گاز را صادر و مازوت مصرف می کنیم! / انبارهای نفت کوره پُر و بدون مشتری
نشان تجارت - بحران آلودگی هوا این روزها در صدر اخبار قرار گرفته است. حالا بار دیگر مسئولان دست به دامن آسمان شده اند و تمامی کوتاهی‌های خود را از آسمان طلب می کنند. بر اساس اعلام سازمان هواشناسی، تهران و ۸ کلان شهر دیگر در شرایط ناسالم قرار دارند.
سازمان محیط زیست استفاده از سوخت مازوت در بعضی صنایع و نیروگاه‌های پایتخت را تائید کرده و خواهان دخالت قوه قضاییه شده است. با این وجود مسئولان وزارت نیرو همچنان استفاده از این سوخت آلاینده را رد می کنند و مدعی هستند که تنها در دو نیروگاه کشور از مازوت استفاده می شود.
اما ابوالقاسم هاشمی رییس اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفتی به بازار می‌گوید: وزارت نفت موظف به انجام تعهدات گازی خود به کشورهای همسایه است. حالا که میزان مصرف در بخش خانگی و تجاری زیاد شده، ناچار است که گاز نیروگاه‌ها و صنایع را قطع و آن را صادر و مازوت را جایگزین آن کند.
این یک اجبار بوده و اینکه چه کسی در راس کار است، خیلی فرقی نمی کند. اما در حالی تقاضای مازوت به دلیل حجم بالای آلایندگی آن در همه جای دنیا به شدت کاهش یافته که بر اساس آمارهای موجود میزان گوگرد موجود این سوخت که در ایران تولید می شود بعضا ۸ برابر استانداردهای IMO است.
مازوت صادر می شود اما همچنان انبارهایمان پر است
هفته گذشته عیسی کلانتری رییس سازمان محیط زیست اعلام کرد که مازوتِ مازاد تولیدی را به دلیل تحریم‌ها نمی‌توانیم صادر کنیم. شرایطی ایجاد شده است که هیچ کشوری هم این نفت مازوت را حتی رایگان از ما دریافت نمی‌کند. هرچند که مدیرعامل شرکت برق حرارتی به تازگی این این گفته‌ها را رد کرده و گفته که تنها در دو نیروگاه کشور از سوخت مازوت استفاده می شود اما فعالان صنعت نفت صحبت‌های متولی محیط زیست کشور را تایید می‌کنند. رییس اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفتی با اشاره به سطح بالای تولید مازوت در کشور، می گوید که بیش از ۵۰ درصد انبارهای مازوت پر هستند اما مشتری برای آنها نیست.
به گفته او، البته صادرات مازوت هرچند اندک همچنان ادامه دارد و بخشی از تولیداتمان توسط کشورهایی همچون هند و سنگاپور خریداری می شود. این کشورها سیستم پالایشی دارند که می توانند فرآورده‌های دیگری را از نفت کوره جدا کرده و آنها را مصرف کنند.
رییس اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفتی وزارت نفت موظف به انجام تعهدات گازی خود به کشورهای همسایه است. حالا که میزان مصرف در بخش خانگی و تجاری زیاد شده، ناچار است که گاز نیروگاه‌ها و صنایع را قطع و آن را صادر و مازوت را جایگزین آن کند.
این مقام مسئول با بیان اینکه تنها در دو پالایشگاه ستاره خلیج فارس و شازند اراک میزان تولید مازوت مطابق با استانداردهای جهانی است، می گوید: میزان استحصال مازوت در بسیاری از پالایشگاه‌های دنیا به زیر ۳ درصد رسیده این در حالی است که بر اساس آمار اعلامی از طرف وزارت نفت ۲۳ درصد نفت کشور به دلیل فرسودگی تجهیزات به این سوخت آلاینده تبدیل می شود.
بیش از ۵۰ درصد انبارهای مازوت پر هستند اما مشتری برای آنها نیست. البته صادرات این سوخت همچنان به کشورهایی همچون هند و سنگاپور ادامه دارد اما مقدار آن بسیار کم است.
استفاده از مازوت در نیروگاه ها یک اجبار است
هرچند که مسئولان محیط زیست بر استفاده از گاز در نیروگاه‌ها به جای مازوت تاکید می کنند اما به نظر می رسد که با توجه به مصرف بالای گاز در بخش خانگی و تجارت و تعهدات تجاری ایران این کار شدنی نیست.
هاشمی با اشاره به تعهدات گازی ایران، ادامه داد: مصرف گاز در بخش خانگی و تجاری به شدت افزایش پیدا کرده و همین مساله عمل به توافقات صادراتی را برای ایران سخت کرده است. حالا وزارت نفت سهمه گاز نیروگاه‌ها و صنایع را صادر کرده و آنها را مجبور به استفاده از مازوت می‌کند.
به گفته این فعال صنعت نفت، تصمیم به استفاده از مازوت در نیروگاه‌ها به جای گاز یک اجبار بوده و اینکه چه کسی در راس کار است، خیلی فرقی نمی کند. نمی توانیم به خریدارن گاز بگوییم که در زمستان نمی توانیم به آنها گاز تحویل دهیم و فقط در تابستان گاز صادر می کنیم. مگر اینکه تولید را افزایش دهیم.
در ابتدا که پالایشگاه‌ها در ایران ساخته شده بود، ۱۵ تا ۱۷ درصد نفت به مازوت تبدیل می شد. اما به دلیل فرسودگی تجهیزات این رقم حالا بالاتر هم رفته است. بر اساس آخرین آماری که اعلام شده ۲۳ درصد نفت تبدیل به مازوت می شود. حال آنکه میزان تولید این سوخت در بسیاری از پالایشگاه‌ها به زیر ۳ درصد کاهش یافته است
کاهش تقاضای جهانی برای مازوت
بر اساس آنچه اعلام شده سطح گوگرد مازوت تولید ایران بالاتر از استانداردهای IMO است. استانداردهایی که از ابتدای سال ۲۰۲۰ اجباری شده و بر اساس آن کشتی‌هایی که میزان گوگرد موجود در آنها بالای ۵۰۰ PPM (۰.۵ درصد) باشد، اجازه تردد در آب‌های بین المللی را ندارند، این در حالی که این رقم برای نفت کوره تولیدی ایران ۳.۵ درصد است.
بر اساس آمارهای موجود، تنها حدود ۱۰ درصد مازوت تولیدی در کشور مطابق با استانداردهای جهانی کشتیرانی است. شاید همین مساله است که موجب شده که میزان صادرات مازوت امسال کاهش شدیدی را تجربه کند. البته‌هاشمی می گوید: مازوتی که بر اساس استانداردهای IMO تولید شود هم آلودگی بالایی دارد. به همین دلیل بسیاری از کشورها سعی می کنند که کمتر از این سوخت استفاده کند و همین مساله تقاضای نفت کوره در بازارهای جهانی را به شدت کاهش داده است.
مازوت تولیدی پالایشگاه‌های ایران ۸ برابر جهان
اما در حالی تقاضا برای این سوخت به شدت کاهش یافته که بخش زیادی از نفت ایران به دلیل فرسودگی تجهیزات تبدیل به مازوت می شوند. رییس اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفتی در اینباره می گوید: در ابتدا که پالایشگاه‌ها در ایران ساخته شده بود، ۱۵ تا ۱۷ درصد نفت به مازوت تبدیل می شد. اما به دلیل فرسودگی تجهیزات این رقم حالا بالاتر هم رفته است. بر اساس آخرین آماری که اعلام شده ۲۳ درصد نفت به مازوت تبدیل می شود. حال آنکه میزان تولید این سوخت در بسیاری از پالایشگاه‌ها به زیر ۳ درصد کاهش یافته است.
تازه‌ترین ارقام متعلق به آلاینده‌های شهر تهران حاکی از آن است که کامیون‌ها حدود ۱۶ درصد و موتورسیکلت‌ها حدود ۱۰ درصد در تولید ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون نقش دارند. مطابق گزارش شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، پایتخت ایران در سال جاری خورشیدی تنها ۱۵ روز هوای پاک داشته است.
