افزایش ۱۴ درصدی تورم سالانه برق در ایران
نشان تجارت - شاخص قیمت تولیدکننده برق، یکی از شاخص‌های اقتصادی است که تغییرات قیمت‌های فروش برق از سوی تولیدکنندگان به شبکه توزیع یا مصرف‌کنندگان نهایی را اندازه‌گیری می‌کند.
این شاخص که به‌طور عمده بر قیمت برق تولیدی نیروگاه‌ها متمرکز است، به‌عنوان یکی از معیار‌های تورم در بخش تولید برق مورد استفاده قرار می‌گیرد.
بر اساس آخرین گزارش منتشر شده توسط مرکز آمار ایران، شاخص قیمت تولیدکننده در بخش برق در اسفندماه ۱۴۰۳ به عدد ۴۲۰.۰ رسید. این شاخص نسبت به ماه قبل ۱.۷ درصد کاهش نشان می‌دهد، اما در مقایسه با ماه مشابه سال قبل ۲۷.۷ درصد افزایش یافته است.
همچنین، تورم سالانه این بخش در دوازده ماه منتهی به اسفند ۱۴۰۳ نسبت به مدت مشابه سال قبل، ۱۴.۵ درصد رشد داشته است
افزایش تورم بخش برق نسبت به سال ۱۴۰۲
در اسفندماه سال ۱۴۰۳، شاخص قیمت تولیدکننده برق نسبت به بهمن‌ماه ۱.۷ درصد کاهش یافت. این در حالی است که در بهمن ۱۴۰۳، تورم ماهانه ۰.۹- درصد بوده و بنابراین میزان کاهش تورم در اسفند ۰.۸ درصد بیشتر شده است.
به بیان دیگر، میانگین قیمت فروش برق توسط نیروگاه‌ها به شرکت‌های توزیع برق در اسفند نسبت به بهمن کاهش یافته است. بررسی تغییرات شاخص در بازه‌های زمانی مختلف مصرف برق نشان می‌دهد که در این ماه، قیمت برق در ساعات اوج‌بار ۰.۷ درصد افزایش، در ساعات میان‌بار ۳.۰ درصد کاهش و در ساعات کم‌بار ۰.۷ درصد کاهش داشته است.
تورم نقطه به نقطه شاخص قیمت تولیدکننده برق در اسفندماه ۱۴۰۳ به ۲۷.۷ درصد رسید. این میزان نسبت به تورم نقطه به نقطه بهمن‌ماه یعنی ۳۱.۹ درصد، ۴.۲ واحد درصد کاهش داشته است.
تحلیل تغییرات قیمتی در ساعات مختلف مصرف برق نشان می‌دهد که در مقایسه با اسفند سال گذشته، قیمت برق در ساعات اوج‌بار ۴۱.۳ درصد، در ساعات میان‌بار ۳۵.۳ درصد و در ساعات کم‌بار تنها ۱.۶ درصد رشد داشته است.
شاخص قیمت تولیدکننده برق در دوازده ماه منتهی به اسفندماه ۱۴۰۳ نسبت به دوره مشابه سال قبل، ۱۴.۵ درصد افزایش نشان می‌دهد. این میزان در مقایسه با مدت مشابه در بهمن‌ماه یعنی ۱۵.۱ درصد، ۰.۶ واحد درصد کمتر شده است.
به عبارت دیگر، میانگین قیمت دریافتی توسط نیروگاه‌های برق به ازای فروش محصول خود به شرکت‌های توزیع برق، در دوازده ماه منتهی به اسفند ۱۴۰۳ نسبت به دوره مشابه در ماه قبل، ۱۴.۵ درصد افزایش داشت.
بررسی تغییرات به تفکیک زمان مصرف نشان می‌دهد که در این دوره، قیمت برق در ساعات اوج‌بار ۱۴.۴ درصد، در ساعات میان‌بار ۱۵.۰ درصد و در ساعات کم‌بار ۱۳.۵ درصد رشد داشته است.
افزایش قیمت سوخت نیروگاه‌ها به افزایش قیمت برق می‌انجامد
مطابق مصوبه هیات وزیران در روز ۲۸ اسفند ۱۴۰۳، نرخ سوخت نیروگاه‌هایی که تمام یا بخشی از برق تولیدی خود را به شبکه برق تحویل می‌دهند، ۵۰ درصد افزایش یافت.
مطابقه این مصوبه، افزایش ۱.۵ برابری قیمت‌ها نسبت به سال ۱۴۰۳، به ازای هر لیتر فرآورده نفتی و هر مترمکعب گاز طبیعی تحویلی به نیروگاه‌ها با احتساب عوارض و مالیات بر ارزش افزوده ۲۷۰ تومانی تعیین شد.
سوخت یکی از اصلی‌ترین مولفه‌های هزینه‌ای در تولید برق است. افزایش ۵۰ درصدی قیمت سوخت، به‌ویژه برای نیروگاه‌های گازی با راندمان پایین، هزینه‌های تولید را به شدت بالا می‌برد. این تغییر می‌تواند تاثیر قابل توجهی بر شاخص قیمت تولیدکننده برق در ماه‌های آینده داشته باشد.
اثر افزایش هزینه بر شاخص قیمت تولیدکننده برق
با رشد هزینه‌های تولید به دلیل افزایش نرخ سوخت نیروگاه‌ها، این احتمال وجود دارد که شاخص قیمت تولیدکننده برق در ماه‌های آتی روند صعودی داشته باشد. این شاخص که میانگین قیمت فروش برق توسط نیروگاه‌ها را نشان می‌دهد، به‌طور طبیعی با افزایش هزینه نیروگاه‌ها افزایش می‌یابد.
تصویب افزایش ۵۰ درصدی نرخ سوخت نیروگاه‌ها توسط هیات وزیران، چشم‌انداز شاخص قیمت تولیدکننده برق در سال ۱۴۰۴ را دستخوش تغییر می‌کند. سوخت نیروگاه‌ها به‌ویژه در نیروگاه‌های گازی و سیکل ترکیبی، یکی از مهم‌ترین اجزای هزینه تولید برق محسوب می‌شود. افزایش قیمت سوخت به‌طور مستقیم هزینه تمام‌شده تولید برق را بالا می‌برد.
هرچند در اسفند ۱۴۰۳ کاهش شاخص قیمت تولیدکننده برق نسبت به ماه قبل مشاهده شد، اما این کاهش یک روند پایدار نیست. با توجه به جهش هزینه‌های تولید ناشی از افزایش قیمت سوخت، این احتمال وجود دارد که در سال ۱۴۰۴ روند افزایشی در شاخص قیمت تولیدکننده برق شکل گیرد. برای جبران کاهش حاشیه سود نیروگاه‌ها، احتمال افزایش نرخ خرید تضمینی برق توسط دولت وجود دارد.
با توجه به فرا رسیدن روز‌های گرم سال، احتمال افزایش قیمت برق در اوج بار مصرف، می‌تواند هزینه‌های مردم را افزایش دهد.
