نشان تجارت - محمد آیتی: وضعیت بازارها در کشور نابسامان است و امروز کمتر کسی در این مسئله تردید دارد که دولت در کنترل بازارها ناتوان است و روز به روز اوضاع هم بدتر میشود.
این نابسامانی است عمدتا از آنجایی نشات میگیرد که دولت برنامه مشخصی برای مدیریت و کنترل بازارها ندارد چرا که اساسا تیم اقتصادی دولت، تیم کارآمد و هماهنگی نیست و در کابینه برنامههای متناقض و بعضا خنثی کننده همدیگر در حال اجراست.
علی باباییکارنامی، نماینده ساری در خصوص تیم اقتصادی دولت سیزدهم و آشفتگی در قیمت ارز که در چند ماه آخر سال ۱۴۰۱ به وجود آمد، به اقتصاد۲۴ گفت: تیم اقتصادی دولت بسیار منفعلانه رفتار میکند و شناختش از واقعیتهای بازار کم است. حتی تعاملات کمی با مجلس، نخبگان اقتصادی و دانشگاهیان دارد و به همین خاطر در نتیجهگیری ضعیف است و کارش مثبت پیش نمیرود.
وی افزود: امروزه مشکلات تورم و افزایش قیمت ارز و سکه، ناکارآمدی بعضی از اعضای کابینه دولت را نشان میدهد که منجر به این وضع شده است، وگرنه در این موضوع، شخص و عامل دیگری نقش ندارند. ما همه میدانیم که برای عرضه ارز، هیچ مشکلی نداریم و ۸۰ میلیارد دلار نیاز ارزی ما است و همین الان در بازار این ۸۰ میلیارد دلار را داریم و حاکمیت هیچ مشکلی در این خصوص ندارد.
عضو کمیسیون اجتماعی مجلس تصریح کرد: تیم اقتصادی دولت از انسجام بالایی برخوردار نیست، چون شرکتهای تراستی مثل پتروشیمیها، ارز را میگیرند و در تبادلات تجاری به موازات دولت برخورد میکنند و ارزی به کشور تحویل نمیدهند، یعنی کالا را صادر میکنند، ولی ارز نمیدهند. حال، چه شخصی باید دستور دهد که ارز این شرکتها جمع شود و در اختیار مردم قرار بگیرد؟ اینها خودشان یک بانک مرکزی شدهاند. دولت باید آنها را موظف کند که اگر یک دلار ارز هم داشتند، تحویل بانک مرکزی بدهند. دولت باید نظارت و اشراف کامل بر بازار عرضه و تقاضا داشته باشد.
نماینده ساری اظهار داشت: وقتی میگویم تیم اقتصادی دولت انسجام ندارد، یعنی این افراد با هم، هماهنگ نیستند. رییس بانک مرکزی یک چیزی میگوید و وزیر اقتصاد چیز دیگری و آقای مخبر، معاون اول رییس جمهور، حرفی دیگر میزند. در این تیم، هرکس حرف و نظر خودش را دارد و این رویه، اوج مشکلات ارزی را برای کشور به بار آورده است.
باباییکارنامی در ادامه بیان کرد: این مشکلاتی که مطرح شد، راهکار علمی و تجربی دارد. تعداد زیادی از نمایندگان به شدت طرفدار این تفکر هستند که یک سال یا ۱۸ ماه، ارز در یک قیمت توافقی مثلاً ۳۰ هزار تومان ثابت نگه داشته شود و تمام معاملات بر این مبنا باشد و فعالیتهای صرافیها، همه لغو شوند، چون عملکرد مافیایی دارند. دولت بدین ترتیب، مدیریت بازار ارز را از دکان و خیابان و بازار و زیر لحاف بردارد و فقط از طریق چند بانک عامل، خودش ارز را ارائه دهد. وقتی بعد از ۱۸ ماه به ثبات رسیدیم، بعد برویم با اندیشکدههای مختلف، تجربیات چندین ساله را مطالعه کنیم و پس از رسیدن به یک روش جدید، آن را عملی کنیم.
وی یادآور شد: ما اکنون نمیتوانیم دست روی دست بگذاریم تا ارز بالا و بالاتر برود و هنوز در حال فکر کردن باشیم. دولت میگوید ما عرضه و تقاضا را قبول داریم و بحث ETS مهم است و میگوید آن موضوعی که شما میگویید، رانت ایجاد میکند، ولی ما میگوییم رانت ایجاد نمیکند، چون زمانی ارز ۴۲۰۰ تومانی بود و الان میشود ارز ۳۰ هزار تومانی. از طرفی، اصلاً چه اشکالی دارد ارز دستوری شود. ارز دستوری و غیردستوری ندارد. در همه جای دنیا هم منطقیترین روش را انتخاب میکنند.
نماینده ساری در ادامه گفتگو با اقتصاد۲۴ تصریح کرد: بانک مرکزی که خودش به ارز ۲۸۵۰۰ تومان اعتقاد دارد، پس چرا طوری کار را مدیریت کرد که ارز به ۵۳ تومان برسد؟ سبدگردانهایی که در حوزههای مختلف در خارج از کشور هستند، مرکز ثقل و مدیریت این مجموعه را از دور کنترل میکنند. در نتیجه ما نمیتوانیم بگذاریم دیگران برای ما تصمیم بگیرند. ما باید محکم تصمیم خودمان را بگیریم و آنها خودشان را با ما هماهنگ کنند. در مجلس با نمایندگان دولت توافق کردیم که یک کمیته مشترک بینمان شکل بگیرد تا با تصمیمات، روال، منطقی شود و اگر غیر این باشد، مجلس برخورد جدیتری با دولت خواهد کرد.
باباییکارنامی در پایان خاطرنشان کرد: ما هیچوقت با دولت رودربایستی نداشتیم. طبیعی است که در طول سال اول کار دولت، روی به اقدام سریع برای استیضاح نمیآورند، بلکه نظارت میکنند و تذکر میدهند و اگر لازم باشد، سوال میشود. مثلاً وزیر صمت، آقای فاطمیامین را استیضاح کردیم که با رای بالایی ابقا شد، ولی بالاخره استیضاح شد. حتماً که نباید استیضاح به این معنی باشد که وزیر بیفتد. استیضاح یعنی وزیر بفهمد که کجای کار است و خطاهایش را اصلاح کند. به نظر من، ۶ ماه اول سال ۱۴۰۲ حتماً اوج تذکر به وزرای ناکارآمد است و آنها با تیغ نظارتی مجلس مواجه میشوند.