معرفی بهترین فیلم‌های سینمایی بهروز وثوقی

نشان تجارت - مهدی توفیقی: بازیگران و سینما گران بسیاری علت بازیگر شدن خود را علاقه و عشقی خاص به بهروز وثوقی دانستند، از جمله این افراد می‌توان به پرویز پرستویی، بهمن قبادی، شهاب حسینی، نوید محمدزاده، مهدی هاشمی و بسیاری دیگر هم، چون خسرو شکیبایی اشاره کرد که هیچگاه منکر علاقه‌اش به او نبوده است حتی با اینکه نه هم دوره بودند و نه حتی تجربه فیلمی مشترک را داشتند.

علاوه بر بازیگران مرد، همچنین بازیگران و کارگردانان زن هم مانند لیلا حاتمی، فاطمه معتمد آریا، گلشییفته فراهانی، تهمینه میلانی و بسیاری نام‌های دیگر از بهروز وثوقی برای بازیگری درخشانش تمجید و او را الهام بخش خود معرفی کرده‌اند.

حتی در سال ۲۰۰۰ عباس کیارستمی کارگردان مشهور و صاحب نام سینمای ایران، جایزه آکیرا کوروساوای خود را بدون اینکه حتی بداند بهروز وثوقی در سالن مراسم حضور دارد به او تقدیم کرد و بهروز وثوقی را علت علاقه‌مند شدنش به سینما و در نهایت حضورش روی آن سن معرفی کرده بود.

فیلم سینمایی قیصر

• کارگردان: مسعود کیمیایی
• سال ساخت: ۱۳۴۸

فیلم سینمای قیصر از بهترین و معروف‌ترین فیلم‌های بهروز وثوقی است. معمولا تا حرف سینمای پیش از انقلاب که می‌شود بسیاری از مخاطبان یاد سینمایی موسوم به فیلم فارسی برایشان زنده می‌شود. فیلم فارسی اصطلاحی بود که به سینمایی همراه با رقص و آواز و لوتی‌هایی به عنوان قهرمان‌ها و مرد اول‌های فیلم اطلاق می‌شد که در حین فیلم به مشکلاتی سطحی به اندازه شخصیت سطحی و کوچه و بازاری خودشان بر می‌خوردند.

اما در سال ۱۳۴۸ اتفاق مهمی در سینمای ایران با فیلم قیصر پیش آمد، فیلم قیصر به اندازه‌ای همه چیزش درست از آب در آمده بود که تمام بینندگان خاص سینما را راضی کرد به طوری که پس از تماشای فیلم نه تنها از جنبه عاطفی با فیلم و شخصیت‌هایش درگیر شده بودند بلکه از نظر فکری و ذهنی هم با چالش‌هایی جدی در تفکراتشان مواجه شده بودند.

فیلم سینمایی طوقی

• کارگردان: علی حاتمی
• سال ساخت: ۱۳۴۹

دومین فیلمی که در آثار درخشان بهروز وثوقی می‌توان معرفی کرد، فیلم طوقی است. سال ۴۹ سال بسیار برای بهروز وثوقی سال شلوغی بود و او با خیل پیشنهادهای کاری مواجه شده بود.

در این سال بهروز وثوقی پس از کسب موفقیت‌های بسیار در قیصر سیل پیشنهادها برای نقش اول فیلم‌ها به سوی او روانه می‌شد و او در ۶ فیلم سینمایی ایفای نقش کرد و از این نظر شلوغ‌ترین سال بازیگری بهروز وثوقی، همین سال است.

یکی دیگر از بهترین فیلم‌های او طوقی است، فیلمی که علاوه بر درخشیدن بازیگرانش، یکی از بهترین کار‌های علی حاتمی، کارگردان فیلم طوقی هم است. طوقی فیلمی درام با قصه‌ای ایرانی ـ سنتی است.

فیلم سینمایی رضا موتوری

• کارگردان: مسعود کیمیایی
• سال ساخت: ۱۳۴۹

رضا موتوری، سومین فیلمی است که می‌توان از بهروز وثوقی در این لیست معرفی کرد. رضا موتوری فیلمی به نویسندگی و کارگردانی مسعود کیمیایی بود که دقیقا یک سال پس از قیصر ساخته شد.

رضا موتوری فیلمی بود که بسیاری از عواملش مشترک با فیلم قیصر بودند، زیرا کارگردان این دو فیلم مشترک بود و از نظر قصه و فرم سینمایی بسیار به فیلم قیصر شبیه هم بود.

اما فیلم رضا موتور تفاوت بزرگ با تمام فیلم‌های پیش از خودش که در سینما ساخته و اکران می‌شد، داشت و آن هم صدای فرهاد مهراد با ترانه‌ای از شهیار قنبری بود که ترک‌های او روی صحنه‌های فیلم اجرا می‌شد.

فیلم سینمایی داش آکل

• کارگردان: مسعود کیمیایی
• سال ساخت: ۱۳۵۰

یک شاهکار اقتباسی از داستان صادق هدایت با نام داش آکل، عنوان بعدی در فهرست بهترین فیلم‌های بهروز وثوقی است. داش آکل چهارمین همکاری موفق بهروز وثوقی و مسعود کیمیایی بود که خوش درخشید و توانست، تا روند سالی یک فیلم این دو هم چنان باقی مانده باشد، روندی که تا سال ۵۳ و فیلم فوق العاده گوزن‌ها ادامه دار بود.

فیلمنامه، فیلم داش آکل الهام گرفته از داستانی با همین نام است که اثر یکی از برجسته‌ترین نویسندگان تاریخ معاصر ایران یعنی صادق هدایت بود.

داستان داش آکل در مورد تنهایی‌ها و دغدغه‌ها و غصه‌های یک مرد تنها در ولایت شیراز زمان سلسله قاجار است که این فیلم و فیلم خاک از معدود کار‌های اقتباسی و موفق مسعود کیمیایی است.

فیلم سینمایی سوته دلان

• کارگردان: علی حاتمی
• سال ساخت: ۱۳۵۶

یکی دیگر از فیلم‌های که می‌توان در فهرست بهترین کار‌های بهروز وثوقی معرفی کرد، فیلم سوته دلان است. پس از فیلم طوقی همکاری دیگری از علی حاتمی و بهروز وثوقی حاصل نشد تا اینکه در فیلم به یاد ماندنی و درام احساسی سوته دلان این دو بار دیگر همکاری مشترکی را رقم زدند.

بهروز وثوقی که نقش مجیدظروفچی را در این فیلم برعهده دارد، پسر مجرد و عقب افتاده ذهنی است که تحت حمایت برادر بزرگتر خود به نام حبیب آقا ظروفچی با نقش آفرینی زنده یاد جمشید مشایخی قرار دارد.

گریم بهروز وثوقی در فیلم سوته دلان از سنگین‌ترین گریم‌های سینمایی و در عین حال نوآورانه‌ترین گریم‌های سینمای ایران در آن زمان بود و به همین جهت اتللو فاوا که از برجسته‌ترین گریمور‌های سینمای ایتالیا بود قالب سری که در فیلم بهروز وثوقی استفاده کرده است، طراحی کرد و ساخت.

فیلم سینمایی گوزن‌ها

• کارگردان: مسعود کیمیایی
• سال ساخت: ۱۳۵۳

یکی دیگر از بهترین فیلم‌های بهروز وثوقی، فیلم گوزن‌های است که باز هم از همکاری مشترک بهروز وثوقی و مسعود کیمایی حاصل شده است. سال‌ها قبل در اواسط دهه ۵۰ میلادی جریانی موسوم به متد اکتینگ یا بازیگری متد توسط تهیه کننده، کارگردان و آموزگار بازیگری بزرگ تاریخ سینما جهان یعنی لی استراسبرگ در سینمای هالیوود تثبیت و در میان سینماگران رواج پیدا کرد.

روش متد سبکی است که بازیگر در آن بازیگر باید خود را از تنش‌ها و مشکلات زندگی شخصی و واقعی‌اش جدا کرده تا هرچه می‌تواند بر روی نقش خود تمرکز کند و مشکلات نقشی که قرار است ایفا کند از دغدغه‌های او شود.

این روش را بازیگران بزرگی هم، چون مارلون براندو، پل نیومن، آل پاچینو، جک نیکلسون، داستین هافمن، رابرت دنیرو و دانیل دی لوییس و بسیاری دیگر از بزرگان در سینما اجرا و پیاده کرده اند.

اما روش متد اکتینگ که یک سبک سخت و طاقتفرساست به اندازه‌ای که بازیگر تا مدت مدیدی نمی‌تواند به حالت طبیعی و زندگی عادی‌اش باز گردد. برای اولین بار بهروز وثوقی در سینمای ایران این روش را اجرا کرد آن هم برای بازی در نقش سید رسول فیلم گوزن‌ها که معتاد به هروئین است و این کار بهروز وثوقی یکی از درخشان‌ترین نقش‌های او است که همه مخاطبان را به وجد می‌آورد.

بهرو وثوقی برای ایفای نقش در فیلم گوزن‌های که نقش یک شخص معتاد به هروئین را داشت، به گفته خودش که در کتاب خاطراتش هم عنوان کرده و تنی چند از بازیگران فیلم هم اشاره کرده اند حدود ۶ ماه در جمع معتادان هروئینی حضور داشته و از آن‌ها برای الگو برداری در نقش خود استفاده می‌کرده است که واقعا کار بسیار سخت و طاقت فرسایی است و در سال ۱۳۵۳ بهروز وثوقی با این کار نشان داده که بسیار از سینمای ایران در آن زمان جلوتر بوده است.

داستان فیلم مربوط به زندگی یک چریک به نام قدرت (با بازی فرامرز قریبیان) است که از یک بانک سرقت کرده و همه خانه‌های تیمی او نیز لو رفته بنابراین به دوست قدیمی خود سید (با بازی بهروز وثوقی) پناه آورده است. 

نام فیلم برگرفته از نقاشی معروف گوزن‌ها اثر بیژن جزنی رهبر چریک‌های فدایی خلق بود و خود فیلم هم به صورت مستقیم به مبارزه مسلحانه اشاره دارد؛ چنانچه حتی سید که یک مفلوک معتاد است، در نهایت به قدرت می‌پیوندد. برخی از سکانس‌های فیلم توسط ساواک سانسور شد و تغییر کرد.