جدال فولادی‌ها و معدنی‌ها بر سر شیوه‌نامه تنظیم بازار فولاد/ معدنی‌ها: پایان امضای طلایی با شیوه‌نامه جدید
نشان تجارت - در حالی شیوه‌نامه دستوری جدید دولت برای تنظیم بازار فولاد یکم آذر ۹۹ به تمامی فولادی‌ها ابلاغ شد که با واکنش‌های زیادی از سوی فولادی‌ها مواجه شد.
فولادی‌ها معتقدند؛ در این دستور العمل به تمام زنجیره فولاد به شکل یکسان نگاه شده، در حالی که زنجیره فولاد را نمی‌توان به شکل یک مجموعه پیوسته در نظر گرفت.
از این رو انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران طی نامه‌ای خطاب به اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهوری و نهاوندیان، معاون اقتصادی رئیس جمهور، ایرادات شیوه‌نامه دستوری جدید دولت برای تنظیم بازار فولاد و اثرات مخرب اجرای این شیوه‌نامه را تشریح کرده اند.
آنان با اعلام اینکه طی ۶ ماهه اول امسال فقط ۳۵ درصد شمش خریداری شده، به عنوان محصول در بورس کالا عرضه شده است، اصلاح شیوه نامه تنظیم بازار فولاد را خواستار شدند.
فولادی‌ها بر این باورند؛ بازگشت امضای طلایی و بروز توزیع رانت نجومی در این بازار با اجرای این شیوه‌نامه، تهدیدی جدی برای صادرات فولاد است و افت تولید در این بخش را به همراه خواهد آورد از این رو خواستار تشکیل کمیته‌ای برای بررسی و اصلاح این شیوه‌نامه شده اند.
در همین رابطه چند جلسه بین تولیدکنندگان فولاد و نهاوندیان برگزار شد و در این جلسه اعتراض انجمن فولاد به اجرای شیوه نامه توسط معاون معدنی وزارت صمت قبل از اصلاح آن اعلام شد و با توجه به ابهامات مطرح شده و تفسیر‌های متفاوت و جمع بندی نظرات، قرار شد در کارگروه مصوب شده، دستورالعمل اجرایی این شیوه نامه با هدف رفع ابهامات، لحاظ کردن برنامه‌ها و تعهدات صادراتی کارخانجات و احصاء موارد استثنا تدوین شود تا از شائبه‌های امضای طلایی جلوگیری به عمل آید.
تخصیص بهینه منابع در بازار فولاد
اما فعالان معدنی که جزء اصلی این زنجیره محسوب می‌شوند نظر متفاوتی به این شیوه نامه دارند و آزادسازی قیمت از طریق کشف و تعیین در بورس کالا برای همه زنجیره فولاد و تخصیص بهینه منابع در بازار فولاد را دلیل‌های عمده در دفاع از شیوه‌نامه می‌دانند.
در همین رابطه سعید صمدی، رئیس کمیسیون معدن خانه اقتصاد ایران در گفتگو با اقتصاد۲۴ اظهار داشت: این شیوه‌نامه مطابق با نظرات کارشناسی شده، تدوین شده است و طبق آن دولت قبول کرده که قیمت بر مبنای رقابت در بورس کالا کشف و تعیین شود.
به اعتقاد این فعال معدنی، با ابلاغ شیوه‌نامه جدید ساماندهی عرضه و تقاضای زنجیره فولاد و تاکید این دستورالعمل در عرضه همه محصولات بالادستی و پایین‌دستی زنجیره از طریق بورس کالا و کشف قیمت واقعی بر اساس عرضه و تقاضای بازار، می‌توان در جهت قطع رانت و ایجاد توازن در زنجیره آهن و فولاد گام مهمی برداشت.
صمدی یادآور شد: مدتهاست در راستای تحقق این مهم درخواست های زیادی از سوی تولیدکنندگان زنجیره فولاد مبنی بر سامان دهی وضعیت عرضه و تقاضا و کشف قیمت واقعی شده بود؛ حالا این شیوه نامه می تواند برنامه جامعی در حفظ منافع ملی و جلوگیری از آسیب بلندمدت به زنجیره ارزش آهن و فولاد قابل اجرا باشد.
دبیر انجمن زغال‌سنگ با تأکید بر اینکه گزارش‌های کارشناسی کمیسیون‌ها و انجمن‌های تخصصی فعال در زنجیره آهن و فولاد نشان از کاهش شدید سرمایه‌گذاری در صنایع بالادستی مانند معادن سنگ‌آهن، کنسانتره، گندله و آهن اسفنجی می دهد گفت: در این گزارش ها به عدم سوددهی معادن بزرگ و ضرردهی و در نهایت تعطیلی معادن کوچک به‌دلیل ارزان فروشی محصولات نسبت به نرخ‌های جهانی در پی مداخله دولت در قیمت‌گذاری و از همه مهمتر موانع صادرات محصولات زنجیره آهن و فولاد هشدارهای زیادی داده شده بود.
وی تصریح کرد: فعالان در این عرصه تقاضای کشف قیمت واقعی و تعادل در عرضه و تقاضای محصولات را داشتند که با این شیوه نامه می توان تا حدود زیادی این مهم محقق شود.
عرضه فولاد شفاف می شود
رئیس کمیسیون معدن خانه اقتصاد ایران ویژگی های شیوه‌نامه تنظیم بازار فولاد را چنین تشریح کرد و گفت: دو نکته بنیادی در این شیوه نامه لحاظ شده است؛ یکی اینکه عرضه کل محصولات فولادی را به بورس کالا ارتباط می دهد و دوم اینکه سهمیه ها را نظام‌مند می کند یعنی به طور دقیق این سهام ها را به تولید نهایی ارتباط می دهد، یعنی این طور نیست که هر فردی سهمی برای خود در بازار به فروش برساند.
وی تصریح کرد: در ازای این قضیه سنگ آهن هم ملزم به ورود در بورس می شود. این نکته بسیار خوب و مناسب است. وقتی فولادساز فولاد خود را در بورس کالا عرضه می کند نیاز این است که سنگ آهنی ها هم برای عرضه محصولات راهی بورس شوند؛ به شرط اینکه این روش اجرایی شود هرچند این بخشنامه لازم الاجراست و باید به طور شفاف و دقیق اقدام شود .
به گفته این فعال معدنی، طی جلساتی که برگزار شده هشت ماده از این شیوه نامه اصلاح شده است؛ البته این موارد، مواد تأثیرگذاری نیستند هرچند فولادی ها در برابر این شیوه نامه مقاومت می کنند.
صمدی تأکید کرد: نقش بازار سیاه و بازار دوم با اجرای این شیوه نامه می تواند کمرنگ تر شود و این موضوع به صلاح تولید و صادرات زنجیره فولاد کشور است.
وی گفت: در شرایط فعلی این شیوه نامه حالت برد- برد دارد و به نفع فولادسازان هم هست چراکه سقف قیمت برداشته می شود و رقابت شفاف خواهد شد.
رئیس کمیسیون معدن خانه اقتصاد ایران معتقد است: عدم فروش فولاد توسط شرکت های توزیع اقماری وابسته به فولاد سازی ها مهمترین مسئله ای است که فولادی ها در اجرای شیوه نامه تنظیم بازار فولاد با آن مشکل برخورد خواهند کرد.
وی یادآور شد: با عرضه سنگ آهن در بورس به تمام فولادی ها مواد لازم برای تولید می رسد که این هم شاید برای همه فولادسازان خوشایند نباشد.
صمدی گفت: خیلی جالب است که فولادی ها برای چه اینقدر در برابر شیوه‌نامه تنظیم بازار فولاد مقاومت می کنند؟ هنوز این شیوه نامه به تصویب نهایی نرسیده و مورد انتقاد فولادی ها قرار گرفته است. در مجموع نشان می دهد که قبل تنظیم این شیوه نامه یا درست مطالعه نکرده اند یا از همه نظر نگرفته اند و یا شکست خورده اند!.
به گفته این فعال معدنی، فولادسازان از دو حوزه محصول خود را به فروش می رسانند یکی از طریق سهمیه کارخانه ها مانند خودروسازان، لوازم خانگی، پروفیل سازها و... دیگری عرضه در بورس است که هر دو طریق به دلیل سامانه شفاف رصد معاملات، ایجاد رانت و فساد به حداقل می رسد و امضای طلایی برچیده و این امضاها سیاه می شود.
رئیس کمیسیون معدن خانه اقتصاد ایران در پایان تأکید کرد: برای بازگشت ثبات در عرضه و تقاضا و افزایش صادرات محصولات فولادی دولت نباید از اجرای فرمولی که برای تنظیم بازار این محصولات تدوین کرده کوتاه بیاید.
منبع: اقتصاد24
