قرارداد خرید ۱۱۰میلیون دُز واکسن در دولت قبل
نشان تجارت - این منبع با انتقاد از دوقطبی‌سازی پیرامون سلامت مردم، بازی سیاسی با جان مردم را اقدامی ناپسند دانست و گفت: این سنت ناروا که در کشور ما در مقایسه عملکردها با اطلاعات ناقص دوقطبی‌سازی می‌شد، رسم پسندیده‌ای نیست. روشن است که قضاوت در باره کارنامه دولت‌ها یا حتی مقایسه عملکرد آنها باید در محیطی عالمانه و بی‌طرفانه انجام شود.
او اذعان داشت: اگر پمپاژ برخی اخبار دروغین به افکار عمومی اتفاق نیفتاده و ابهامات بسیاری حول تامین واکسن در ذهن عموم مردم شکل نگرفته بود، دولت تدبیر و امید تا همین حد هم مایل به پاسخگویی به فضاسازی‌ها و خطوط تخریبی نبود، چرا که شکل‌گرفتن مجادلات سیاسی حول موضوعات مهم و ملی از جمله سلامت مردم و جامعه را ورای همه رقابت‌ها و بگومگوهای سیاسی می‌دانیم.
این منبع نزدیک به دولت پیشین، انتساب همه واردات واکسن به کشور به دولت جدید و اتهام‌زنی به دولت سابق در این زمینه را اقدامی ناشی از بی‌اطلاعی یا غرض‌ورزی دانست و عنوان کرد: آنچه در زمینه واکسیناسیون از ابتدای آغاز تاکنون انجام شده، عین به عین طبق محتوای سند ملی واکسیناسیون است که در ستاد ملی مقابله با کرونا به تصویب رسیده است. مواردی همچون ترتیبات تامین واکسن چه در داخل و چه از خارج تا ترتیب تزریق واکسن همه در این سند نهایی شده است. سندی که مصوب ستاد فرا قوه‌ای و فراجناحی مبارزه با کروناست .
وی افزود: اولین تلاشها برای خرید واکسن در دولت تدبیر و امید از همان ابتدای سال ۱۳۹۹ آغاز شد و مذاکرات متعددی با محوریت وزارت امور خارجه و سفارتخانه‌های جمهوری اسلامی ایران با کشورهای متعدد فروشنده واکسن از جمله چین، ژاپن، روسیه و هند بعمل آمد و قراردادهای متعددی برای خرید واکسن منعقد گردید. با وجود این قراردادها، تامین واکسن از سوی فروشندگان و ایفای تعهد از سوی آنها با موانعی روبرو بود که برطرف شدن آن تا همین هفته‌های اخیر به طول انجامید.
این منبع آگاه با برشمردن برخی موانع تامین واکسن در ماههای گذشته، خاطرنشان کرد: در زمینه تامین واکسن با موانعی چندلایه مواجه بودیم. در درجه اول تعداد واکسن های تولید شده در دنیا کم بود و همه کشورهای تولیدکننده اول به دنبال واکسینه کردن مردم خودشان بودند. همه تامین کنندگان ما از جمله چین، روسیه و هند شرط کرده بودند که بعد از رفع نیاز داخلی خودشان، تعهدات خود در فروش واکسن به ایران را انجام خواهند داد. تنها نهادی که شرط تامین نیاز داخلی را برای فروش واکسن به ایران نداشت، سازوکار بین‌المللی کواکس بود که ما از همان ابتدا عضو آن شدیم و ۱۶ میلیون و ۸۰۰ هزار دز خریداری کردیم.
وی ظرفیت محدود واکسن در دنیا را مانع دوم برشمرد و اذعان داشت: مسئله مهم دیگر این بود که حتی بعد از تامین نیازهای داخلی تامین کنندگان، حجم عرضه نسبت به میزان تقاضای واکسن بسیار بسیار ناچیز بود و به همین دلیل رقابت شدیدی بین خریداران در گرفته بود.
تحریم‌های خزانه‌داری آمریکا به زعم این منبع آگاه دیگر مانع مهم واردات واکسن در ماههای گذشته بود که ۲۷ خرداد ۱۴۰۰ با اطلاعیه اوفک برطرف گردید. او در این باره خاطرنشان کرد: تا پیش از اطلاعیه اوفک و معافیت تحریمی تامین واکسن از محدودیت‌های بانکی و مالی خزانه‌داری آمریکا، پرداخت پول محموله‌های واکسن بسیار برای ما دشوار بود. چنانکه پرداخت پول واکسن‌های خریداری شده از کواکس نیز با تاخیری حدود ۴۰ روزه و با دشواری بسیار انجام شد. تحریم‌های آمریکا باعث شده بود که حتی هم‌پیمانان ما از جمله چین، از ما بخواهند در مسئله خرید واکسن هیچ اسمی از آنها به میان نیاید، چون شرکت‌های واکسن‌ساز در این کشور تعاملات بالایی با شرکت‌های آمریکایی در اموری نظیر خرید موارد اولیه داشتند و هر گونه تلقی نقض تحریم از سوی چین ممکن بود به صنعت واکسن این کشور صدمات جدی وارد کند.
این منبع آگاه، کمرنگ تر شدن هر سه مانع بالا را در تسریع واردات واکسن در هفته‌های گذشته موثر دانست و اذعان داشت: باید توجه کنیم که الان هم کشورهای تامین کنندگان نیاز داخلی خودشان را برطرف کرده‌اند و واکسن بیشتری را برای فروش خارجی عرضه می کنند، هم به طور کلی با افزایش پوشش واکسیناسیون در کشورهای ثروتمند دنیا واکسن‌های قابل عرضه در سطح جهان افزایش یافته و هم اینکه محدودیت تحریمی علیه ایران در زمینه واکسن برچیده شده است. بر اساس این تحولات در زمینه تامین واکسن گشایشی ایجاد شد که بخشی از آن در ماه پایانی مسئولیت دولت تدبیر و امید به وقوع پیوست و بخش دیگر در هفته‌های اخیر و با روی کار آمدن دولت جدید اتفاق افتاده است.
وی افزود: بر همین اساس نباید فراموش کنیم که بخش اعظمی از واکسن‌های وارداتی فعلی، در زمان دولت قبلی مذاکره و تبدیل به قرارداد شده است. در دوره دولت قبل برای خرید ۱۱۰ میلیون دُز واکسن مذاکره و قرارداد امضا شد. دو قرارداد ۳۰ میلیونی با چین از جمله این قراردادها بود که بخش اعظمی از واکسنهایی که این روزها وارد می‌شود، نتیجه این قراردادها و قرارداد دیگر ایران با سازوکار کواکس است که آنهم در زمان دولت قبل منعقد شده است.
این منبع آگاه درباره این ادعا که صرفا چند تماس تلفنی رئیس‌جمهور فعلی با روسای جمهور چین و روسیه منجر به تشدید واردات واکسن شده، گفت: طرح چنین ادعاهای ساده‌لوحانه‌ای اگر ناشی از بی‌اطلاعی نباشد، قطعا ناشی از غرض‌ورزی است. اگر مشکل صرفا با تماس تلفنی قابل حل بود، رئیس‌جمهور سابق چندین بار شخصا با رئیس‌جمهور چین مکالمه تلفنی درباره تامین واکسن داشت که بعضی از آنها از جمله یکی در خرداد ۱۴۰۰ رسانه‌ای نیز شده و در فضای مجازی قابل مشاهده است. مهمترین محور دیدار حضوری روحانی با وزیر خارجه چین نیز تامین واکسن بود.
