نگاهی به جایگاه علی لاریجانی پس از ردصلاحیت در انتخابات
نشان تجارت - جهانگیر مصلی: علی لاریجانی هنوز هم از ردصلاحیتش در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۴۰۰ دلخور است. او طی این دو سال، هم در سخناش و هم رفتارش این مطلب را مشخصاً اعلام کرده. حالا هم در تازه‌ترین اظهاراتش درباره انتخابات مجلس دوازدهم وعده داده که به وقتش دلایل ثبت‌نام نکردنش در انتخابات مجلس را اعلام می‌کند.
شاید این وعده او برای بازگو کردن دلایل عدم ثبت‌نام؛ از جنس همان توصیه‌ای باشد که شورای نگهبان به مرحوم هاشمی‌رفسنجانی در بهار ۱۳۹۲ برای عدم ثبت‌نام در انتخابات ریاست جمهوری کرده بودند.
لاریجانی البته در همین اظهارات، کنایه‌ای هم به جریان جبهه پایداری زد و گفت: "انقلابیِ کاسب کار به دنبال این است که بگوید بقیه انقلابی نیستند، ما انقلابی هستیم و همه پست‌ها را ما باید بگیریم. نتیجه این اقدام کوچک کردن انقلاب است در صورتی که انقلاب اسلامی بسیار بزرگ بود، اقدام امام خمینی ره بسیار بزرگ بود."
لاریجانی در این مطلب آشکارا اعضای تندرو و سوپرانقلابی را مخاطب خود قرار داده و به طعنه می‌گوید: عده‌ای به دنبال کوچک کردن انقلاب و تجزیه (خالص‌سازی) هستند. در صورتیکه یکی از ویژگی‌های انقلابی واقعی وحدت‌گرایی است به این ترتیب که همه افراد کارگزار و فعال باشند و به اندازه استعداد خود انقلاب را یاری کنند.
دقیقاً همان مطلبی که اکثر اصولگرایان سنتی در توصیف اعضای جبهه پایداری از آن استفاده می‌کنند.
به نظر می‌رسد علی لاریجانی در سخنان خود به اظهارات اخیر صادقی محصولی، دبیرکلِ به گفته منصور حقیقت‌پور، مولتی میلیاردر جبهه پایداری هم صراحتاً طعنه زده باشد.
چرا که صادق محصولی هم در نشست پایان دوره دفتر تحکیم وحدت که به نظر می‌رسد علی لاریجانی را مورد خطاب خود قرار داده باشد، گفته بود: برخی شعار اعتدال و میانه‌روی سر می‌دهند، ولی اعتدال و میانه‌روی به چه شکل است؟ مثلا اگر من ١٠٠ تومن به کسی بدهی دارم، ولی به او بگویم که فقط ٢٠ تومن بدهکارم؛ و او هم اصرار به گرفتن کل حقش یعنی صد تومن داشته باشد. آیا شخص ثالث معتدل و میانه رو می‌تواند بگوید اعتدال این است که وسطش را بگیرید یعنی ۶٠ تومن؟! این که ظلم است به طلبکار! باید مراقب واژه‌سازی با پروپاگاندا‌های کسانی که سالیان سال در پست‌های مختلف نظام حضور داشتند و بیشتر از خدمت به مردم خیانت کرده‌اند و امروز طلبکار هستند، باشیم و تحت تاثیر شعار‌ها و واژه سازی‌های آن‌ها مثل “خالص سازی” نباشیم. آن‌ها خودشان بیشتر دنبال خالص سازی اند. بله، خالص سازی حضور چهره‌های غربگرا در پست‌های مختلف کشور؛ و برای همین از حضور نیرو‌های انقلابی در مجلس و دولت واهمه دارند غربگرا‌هایی که از انقلابی بودن پشیمان شده اند و حتی نسبت به سیاست‌ها و اقدامات امام راحل اعلام مخالفت و پشیمانی می‌کنند.
به کار بردن واژه «خالص سازی» توسط علی لاریجانی به جای واژه «حاکمیت یکدست» بعد از ردصلاحیت او در انتخابات ۱۴۰۰ مطرح شد. لاریجانی سال گذشته هم در سالگرد شهادت آیت‌الله مطهری در سخنرانی خود در همایشی با مضمون اندیشه‌های آیت‌الله مطهری از کلیدواژه خالص سازی استفاده کرده بود؛ و حالا به نظر می‌رسد دبیرکل جبهه پایداری که برای انتخابات مجلس در اسفندماه سال جاری برنامه جامع و کاملی را به کمک دولت تدوین کرده، با پیش کشیدن این کلیدواژه قصد دارد آغازگر جدل انتخاباتی با طیف معقول اصولگرای سنتی کشور، یعنی همان جریان علی لاریجانی باشد. کما اینکه توصیه علی لاریجانی به نزدیکانش برای ثبت‌نام در انتخابات مجلس هم می‌تواند گواهی بر همین ادعا باشد. ایستادگی در برابر انقلابی‌نما‌هایی که در چهار سال گذشته عنان قدرت را در اختیار گرفته و قصد پس دادن آنرا هم ندارند.
بسیاری از تحلیلگران بر این باورند که علی لاریجانی در سال ۱۳۹۲ و بعد از روی کار آمدن دولت حسن روحانی در سبک و سیاق رفتاری خود در حوزه سیاست تغییرات گسترده‌ای را ایجاد کرده. به گونه‌ای که او چند ماه پس از روی کارآمدن دولت یازدهم، در همایش سراسری مدیران وزارت اطلاعات، در تبیین رویکرد برخورد با مخالفین گفت: 《استراتژی برخورد سخت شاید زود جواب دهد، ولی در دراز مدت اثرات سوء را به دنبال خواهد داشت.》
اما از نظر علی مطهری این تغییر در سبک و سیاق سیاسی باید دایره گسترده‌تری به خودش می‌گرفت.
پس از ردصلاحیت لاریجانی در انتخابات ریاست جمهوری سیزدهم که با واکنش بسیاری از فعالان سیاسی روبرو شد، علی مطهری، برادر همسر علی لاریجانی در یک گفت وگوی اینترنتی ضمن انتقاد از شوهرخواهرش گفت: «زمانی که آقای هاشمی را رد صلاحیت کردند اگر شما که رئیس مجلس بودی انتقاد می‌کردی این بلا سر خودت نمی‌آمد! چرا آن موقع حرف نزدی؟ حالا، چون خودت رد شدی این حرف را میزنی؟» اشاره به جمله معروف مروحوم هاشمی‌رفسنجانی که از قول شهید بهشتی گفته بود: این آسیاب به نوبت است.
به هر صورت علی لاریجانی در یکسال اخیر پس از بیرون آمدن از شوک ردصلاحیتش، سعی دارد طیف و گفتمان مخصوص به خودش را داشته باشد. هرچند طی ماه‌های اخیر بسیاری از کارشناسان از ائتلاف او با اصلاح‌طلبان، حسن روحانی و یا جریان میانه قالیباف خبر داده بودند، اما به نظر می‌رسد لاریجانی ۱۴۰۲ حتی با لاریجانی قبل از حوادث پاییز سال ۱۴۰۱ هم فرق می‌کند.
لاریجانی در مهرماه سال گذشته یعنی تنها چند هفته پس از آغاز جنبش موسوم به مهسا، در گفتگو با روزنامه اطلاعات گفته بود: یکی از آقایان گفته ۵۰ درصد بانوان جامعه، حجاب کاملی ندارند. نمی‌دانم این حرف درست است یا خیر، اما وقتی یک امری این‌قدر شیوع داشته باشد، نباید با این روش‌ها با آن برخورد و پلیس را درگیر کرد.
رئیس مجلس دهم پیش از آنکه مقوله‌ای به نام لایحه عفاف و حجاب توسط تندور‌ها در کشور و سپس در مجلس مطرح شود آنرا پیش‌بینی کرده و هشدار داده بود: راه و طریق توجه به مقوله حجاب، این نیست آن هم در این شرایط که مردم مشکلات اقتصادی دارند و یک مرتبه موضوع حجاب را برجسته می‌کنند، این هم بی‌موقع بوده و هم طریقش درست نبوده. مقوله حجاب یکی از موضوعات مهم اسلام است، اما آیا اهمیت این موضوع به اندازه توحید یا نبوت است؟ مسأله حجاب را در این شرایط یک مرتبه بزرگ کردند.
اظهارنظری بی‌سابقه از سیاستمداری که با گذشت بیست سال از ریاستش بر سازمان صداوسیما هنوز هم عملکرد جانبدارانه او در رسانه ملی، در دوران ریاست جمهوری محمد خاتمی، مورد انتقاد اکثر سیاستمداران طیف منتقد کشور است. اما با این وجود به نظر می‌رسد علی اردشیرلاریجانی در آغاز قرن پانزدهم شمسی قصد دارد رخ دیگری از خود را به نمایش بگذارد.
