نشان تجارت - با وجود افزایش ۲۰۰ درصدی تقاضا برای برخی موادغذایی در دوره جنگ ۱۲ روزه، خوشبختانه مشکلی پیش نیامد. در این دوره کوتاه جنگ، فقط مشکلاتی در عرضه بنزین ایجاد شد که فورا برطرف شد. این نشان میدهد در کوتاهمدت توانستیم مدیریت کنیم.
علت گرانیهای اخیر
افزایش قیمت برخی کالاها ۲ دلیل دارد؛ یکی بهعلت برخی سیاستهای کلان اقتصادی و بودجهای است و یکی هم بهعلت افزایش تقاضا. علت سیاستهای اقتصاد کلان، افزایش نرخ ارز است که تاثیر بلندمدت بر قیمتها دارد. اثر افزایش تقاضا هم این بود که قبل از جنگ، افزایش قیمتها رخ داده بود و دوره جنگ هم برخی کالاها گران شدند که اکنون قیمتها در حال فروکش است. برای مهار قیمتها باید سیاستهای دقیقی اجرا کرد، اکنون سیاستهای پولی و مالی و بودجهای هیچ تطابقی با شرایط جنگی کشور ندارد.
علت موفقیت اقتصاد در اوایل انقلاب
در اوایل انقلاب و دفاعمقدس ۸ساله، تجربه الان را نداشتیم، منابع ارزی فعلی را هم نداشتیم و امکان صادرات نفت را نیز نداشتیم، اما توانستیم اقتصاد کشور را بهخوبی مدیریت کنیم و کمترین تورم را داشتیم. در دوره جنگ تحمیلی ارز ۷ تومانی را از سفره مردم کنار نگذاشتیم و مردم دغدغه کالاهای اساسی نداشتند؛ چون اطمینان داشتند که با برنامه توزیع کوپن، قیمت کالا برایشان تقریبا ثابت خواهد بود. درواقع، چون اقتصاد کشور آرایش جنگی داشت، وضعیت اقتصادی و معیشت مردم خوب بود.
موشک به اقتصاد زدیم
بنده معتقدم از سال ۱۳۶۹ با سیاستهای تعدیل اقتصادی، موشک اول را به اقتصاد زدیم و از سال ۱۳۸۰ موشک بعدی به اقتصاد و معیشت مردم با وصل کردن قیمت کالاها به قیمتهای جهانی و نرخ ارز گره زده شد. تبعات این سیاستها در بودجههای دولت اثر گذاشت؛ مثلا در بودجه امسال، ارز کالاهای اساسی را از ۱۵ میلیارد دلار به ۱۲ میلیارد دلار کاهش دادیم.
بیشتر بخوانید: ضرب المثلهایی با مضمون اقتصادی
در متن بودجه ۱۴۰۴ آمده که تسعیر نرخ ارز با ارز مرکز مبادله یعنی حدود ۶۹ هزار تومان است که سبب افزایش قیمتها خواهد شد. این سیاستها با مقاومسازی اقتصادی تطابق ندارد. مکانیسم ماشه را برای خودمان فعال و خودتحریمی ایجاد کردیم. اقتصاد را از درون سست و به اقتصاد مقاومتی بیاعتنایی کردیم. اثرات روانی بازگشت تحریمهای شورای امنیت سازمان ملل با فعال شدن مکانیسم ماشه را در بازار ارز شاهد خواهیم بود. اما ما خودمان با وابسته کردن قیمت مواداولیه بورس کالا به نرخ ارز، اثرگذاری تحریمها را بیشتر کرده بودیم. کشور بیش از ۴۰ سال زیر فشار تحریمها بوده است. حدود ۷۰ میلیارد دلار صادرات و ۵۰ میلیارد دلار واردات داریم. در شرایط تحریم، منابع ارزی برای کشور حیاتی است. سال گذشته ۵۰ میلیارد دلار صادرات غیرنفتی داشتیم که ۲۰ میلیارد دلار آن برنمیگردد. اگر ارز کم داریم چرا پیگیر بازگشت ارزهای صادرات غیرنفتی نشدیم؟
تجربه اقتصاد کشور ما نشان میدهد در کوتاهمدت ریشه گرانیها نرخ ارز است. مطابق مدلهای فنی اقتصادی و محاسبات علمی، نرخ ارز مناسب کشور باید زیر ۳۰ هزار تومان باشد.