با سرطان زبان و علائم آن به طور کامل آشنا شوید

نشان تجارت - سرطان دهان چهارمین سرطان شایع آقایان و ششمین سرطان شایع در بین خانم‌‌ها است.

متخصصان موسسه "تحقیقات سرطان انگلیس" در گزارشی اعلام داشتند که علائم سرطان را می‌توان با سه علامت قابل مشاهده در زبان تشخیص داد.

در این مقاله آمده است: عوامل اصلی خطر ابتلا به سرطان زبان:

سیگار کشیدن

نوشیدن الکل

عفونت ویروس پاپیلومای انسانی است.

بار‌ها خوانده و شنیده‌اید که سیگار کشیدن سلامت‌تان را تهدید می‌کند، اما بررسی‌های متعدد پژوهشگران نشان می‌دهد مصرف دخانیات همچون سیگار و پیپ و قلیان یکی از مهم‌ترین فاکتور‌های ابتلای افراد به سرطان دهان است به طوری که به گفته بسیاری از متخصصان، افراد سیگاری تا شش برابر بیشتر از کسانی که سیگار نمی‌کشند دچار این سرطان می‌شوند.

علاوه بر سیگار، مصرف مشروبات الکلی یکی از عوامل موثر در ابتلا به سرطان دهان بوده و این‌که آمار آقایان مبتلا بالاتر از خانم‌هاست به بیشتر بودن تعداد سیگاری‌ها و الکلی‌های جنس مذکر برمی‌گردد و معمولا هم با افزایش سن بویژه در فاصله چهل تا پنجاه و پنج سالگی این بیماری خطرناک بروز می‌کند.

البته فاکتور‌های دیگری مثل عفونت‌های ویروسی، ضعف سیستم ایمنی بدن، قرار گرفتن در معرض اشعه ماورای بنفش، عوامل تحریک‌کننده مخاط دهان مثلا دندان‌های مصنوعی غیراستاندارد که در دهان لق می‌زند و ایجاد زخم می‌کنند یا حتی مصرف مداوم غذا‌های بیش از حد تند و تیز را هم نباید نادیده گرفت.

افرادی که جرم زیادی روی دندان‌هایشان دارند یا بهداشت دهان و دندان را بخوبی رعایت نمی‌کنند هم در معرض ابتلا به این نوع سرطان هستند.

موسسه "تحقیقات سرطان انگلیس" چندین نشانه از سرطان زبان را برجسته کرده است.

در صورت وجود التهاب در زبان که برای مدت طولانی از بین نرود و مانند یک لکه قرمز یا سفید باشد، لازم است با پزشک مشورت کنید.

همچنین در میان علائم، پزشکان زخم یا توده‌ای را شناسایی کردند که به خودی خود از بین نمی‌رود.

به گفته متخصصان، خونریزی زبان هنگام گزیدن تصادفی نیز می‌تواند نشان دهنده سرطان باشد.

پیش از این نیز موسسه تحقیقات سرطان بریتانیا، اقدام به انتشار لیستی از علائم مبهم که نباید به هیچ وجه نادیده گرفته شوند، کرده بود.

خس خس یا خشونت صدا در اثر ابتلا به سرماخوردگی طبیعی است، اما اگر این علامت در عرض دو تا سه هفته رو به بهبودی نرفت، نیاز به چک کردن دارد. خشونت صدای مداوم می‌تواند نشان دهنده ابتلا به سرطان گردن باشد.

خس خس سینه نیز باید از طریق رادیوگرافی قفسه سینه بررسی شود و بخصوص اگر این علامت نیز بیش از سه هفته به طول بینجامد، می‌تواند نشان دهنده ابتلا به سرطان ریه باشد.

براساس آمار‌های جهانی، سرطان دهان چهارمین سرطان شایع آقایان و ششمین سرطان شایع در بین خانم‌ها است. بد نیست بدانید آقایان سه برابر بیشتر از خانم‌ها به این بیماری مبتلا می‌شوند و معمولا هم در افراد بالای ۴۰ سال دیده می‌شود.

حواستان به سلامت دندان‌هایتان باشد

پرکردن نامناسب دندان یا دندان‌هایی که به دلیل شکستگی و لب‌پر شدن گوشه تیزی دارد و این تیزی باعث ایجاد زخم روی زبان می‌شود هم می‌تواند در طولانی مدت زمینه ابتلا به سرطان دهان را فراهم کنند. به همین دلیل توصیه می‌شود مراجعه به دندانپزشک را به موارد حاد واگذار نکنید و هر شش ماه یکبار از سوی دندانپزشک مورد معاینه قرار بگیرید، چون ممکن است یک زخم ساده علامت یک بیماری پیش رونده و حاد مثل سرطان باشد.

در واقع شایع‌ترین سرطان‌های ناحیه فک و دهان با یک زخم بروز می‌کند که در مراحل اولیه هم بدون درد است و متاسفانه بیمار به پزشک مراجعه نمی‌کند، چون فکر می‌کند یک آفت دهانی ساده است و با گذشت زمان یا استفاده از فلان داروی خاص کم‌کم خوب خواهد شد و جای نگرانی نیست، در حالی که گاهی همین موضوع به ظاهر ساده و نه چندان بااهمیت، زندگی فرد را نشانه می‌گیرد.

اگر آفت می‌زنید

آفت شایع‌ترین ضایعه مخاطی دهان است و حتی اگر درمان هم نشود ظرف یک تا دو هفته خود به خود بهبود می‌یابد، اما زخمی که در دهان به وجود آمده و بعد از گذشت سه هفته خوب نمی‌شود یک هشدار است و بیمار حتما باید به متخصص مراجعه کند تا مورد بررسی دقیق‌تر قرار بگیرد.

علائم سرطان دهان را بشناسید

شاید زخم‌های ناحیه لب و دهان و زبان و... که براحتی خوب نمی‌شود یا با اشاره بسیار کوچکی خونریزی می‌کند (چه دردناک و چه بدون درد) از جمله مهم‌ترین علائم سرطان دهان محسوب شود، اما وجود قسمت‌های سفید یا قرمزرنگ یا حتی گوشت اضافه روی لثه ها، زبان، لوزه یا دهان، گرفتگی گلو یا گلودردی که در یک دوره خاص از بین نمی‌رود.

توده یا ضخیم شدگی در گونه، مشکل در جویدن و بلع غذا، اختلال در حرکت و چرخاندن زبان یا فک، فقدان حس یا درد هنگام لمس قسمت‌هایی از صورت، دهان و گردن، ورم غده‌های لنفاوی در گردن، احساس ناراحتی هنگام صحبت کردن، کاهش وزن ناگهانی، احساس خواب آلودگی مدام و... هم ممکن است نشانه‌هایی از ابتلا به این نوع سرطان باشد.

دکتر خودتان باشید

سرطان دهان ممکن است است لب‌ها، کام، زبان، غشا‌های درونی لب یا گونه، لوزه‌ها و گلو را درگیر کند، با وجودی که بسیاری از سرطان‌ها با پیشرفت و نفوذ به غدد لنفاوی به نواحی دیگر بدن هم سرایت می‌کند و به دلیل نزدیکی دهان به غدد لنفاوی گردن، احتمال انتشار آن در کل بدن زیاد است، اما از آنجایی که محیط دهان بخوبی قابل مشاهده است می‌توانیم مراحل ابتدایی شروع سرطان را در دهان تشخیص دهیم.

به عبارتی، درمان سرطان دهان در مراحل اولیه، بسیار آسان و کم‌هزینه بوده و با شانس بهبود زیادی همراه است. پس علاوه بر مراجعه دوره‌ای به دندانپزشک ماهی یک بار جلوی آینه بایستید و با یک چراغ قوه بیرون و داخل لب‌ها، زبان، داخل دهان، زبان کوچک، لوزه‌ها و لثه را به دقت بررسی کنید.

همچنین گردن و زوایای فک پایین را با دست لمس کرده و از لحاظ وجود توده‌های سفت، مورد معاینه قرار دهید و در صورت مشاهده کوچک‌ترین علائم مشکوک به پزشک مراجعه کنید. بد نیست بدانید که پنج سال بعد از تشخیص سرطان فقط ۵۰ درصد از مبتلایان بهبود پیدا می‌کنند، با این حساب هرچه بیماری زودتر شناخته شود احتمال موفقیت درمانی هم بیشتر خواهد بود.

از تشخیص تا درمان

بررسی‌های تشخیصی سرطان دهان ممکن است شامل آزمایش‌های خون، نمونه برداری (برداشت مقدار کمی از بافت یا مایع برای بررسی آزمایشگاهی) از توده و رادیوگرافی سر باشد. البته سی‌تی‌اسکن یا ام‌آرآی (M.R.I) به بررسی گسترش بدخیمی کمک می‌کند. از طرفی هرچه توده در زمان تشخیص بزرگ‌تر باشد، احتمال گسترش آن به سایر نواحی بیشتر بوده و درمان بسته به محل سرطان (لب، زبان، کام یا...) متفاوت است.

جراحی نیز برای برداشت ناحیه سرطانی در صورتی که قابل عمل باشد، انجام می‌شود، اما بیمار پس از جراحی باید دهانش را سه تا چهار بار در روز با محلول آب نمک شست‌وشو دهد. حتی بسته به شرایط بیمار، اشعه درمانی یا مصرف دوره‌ای دارو‌های ضدسرطان هم ممکن است برای فرد تجویز شود. در مواردی هم که جراحی باعث اختلال در تکلم شده باشد، گفتاردرمانی توصیه می‌شود.

احساس درد هنگام جویدن غذا

علاوه بر زخم‌های روی زبان، احساس درد در زمان جویدن غذا یا در حین ادای برخی از کلمات ممکن است از علائم دیگر سرطان زبان باشد. این درد ناشی از وجود توموری است که در حال رشد و برهم‌زدن عملکرد زبان است. اگر درد زبان طولانی شود و بخصوص در زمان مصرف برخی نوشیدنی‌ها یا غذا‌های تند بروز کند، حتما باید توسط پزشک متخصص بررسی شود.

احساس سوزش ناشی از مصرف مواد غذایی ترش و تند

همان‌طور که گفته شد افراد مبتلا به سرطان زبان در حین مصرف مواد غذایی تند یا ترش و الکل در زبان خود احساس سوزش یا درد می‌کنند؛ چون زخمی در زبان آن‌ها وجود دارد؛ بنابراین هر ماده غذایی تحریک‌کننده در ابتدا سوزش و سپس درد‌های بتدریج شدید ایجاد می‌کند. اگر احساس هر نوع سوزش و دردی در ناحیه زبان بیش از سه هفته به طول بینجامد، لازم است توسط پزشک متخصص بررسی شود.

درد در ناحیه گوش

یکی دیگر از علائم سرطان زبان درد در ناحیه گوش است که در ابتدا به‌صورت متناوب بروز می‌کند و بتدریج شدید و مداوم می‌شود. در واقع تومور، عصب تامین‌کننده حس زبان را احاطه و ایجاد درد می‌کند. این درد که اصطلاحا درد ارجاعی نامیده می‌شود، در ناحیه گوش در طرفی که تومور قرار دارد بروز می‌کند و نشان‌دهنده این است که تومور بزرگ شده و پیشرفت کرده است. در این صورت نیز فرد باید حتما به پزشک متخصص مراجعه کند تا علت اصلی درد مشخص شود.

بزرگ‌شدن غده‌های لنفاوی در ناحیه گردن

غده‌های لنفاوی تحت فکی در ناحیه چانه یا غده‌های لنفاوی گردنی در سمتی که تومور رشد کرده است، بزرگ می‌شوند. این بزرگی پیش‌رونده است و ممکن است غده‌های لنفاوی سفت و دردناک شوند. یک حالت دیگر بزرگی واکنشی غده‌های لنفاوی گردن است، زیرا ممکن است به دنبال سوارشدن عفونت روی زخم‌های ناشی از تومور این غده‌ها بزرگ شوند. البته بزرگی این غده‌های لنفاوی در هر حال ممکن است نشان‌دهنده این مساله باشند که تومور شروع به انتشار در بدن کرده. اگر هر نوع بزرگی غده‌های لنفاوی در ناحیه گردن بعد از سه هفته از بین نرود، لازم است که به پزشک متخصص مراجعه کنید.

آیا ممکن است بوی بد دهان نشانه‌ای از سرطان زبان باشد؟

وقتی بیماری در مرحله پیشرفته قرار داشته باشد، علاوه بر علائم اشاره‌ شده مانند زخم دهانی، درد در ناحیه گوش، بزرگی غده‌های لنفاوی گردن و ... ممکن است باعث شود که روزبه‌روز بوی بد دهان شدیدتر شود؛ در واقع وجود تومور در زبان باعث ایجاد بوی بد در نفس بیمار می‌شود.

این بوی بد ناشی از اضافه‌شدن عفونت‌های باکتریایی است. باکتری‌ها، بافت‌های نابودشده توسط تومور را احاطه می‌کنند و به همین دلیل بوی بدی از دهان ساطع می‌شود.

این مشکل نشان می‌دهد که تومور وارد مرحله پیشرفته شده است و حتما باید به پزشک متخصص مراجعه شود.