سالمندان در ایران یک دغدغه مهم دارند
نشان تجارت - محسن شتی، رییس اداره سالمندان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در گفتگو با خبرنگار ایلنا درباره آخرین رشد سالمندی در کشور گفت: روند سالمندی در کشورمان همانطور که می‌دانید رو به افزایش است و سرعت بسیار بالاتری از کشور‌های اروپایی و آمریکایی دارد. کشور‌های پیشرفته در طی ۱۰۰ تا ۱۵۰ سال جمعیت سالمندی‌شان دوبرابر شده است، اما این اتفاق در کشور ما در طی بیست تا سی سال اتفاق افتاده است. ما درحال حاضر در حدود ده درصد جمعیت کشورمان سالمند هستند که در ۲۵ تا ۳۰ سال آینده دوبرابر شده و افراد بالای شصت سال به بیست درصد جمعیت کشور می‌رسد.
او با اشاره به تبعات این پدیده افزود: معمول این است که سالخوردگی به معنای بیماری نیست. شما میتوانید یک فرد ۸۰ ساله سالم باشید، اما بیماری خاصی نداشته باشید. درحالی که حالت برعکس آن میتواند رخ بدهد. باتوجه به اینکه در طول عمر ممکن است افراد شیوه زندگی سالمی نداشته باشند، باعث میشود به تدریح احتمال ابتلا آن‌ها به انواع بیماری‌های مختلف مانند بیماری‌های قلبی عروقی، سکته قلبی و مغزی، فشار خون، دیابت، بیماری‌های شناختی مانند دمانس و آلزایمر، بیماری‌های اسکلتی و سرطان‌ها زیاد شود.
شتی درارتباط با مهم‌ترین بحران‌های سالمندان در ایران گفت: سالمندان ما مشکلات مختلفی دارند و یکی از مشکلات بزرگ آن‌ها مشکلات رفاهی است. یعنی همه سالمندان ما کارمند دولت نبوده‌اند که در زمان بازنشستگی حقوق بازنشستگی بگیرند و بیمه داشته باشند. بسیاری از سالمندان کار آزاد داشتند و وقتی که به سنی میرسند که نمی‌توانند فعالیت کنند، از کار افتاده می‌شوند و حقوقشان را از دست می‌دهند.
درصدی که از نظر مالی توانمند هستند، مشکلی ندارند، اما کسانی که کارگری می‌کردند، نیاز به حمایت دارند. بابت اینکه خودشان درآمدی ندارند. از طرفی ممکن است به بیماری‌های مختلفی مبتلا شوند و نیازشان به کمک و حمایت آن‌ها بیشتر شود.
او افزود: مشکل دیگری که درحال حاضر در کشور ما اتفاق می‌افتد، کاهش بعد خانوار است. پیش از این هر خانواده چهار تا پنج فرزند داشت. درحال حاضر بعد خانواده‌ها کوچک و تعداد فرزندان کم شده است. باتوجه به وضعیت اقتصادی و فقری که خود فرزندان دارند، خودشان از پس زندگی‌شان برنمی آیند و باید از پدر و مادر پیر و مسنشان نیز نگه داری کنند. یکی از مسائل مهم این است که سالمندان نیاز به حمایت دارند.
شتی گفت: سالمندان در تمام دنیا مراقبت در منزل دارند. ما هنوز چندان مراقبت در منزل برای سالمندان طراحی نکرده ایم. سیستم مراقبت در منزل ما که توسط بهزیستی در آسایشگاه سالمندان انجام میشود، نیاز به حمایت بسیار بیشتر دولت دارد. سازمان بهزیستی مسئولیت‌های بزرگ و متعدد دارد و درحال حاضر هم این مسئولیت را به دوش می‌کشد و باید از بهزیستی حمایت شود، زیرا هرچه میگذرد سالمندی که نیاز به مراقبت در منزل دارند بیشتر میشود و بُعد خانوار کمتر میشود و باید منتظر باشیم که تعداد زیادی از سالمندانمان نیاز داشته باشند که در این مراکز نگه داری شوند درحالی که همین الان هم این سازمان برای نگه داری از این افراد تحت فشار است.
او افزود: ما درحال حاضر باید متخصص طب سالمندی تربیت کنیم که نداریم. لازم است که وزارت بهداشت به تربیت نیروی متخصص در این حوزه بپردازد، زیرا بیماران سالمند بیماری‌های متعددی دارند و نباید بین متخصصین مختلف سرگردان شوند. برای مثال یک بیمار سالمند برای بیماری دیابت نزد دکتر غدد و برای مشکل قلب نزد متخصص قلب میرود و برای پروستاتش به متخصص اورولوژی مراجعه میکند، درحالی که ممکن است حقوق بازنشستگی و بیمه هم نداشته باشد.
شتی گفت: به علاوه وقتی افراد پیش ده پزشک میروند، ممکن است هرکدام یک تجویز و تشخیص داشته باشند که تشخیص بیماری این فرد بین متخصصین مختلف گم شود. از دیگر مشکلات سالمندان مصرف دارو‌های زیاد است که با هم همخوانی ندارند.
او افزود: سالمندی یک پدیده چند بُعدی جسمی، روانی، اجتماعی و معنوی است. برای حل مشکل چندبعدی نمی‌شود نگاه تک بعدی داشت، مشکل سالمندان را وزارت بهداشت یا بهزیستی به تنهایی نمی‌توانند حل کنند. زیرا همه مشکلات آن‌ها با دارو و درمان و آسایشگاه سالمندی محدود نمی‌شوند. باید چند بعدی به این مساله نگاه شود.
شتی گفت: شهر ما باید برای اینکه سالمندان در آن‌ها حرکت کنند مناسب‌سازی شوند. پیاده رو، مترو و اتوبوس ما هم باید برای سالمند مناسب باشد. بهزیستی باید از سالمندی که معلول است حمایت کند. یعنی تمام بخش‌ها باید در کنار هم قرار بگیرند که بتوانیم وقتی سالمند شدیم با آرامش زندگی کنیم. سالمندی که سال‌ها زحمت کشیده است، حقش این است که به او احترام گذاشته شود.
شتی گفت: سالخوردگی جمعیت یعنی درصد سالخوردگان نسبت به جمعیت افزایش پیدا کند. ما درکنار اینکه باید به باروری توجه کنیم لازم است به سالم و فعال پیر شدن افراد هم توجه کنیم. اگر از سالمندان مراقبت کنیم، دیرتر از پا افتاده می‌شوند و از فعالیت می‌افتند. این باعث میشود هزینه‌های کشور نیز پایین بیاید و سالمندی که سی سال تجربه دارد، اگر از پا افتاده نباشد، میتواند در کنار خانواده باشد و حمایت و مراقبت و راهنمایی کند و به جای اینکه خانواده مراقب او باشد، او از خانواده مراقبت میکند.
محسن شتی، رییس اداره سالمندان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در گفتگو با خبرنگار ایلنا درباره آخرین رشد سالمندی در کشور گفت: روند سالمندی در کشورمان همانطور که می‌دانید رو به افزایش است و سرعت بسیار بالاتری از کشور‌های اروپایی و آمریکایی دارد. کشور‌های پیشرفته در طی ۱۰۰ تا ۱۵۰ سال جمعیت سالمندی‌شان دوبرابر شده است، اما این اتفاق در کشور ما در طی بیست تا سی سال اتفاق افتاده است. ما درحال حاضر در حدود ده درصد جمعیت کشورمان سالمند هستند که در ۲۵ تا ۳۰ سال آینده دوبرابر شده و افراد بالای شصت سال به بیست درصد جمعیت کشور می‌رسد.
او با اشاره به تبعات این پدیده افزود: معمول این است که سالخوردگی به معنای بیماری نیست. شما میتوانید یک فرد ۸۰ ساله سالم باشید، اما بیماری خاصی نداشته باشید. درحالی که حالت برعکس آن میتواند رخ بدهد. باتوجه به اینکه در طول عمر ممکن است افراد شیوه زندگی سالمی نداشته باشند، باعث میشود به تدریح احتمال ابتلا آن‌ها به انواع بیماری‌های مختلف مانند بیماری‌های قلبی عروقی، سکته قلبی و مغزی، فشار خون، دیابت، بیماری‌های شناختی مانند دمانس و آلزایمر، بیماری‌های اسکلتی و سرطان‌ها زیاد شود.
شتی درارتباط با مهم‌ترین بحران‌های سالمندان در ایران گفت: سالمندان ما مشکلات مختلفی دارند و یکی از مشکلات بزرگ آن‌ها مشکلات رفاهی است. یعنی همه سالمندان ما کارمند دولت نبوده‌اند که در زمان بازنشستگی حقوق بازنشستگی بگیرند و بیمه داشته باشند. بسیاری از سالمندان کار آزاد داشتند و وقتی که به سنی میرسند که نمی‌توانند فعالیت کنند، از کار افتاده می‌شوند و حقوقشان را از دست می‌دهند.
درصدی که از نظر مالی توانمند هستند، مشکلی ندارند، اما کسانی که کارگری می‌کردند، نیاز به حمایت دارند. بابت اینکه خودشان درآمدی ندارند. از طرفی ممکن است به بیماری‌های مختلفی مبتلا شوند و نیازشان به کمک و حمایت آن‌ها بیشتر شود.
او افزود: مشکل دیگری که درحال حاضر در کشور ما اتفاق می‌افتد، کاهش بعد خانوار است. پیش از این هر خانواده چهار تا پنج فرزند داشت. درحال حاضر بعد خانواده‌ها کوچک و تعداد فرزندان کم شده است. باتوجه به وضعیت اقتصادی و فقری که خود فرزندان دارند، خودشان از پس زندگی‌شان برنمی آیند و باید از پدر و مادر پیر و مسنشان نیز نگه داری کنند. یکی از مسائل مهم این است که سالمندان نیاز به حمایت دارند.
شتی گفت: سالمندان در تمام دنیا مراقبت در منزل دارند. ما هنوز چندان مراقبت در منزل برای سالمندان طراحی نکرده ایم. سیستم مراقبت در منزل ما که توسط بهزیستی در آسایشگاه سالمندان انجام میشود، نیاز به حمایت بسیار بیشتر دولت دارد.
سازمان بهزیستی مسئولیت‌های بزرگ و متعدد دارد و درحال حاضر هم این مسئولیت را به دوش می‌کشد و باید از بهزیستی حمایت شود، زیرا هرچه میگذرد سالمندی که نیاز به مراقبت در منزل دارند بیشتر میشود و بُعد خانوار کمتر میشود و باید منتظر باشیم که تعداد زیادی از سالمندانمان نیاز داشته باشند که در این مراکز نگه داری شوند درحالی که همین الان هم این سازمان برای نگه داری از این افراد تحت فشار است.
او افزود: ما درحال حاضر باید متخصص طب سالمندی تربیت کنیم که نداریم. لازم است که وزارت بهداشت به تربیت نیروی متخصص در این حوزه بپردازد، زیرا بیماران سالمند بیماری‌های متعددی دارند و نباید بین متخصصین مختلف سرگردان شوند. برای مثال یک بیمار سالمند برای بیماری دیابت نزد دکتر غدد و برای مشکل قلب نزد متخصص قلب میرود و برای پروستاتش به متخصص اورولوژی مراجعه میکند، درحالی که ممکن است حقوق بازنشستگی و بیمه هم نداشته باشد.
شتی گفت: به علاوه وقتی افراد پیش ده پزشک میروند، ممکن است هرکدام یک تجویز و تشخیص داشته باشند که تشخیص بیماری این فرد بین متخصصین مختلف گم شود. از دیگر مشکلات سالمندان مصرف دارو‌های زیاد است که با هم همخوانی ندارند.
او افزود: سالمندی یک پدیده چند بُعدی جسمی، روانی، اجتماعی و معنوی است. برای حل مشکل چندبعدی نمی‌شود نگاه تک بعدی داشت، مشکل سالمندان را وزارت بهداشت یا بهزیستی به تنهایی نمی‌توانند حل کنند. زیرا همه مشکلات آن‌ها با دارو و درمان و آسایشگاه سالمندی محدود نمی‌شوند. باید چند بعدی به این مساله نگاه شود.
شتی گفت: شهر ما باید برای اینکه سالمندان در آن‌ها حرکت کنند مناسب‌سازی شوند. پیاده رو، مترو و اتوبوس ما هم باید برای سالمند مناسب باشد. بهزیستی باید از سالمندی که معلول است حمایت کند. یعنی تمام بخش‌ها باید در کنار هم قرار بگیرند که بتوانیم وقتی سالمند شدیم با آرامش زندگی کنیم. سالمندی که سال‌ها زحمت کشیده است، حقش این است که به او احترام گذاشته شود.
شتی گفت: سالخوردگی جمعیت یعنی درصد سالخوردگان نسبت به جمعیت افزایش پیدا کند. ما درکنار اینکه باید به باروری توجه کنیم لازم است به سالم و فعال پیر شدن افراد هم توجه کنیم. اگر از سالمندان مراقبت کنیم، دیرتر از پا افتاده می‌شوند و از فعالیت می‌افتند. این باعث میشود هزینه‌های کشور نیز پایین بیاید و سالمندی که سی سال تجربه دارد، اگر از پا افتاده نباشد، میتواند در کنار خانواده باشد و حمایت و مراقبت و راهنمایی کند و به جای اینکه خانواده مراقب او باشد، او از خانواده مراقبت میکند.
