نشان تجارت - در سال اول پیروزی انقلاب، به‌دستور امام خمینی (ره) و به‌منظور خانه‌دارشدن اقشار مستضعف و آسیب‌پذیر، حساب شماره ۱۰۰ به‌نام امام در تمام بانک‌های سراسر کشور گشوده شد تا مردم علاقه‌مند بتوانند با کمک‌های خود و حمایت دولت در جهت مسکن‌دارشدن اقشار محروم و کم‌درآمد همت گمارند.
در آن سال‌های دور چنین به نظر می‌رسید که در یک برنامه پنج ساله می‌توان با حساب ۱۰۰ امام همه مردم محروم را صاحب مسکن نمود و مشکل زمین و مسکن را برای همیشه در کشور حل کرد. امروز بعد از گذشت ۴۲ سال از آن دستور مهم، متاسفانه نه تنها اکثر مردم محروم صاحب مسکن نشده‌اند، بلکه حساب ۱۰۰ امام هم در داخل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی به فراموشی و تاریخ سپرده شد و هیچ‌یک از دستگاه‌های نظارتی مملکت اعم از مجلس و ... هرگز در صدد پی جویی و پیگیری این موضوع مهم برنیامده‌اند.
اگر در همان سال‌های اول انقلاب که مردم روحیه ایثار و فداکاری بیشتری داشتند به‌طور جدی این موضوع تعقیب و رسیدگی می‌شد شاید تا به امروز ما شاهد تحولات اساسی در بخش مهم زمین و مسکن در کشور می‌بودیم.
این روز‌ها که قیمت همه کالا‌ها در کشور به‌صورت هیجانی، حبابی و غیرواقعی به‌طور سرسام‌آور و افسارگسیخته هر صبح و شام در حال افزایش است دیگر هیچ امیدی به حل مشکل مسکن محرومان در کشور نیست.
به‌نظر می‌رسد مدیران جمهوری اسلامی در تمام این سال‌ها یک اشتباه تاریخی انجام داده‌اند و آن اینکه زمین‌های ملی و انفال را ندانسته و نسنجیده به مردم و ارگان‌های دولتی و حکومتی واگذار کردند و امروز دولت با کمبود شدید زمین مواجه است.
شاید از روز اول نمی‌بایستی زمین‌های ملی به کسی واگذار می‌شد، بلکه شایسته بود این زمین‌ها همیشه به‌عنوان ثروت و دارایی دولت و حکومت باقی می‌ماند و به‌صورت امانت و اجاره در اختیار مردم و ارگان‌ها قرار می‌گرفت.
زمین‌های ملی همانند جنگل‌ها، دریا‌ها و معادن، ثروت ملی و متعلق به همه مردم است و دولت‌ها حق ندارند آن‌ها را به‌طور قطعی و دائمی به کسی ببخشند یا بفروشند. همیشه باید این زمین‌ها به‌عنوان ذخایر و ثروت ملی پابرجا باقی بماند.
اگر از سال‌های اول انقلاب، مدیران و دولتمردان، زمین‌های ملی شهری و غیرشهری را حفظ می‌کردند و اعیانی آن‌ها را به مالکیت مردم درمیآوردند، امروز با این همه بورس‌بازی، زمین‌بازی، زمین‌خواری و نرخ غیرواقعی و خارج از عرف مواجه نمی‌شدیم.
زمین به‌عنوان پایه اقتصاد ملی می‌تواند نقش تعیین‌کننده در کنترل قیمت زمین، مسکن و ساختمان‌سازی داشته باشد و اگر زمین‌های ملی، در اختیار دولت باقی بماند آنگاه می‌توان با سیاست‌های سنجیده دولت، مجلس و نهاد‌های مردمی و حکومتی برای مسکن‌سازی، شهرسازی و برنامه‌ریزی منطقه‌ای، اقدام عملی نمود.
به‌هرحال یادآوری این نکته ضروری است که بدانیم زنده‌کردن حساب ۱۰۰ امام در کنار موضوع زمین‌های ملی تنها راه‌حل نجات کشور از نرخ‌های غیرواقعی زمین و مسکن بوده و می‌تواند رشد ساخت و ساز شهری و روستایی را تنظیم و کنترل نماید.
حساب ۱۰۰ امام با پشتوانه مردمی و دولتی می‌تواند به‌خوبی در قالب یک برنامه ۲۰ ساله، نیمی از مردم کشور را از مسکن حداقل برخوردار نماید. این مهم زمانی عملی خواهد شد که دولتمردان و سیاستمداران ما به آن اعتقاد قلبی و التزام عملی داشته باشند.
*کارشناس عمران و شهرسازی
منبع: دوهفته نامه آیت ماندگار
