نشان تجارت - تجربه زیست مجازی کاربران ایرانی زیر سایه فیلترینگ گسترده و کلنجار هر روزه آنها با انواع ویپیانها و ابزارهای فیلترشکن، از سومین سال خود گذر کرده است؛ تجربهای که برای کسبوکارها ضررهای هنگفت و حتی در مواردی تعطیلی را به ارمغان آورده است و برای کاربران به مثابه اضافه شدن ویپیان به سبد خرید خانوار و البته فرسایش زمان و تحلیل انرژی بوده است.
یکی از صنایعی که در سه سال گذشته بیشترین آسیبها را از فیلترینگ گسترده متحمل شده است، صنعت لجستیک بوده است؛ در این خصوص احمدرضا جمالی، کارشناسی ارشد مدیریت کارآفرینی، از تاثیر مخرب فیلترینگ بر صنعت لجستیک گفت:
در عصر دیجیتال، کسبوکارهای آنلاین به یکی از موتورهای اصلی رشد اقتصادی بدل شدهاند. اینستاگرام، بهعنوان یکی از پرکاربردترین شبکههای اجتماعی در ایران، نقش مهمی در رشد و توسعه کسبوکارهای آنلاین، بهویژه آنلاینشاپها، ایفا میکرد. این پلتفرم، با فراهم آوردن فضایی مناسب برای تعامل مستقیم با مشتریان، معرفی محصولات و خدمات، و ایجاد یک بازار هدفمند، به صورت یک ویترین مجازی برای هزاران کسبوکار کوچک و متوسط عمل میکرد. با این حال، فیلترینگ گسترده و محدودیتهای اعمال شده بر اینترنت، این کسبوکارها را با چالشهای جدی مواجه کرده است.
یکی از مهمترین اثرات فیلترینگ، کاهش محسوس فروش آنلاین است. وقتی کاربران به راحتی نمیتوانند به وبسایتها و پلتفرمهای خرید آنلاین دسترسی پیدا کنند، طبیعتاً میزان خریدهای آنلاین نیز کاهش مییابد. این کاهش فروش نه تنها درآمد کسبوکارهای آنلاین را تحت تاثیر قرار میدهد، بلکه تاثیرات زنجیرهای بر سایر بخشهای اقتصادی نیز دارد.
فیلترینگ اینستاگرام، ضربهای سنگین به پیکرهی تجارت الکترونیک و بهتبع آن، صنعت لجستیک وارد کرده است. در حالیکه اغلب نگاهها به سوی کسبوکارهای کوچک و آنلاینشاپها معطوف است، نباید از نقش مهم و تاثیر فیلترینگ بر صنعت لجستیک غافل شد. این صنعت، که نقش شریانهای حیاتی را در بدنهی تجارت الکترونیک بازی میکند، اکنون با چالشهای جدی و تهدید بقای خود مواجه است.
یکی از این بخشها، صنعت لجستیک است. با کاهش حجم سفارشات آنلاین اینستاگرام، تقاضا برای خدمات ارسال نیز کاهش مییابد. این کاهش تقاضا میتواند منجر به کاهش اشتغال در این بخش شود و بازاری که پیشتر پر رونق بود، کمکم به رکود برسد. شرکتهای حملونقل و انبارداری که وابستگی زیادی به کسبوکارهای آنلاین دارند، اولین قربانیان این وضعیت خواهند بود.
کاهش سفارشات آنلاینشاپها، بهطور مستقیم بر درآمد این پلتفرمها تاثیر گذاشته و آنها را با مشکلات جدی مواجه کرده است. این پلتفرمها، که نقش مهمی در تسهیل فرایند ارسال کالا و کاهش هزینههای لجستیک دارند، اکنون با ریسک کاهش سرمایهگذاری و حتی ورشکستگی مواجه هستند.
پلتفرمهای مدیریت ارسال کالا، مانند تاپین و پادرو، که بهعنوان واسط بین فروشندگان و خریداران عمل میکنند نیز از این محدودیتها در امان نماندهاند. این پلتفرمها به خصوص برای بازار تجارت الکترونیک ایجاد شدند و سوشال کامرس بخش اعظم تجارت الکترونیک را تشکیل میدهد. کاهش سفارشهای سوشال کامرس و به تبع آن کاهش تقاضا برای خدمات پلتفرمهای لجستیک به معنای کاهش درآمد و در نهایت کاهش اشتغال و فعالیت در بخش نوآوری لجستیک است.
با رفع فیلترینگ اینستاگرام و بهبود دسترسی کاربران به اینترنت، کسبوکارهای آنلاین میتوانند دوباره رونق بگیرند. این امر منجر به افزایش حجم سفارشات و در نتیجه افزایش تقاضا برای خدمات لجستیکی خواهد شد. پلتفرمهای حملونقل میتوانند دوباره به فعالیت پر رونق خود بازگردند و حتی فرصتهای اشتغال بیشتری را نیز ایجاد کنند.
علاوه بر این، با رشد دوباره کسبوکارهای آنلاین و خدمات لجستیکی، اقتصاد کلان نیز از این رونق بهرهمند خواهد شد. ایجاد شغلهای جدید، افزایش درآمدها و بهبود چرخه اقتصادی از جمله مزایای رفع فیلترینگ است که میتواند به توسعه پایدار اقتصادی کمک کند.
بنابراین، تاثیرات فیلترینگ بر کسبوکارهای آنلاین و بازار لجستیک به وضوح نشان میدهد که هرگونه محدودیت در دسترسی به اینترنت، به ضرر اقتصاد جامعه است. به جای فیلترینگ، باید به دنبال راهحلهای سازنده و پشتیبانی از کسبوکارهای دیجیتال بود تا بتوانند به رشد خود ادامه دهند و به رونق اقتصادی کمک کنند. حال باید دید دولت پزشکیان و وزارت ICT تا چه حد در راستای تحقق وعده رفع فیلترینگ موفق عمل میکنند.