مالیات ستانی از بازار و چند پرسش از وزیر اقتصاد
نشان تجارت - در میانه هیاهوی انتخابات ریاست جمهوری و نقد گفتمان این و تایید نگرش آن کاندیدا، یک خبر لابلای اخبار دیگر گم شد (بهتر است بگویم کم رنگ شد). صحبتهای احسان خاندوزی وزیر اقتصاد که در نوع خودش بی نظیر و جالب بود.
از آن رو بی نظیر بود که تابه حال هیچ مقام مسئولی به این صراحت از رقم مالیات های گرفته شده از مردم پرده برداری نکرده است. از این رو جالب که سئوالاتی در ذهن منِ روزنامه نگار ایجاد می کند که در این مجال با آقای وزیر در میان می گذارم.
۱- وزیر اقتصاد عدد کلی مالیات اخذ شده درسال گذشته را ۸۰۰ هزار میلیارد تومان (به قول خودشان۸۰۰ همت) عنوان کرد. دقیقا چقدر از این رقم را فعالان کف بازار پرداختند و رقم مالیات ستانده شده از سایر حوزه ها مثلا کارمندان دولت یا واردکنندگان کالاهای لوکس چقدر است. من عوارض ماخوذه بابت واردات کالاهای لوکس را هم جز مالیات به حساب می آورم.
۲- آقای وزیر قطعا گزارش تفریق بودجه سال جاری را خوانده اند که در آن آمده از مجموع۲۴۶۲ همت منابع درآمدی بودجه قرار است۱۱۲۲ همت از محل درآمدهای مالیاتی تامین شود. این درحالی است که در بخش مصارف بودجه هم معادل تقریبی همین مبلغ یعنی۱۱۲۱ همت صرف پرداخت حقوق و دستمزد کارکنان دولت خواهد شد.
آقای خاندوزی، ما باید کار کنیم و مالیات بدهیم تا شما با پول ما حقوق مالیات بگیران را بپردازید؟ این منصفانه است؟
۳- اعداد اقتصادی آنقدر گویا هستند که نیازی به توضیح اضافه نیست. وقتی معادل رقم درآمد مالیاتی امسال با مبلغ حقوق پرداختی کارکنان دولت یکی می شود یعنی مالیاتی که کارمندان می دهند باید آنقدر ناچیز باشد که دولت حقوق ایشان را از منابع درآمدی دیگر تامین کند. نمی شود که کارمند معادل حقوق خودش مالیات بدهد پس دولت باید فشار مالیاتی را جای دیگر(بازار )بیاورد.
آیا منصفانه است که بازار تاوان هزینه کشورداری گران را بدهد؟!
۴-اگر خوب دقت کنید درمی یابید که امسال قرار است حدود چهل درصد به منابع درآمدی دولت از مالیات اضافه شود و این درحالیست که اقتصاد کشور به هیچ روی حال خوشی ندارد و متناسب با این افزایش مالیات ها ما شاهد رشد اقتصادی نیستیم.
کوتاه سخن اینکه امسال دولت پول بیشتری می گیرد در حالی که الزاما سرمایه گذاری بیشتری نمی کند پس اشتغال بیشتری ایجاد نمی شود و قطعا درآمد کمتری هم خواهیم داشت. اندک افرادی هم که درآمد بیشتری دارند پولشان را تورم می بلعد. بنابراین چاره ای ندارند تا برای حفظ ارزش دارایی شان در کالاهای کم ریسک مثل طلا، سکه وارز سرمایه گذاری کنند و این یعنی رواج سفته بازی و دامن زدن به چرخه معیوب تورم. ای کاش آقای وزیر اعلام می کردند
آیا وزارت اقتصاد با ابزار مالیاتی می خواهد تورم زایی کند یا تورم زدایی؟
۵- چقدر خوب می شد وزیر اقتصاد اعلام می کرد مابه التفاوت عدد منابع بودجه منهای درآمدهای مالیاتی قرار است از کدام منبع تامین شود؟
این۱۳۰۰ همت با احتساب دلار۶۰ هزار تومانی یعنی۲۲ میلیارد دلار آیا از محل فروش نفت به دست می آید؟
این وضعیت تحریم ها مگر ما چقدر نفت می فروشیم؟ روزانه حدود یک و نیم میلیون بشکه که با احتساب تخفیف هایی که به چین-مشتری عمده نفت ما-می دهیم سالانه کمتر از۵۰۰ میلیون بشکه می شود. چقدر ازاین درآمد را چینی ها به دلار می دهند تا نیازهای اولیه مان مثل کالاهای اساسی، دارو و... برطرف شود؟ چقدرش صرف واردات از چین می شود؟
۶- آقای خاندوزی، شما در مقام وزیر اقتصاد حتما مطلعید دو میلیون و ۳۰۰ هزار کارمند در کنار بیش از یک میلیون و۲۰۰ هزار بازنشسته متولی حرکت دستگاه فربه حکمرانی هستند و وفق همان گزارش تفریق که پیشتر ذکرش رفت امسال دولت باید ۳۸۵ همت به صندوقهای بازنشستگی یدهدتا به بازنشستگان حقوق بدهند یعنی مجموع حقوق کارکنان و بازنشستگان دولت از رقم کل مالیاتی که قرار است عمدتا بازار بدهد بیشتر است.
آقای وزیر، به نظر شما که اقتصاد خوانده اید آیا این ارقام با هم تناسبی دارند؟
اساسا ما چرا باید این همه کارمند داشته باشیم و چه توازنی میان تعداد کارکنان دولت در کشور ما با جمعیت مان وجود دارد؟
بدون احتساب بازنشستگان دولتی، درکشور ما به ازای هر ۳۶ نفر یک کارمند وجود دارد. این عدد در ژاپن و فرانسه چند نفر است؟ در ترکیه چطور؟ میزان کارآمدی سیستمی، بهره وری عملیاتی و رضایتمندی اجتماعی تولید شده توسط نظام حکمرانی در ایران با این کشورها آیا قابل قیاس است؟
۷- آقای وزیر که در مالیات ستانی عملکرد موفقی داشته اند آیا پیشنهاد عملیاتی برای تعدیل این عدم توازن داده اند؟ آیا ناترازی اجتماعی حاصل از این شیوه مالیات گیری قابل دفاع است؟
پیش از این درباره "حاتم بخشی بانکها به کارکنانشان" و تشکیل طبقه نوکیسه برخوردار نوشته ام. این شیوه اخذ مالیات فقط عده بیشتری را فقیر می کند و با توجه به داده های آماری چیزی از ارقام مالیاتی وارد نظام خدمات اجتماعی نمی شود تا خروجی اش منجر به کم شدن فاصله طبقاتی شود.
۸-حالا که بحث انتخابات ریاست جمهوری است بهتر بود کاندیداها در مورد مبلغ مالیات ها و نحوه هزینه کردشان هم برنامه عملیاتی می دادند.
