحل مدرن پیشرفت اقتصادی رسید.