تاج زاده، شوک انتخاباتی ۱۴۰۰؟ / شانس پزشکیان برای تایید صلاحیت چقدر است؟
نشان تجارت - اعلام نامزدی «مصطفی تاجزاده» مدیرکل سیاسی وزارت کشور دولت اصلاحات گرچه با جنجال انتشار فایل صوتی وزیر خارجه، به حاشیه رفت، اما اعلام داوطلبی این چهره اصلاح طلب در انتخابات 1400 هم آن اندازه مهم است که بحث‌ها و تحلیل‌ها و گمانه زنی‌ها درباره آن ادامه داشته باشد و دستکم تا روز اعلام نتیجه احراز صلاحیت یکی از موضوعات داغ روز باشد. البته اصلاح‌طلبان دیگری هم یا در سودای حضور هستند یا اعلام داوطلبی کرده اند. «مسعود پزشکیان» و «محمدرضا عارف» در این دسته قرار می‌گیرند؛ پزشکیان رسما وارد کارزار شده و دیدگاه‌های خود را درباره وضعیت کنونی کشور به صراحت اعلام می‌کند. عارف، اما تاکنون در این زمینه ابراز نظر رسمی نکرده و در حال جمع‌بندی است و گفته است که ابایی از حضور در انتخابات ندارد.
این در حالی است که جبهه اصلاحات ایران زمان‌بندی اجرای سازوکار انتخاب نامزد واحد جبهه اصلاحات ایران در انتخابات ریاست جمهوری را اعلام کرد که بر اساس آن از روز ۱۱ اردیبهشت ابتدا اعضای مجمع نامزد مورد نظر خود را معرفی می‌کنند، در مرحله و روز بعد اعضا به نامزد‌های پیشنهادی رای می‌دهند؛ نامزد‌هایی که یک‌سوم اعضای مجمع به آن‌ها رای بدهند وارد مرحله بررسی توسط جبهه می‌شوند، از ۱۳ اردیبهشت تا ۱۸ اردیبهشت نامزد‌هایی که رای حداقل یک‌سوم اعضای مجمع را آورده‌اند در جلسات مجمع عمومی جبهه برای پاسخ به سوالات اعضا و ارائه برنامه‌ها حضور می‌یابند، مرحله دوم رای‌گیری پس از این اعلام دیدگاه‌ها برگزار می‌شود و روز ۲۰ اردیبهشت نامزد‌های مورد تایید جبهه اعلام و ۲۱ اردیبهشت با حضور در وزارت کشور ثبت نام می‌کنند. پس از آن درباره نامزد‌های تایید صلاحیت گرفته، نظرسنجی در سطح ملی برگزار می‌شود و در نهایت پس از مناظره‌ها در جلسه‌ای نامزد نهایی جبهه اصلاحات مشخص می‌شود.
تاج زاده، شوک انتخاباتی ۱۴۰۰؟
زمزمه‌های دواطلبی تاجزاده برای نامزدی در انتخابات ریاست جمهوری روز‌های آخر فروردین از سوی برخی چهره‌های اصلاح طلب، چون الیاس حضرتی، دبیرکل حزب اعتمادملی شنیده شد و روز یکشنبه ۵ اردیبهشت، وی با انتشار بیانیه‌ای از تصمیم خود برای کاندیداتوری در انتخابات۱۴۰۰ خبر داد و اعلام کرد که تصمیم دارد در این انتخابات صدای بی‌صدایان باشد. اعلام داوطلبی تاجزاده برای نامزدی، اما موافقان و مخالفانی هم میان اصلاح طلبان داشت. مهم‌ترین مخالفان از حزب کارگزاران سازندگی و دبیرکل آن «غلامحسین کرباسچی» بود. کرباسچی در شبکه اجتماعی کلاب هاوس در مناظره‌ای با تاجزاده مخالفت خود را با دیدگاه‌های وی اعلام کرده بود؛ پس از اعلام داوطلبی تاجزاده هم گفت: «حضور ایشان در انتخابات و حتی تایید صلاحیت ایشان برای تعیین نفوذ دیدگاه‌ها با برکت خواهد بود. من خیلی از بحث‌های ایشان را حتی اگر اصل بحث درست باشد به لحاظ جایگاه و نحوه اعلام آن قبول ندارم.»
«محمد عطریانفر» با اشاره به وجود مختصات قانون اساسی و داوطلبی تاجزاده گفته است: «هیچ توضیح منطقی برای درباره اینکه چرا دوست عزیزمان تاجزاده با توجه به این محدودیت‌ها و ملاک‌ها اقدام به طرح نام خود کرد، وجود ندارد.» «مصطفی هاشمی‌طبا» دیگر عضو شورای مرکزی کارگزاران گفته تاجزاده نه به درد این کار می‌خورد و نه تایید صلاحیت می‌شود. «اسماعیل گرامی مقدم» سخنگوی حزب اعتمادملی؛ از احتمال ردصلاحیت تاج زاده و نیز شوکه نشدن جامعه از چنین موضوعی سخن گفته است.
بیشتر بخوانید: شروع بی‌رمق آقای معاون اول در انتخابات ۱۴۰۰ / پیام انتخاباتی اسحاق جهانگیری چه بود؟
در واکنش به این مخالفت‌ها، «سعید حجاریان» تئوریسین اصلاحات نامزدی تاجزاده را احیای اصلاح‌طلبی پیشرو دانسته و تصریح کرده است: «تاجزاده به‌عنوان یک نیروی سیاسی باسابقه، تصمیم به کاندیداتوری گرفته است؛ طبعاً می‌داند بناست با چه فیلتر‌هایی مواجه شود پس نیازی نیست ترکیب شورای نگهبان، مواضع آقای جنتی و حتی، زندان سال ۱۳۸۸ را به او یادآور شویم!» «محمد سلامتی» دبیرکل سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی هم حضور تاجزاده را موجب افزایش مشارکت مردم در انتخابات دانسته است. «جواد امام» دبیرکل مجمع ایثارگران هم جرم تاجزاده را نه امنیتی، بلکه سیاسی دانسته و گفته است: «تاجزاده نه دزدی کرده و نه مشکل امنیتی داشته که بگوییم باید حتماً رد صلاحیت شود.»
اعلام داوطلبی تاجزاده برای نامزدی در انتخابات را می‌توان شوک جریان اصلاحات به فضای یخ زده انتخابات دانست. برخی رقبای سیاسی این حضور را با انگیزه متشنج کردن فضای انتخابات به دلیل احتمال بالای رد صلاحیت تاجزاده می‌دانند و در برابر گروه دیگری این داوطلبی را به معنای اتمام حجت جریان اصلاحات با نهاد‌های ناظر و رقیب می‌دانند. برخی هم معتقدند هدف تاجزاده از این اعلام، حضور بیشتر و پررنگ‌تر در روز‌ها و هفته‌های منتهی به انتخابات است تا دیدگاه‌های اصلاح طلبان را درباره موضوعات مختلف بیان کند. اینکه آیا تاجزاده می‌تواند گزینه اجماعی جبهه اصلاحات با توجه به مخالفت برخی از اعضای آن باشد یا نه، در هفته‌های آتی مشخص می‌شود همانگونه که انگیزه تاجزاده برای این حضور جنجالی روشن خواهد شد.
عارف از نامزدی ابایی ندارد
احتمال داوطلبی «محمدرضا عارف» نماینده اصلاح طلب مجلس دهم با انتشار سند «راهکار برون رفت کشور از شرایط سخت و پیچیده» روز به روز در حال افزایش است. «بابک آذرباد» دبیر جبهه اصلاح‌طلبان هم پنجم اردیبهشت از نشست خود با رییس بنیاد امید ایرانیان خبر داد ه و نامزدی وی در انتخابات را قطعی اعلام کرده است. با این همه رییس فراکسیون امید مجلس دهم درباره احتمال نامزدی خود در انتخابات آینده گفته است: «ابایی از حضور در انتخابات ندارم اگر احساس کنم فردی مناسب‌تر از من با هدف جذب نیرو‌های بهتر و جوان‌تر وجود دارد به او کمک می‌کنم، اما اگر ببینم شرایط کشور نیاز دارد به صحنه وارد می‌شوم.»
گمانه زنی‌ها درباره نامزدی عارف در انتخابات ریاست جمهوری موضوع تازه‌ای نیست و این احتمال نه اکنون و ایام انتخابات که حتی سال گذشته هم در محافل سیاسی و رسانه‌ای مطرح شده و مورد ارزیابی قرار گرفته بود. هرچند تا ۲۱ اردیبهشت و آغاز رسمی نام نویسی در انتخابات فرصت برای سبک و سنگین کردن وجود دارد، اما واقعیت آن است که مجلس دهم و نوع عملکرد عارف در آن برهه و نیز ریاستش بر شورای عالی سیاستگذاری، چندان مورد قبول اصلاح طلبان نیست. عارف هم مانند تاجزاده هم طرفدارانی در جبهه اصلاحات دارد و هم مخالفانی و در صورت اعلام نامزدی در روز‌های آینده، جبهه اصلاحات با دو نوع متفاوت نامزد روبرو خواهد بود؛ تاجزاده‌ای که احتمال تایید صلاحیتش کم و عارفی که احتمال تایید صلاحیتش زیاد است.
پزشکیان، اصلاح‌طلب است و اصولگرا
وزیر بهداشت دولت اصلاحات و نماینده اصلاح‌طلب مجلس یازدهم، هم در زمره داوطلبان نامزدی در انتخابات آینده قرار گرفته است. جنس سیاست ورزی پزشکیان طی دو دهه گذشته درباره اصلاح‌طلب بودن وی پرسش‌هایی ایجاد کرده بود که در دیداری به این ابهامات پاسخ داده و گفته است: «بی‌شک اصلاح‌طلبم و با همین عنوان در انتخابات خواهم بود. البته از اصولگرا‌ها هم اصولگراترم. این سوال خیلی‌ها بود.» نماینده تبریز در مجلس اعلام کرده، ساز و کار اصلاح طلبان را خواهد پذیرفت و حتی اگر کسی در نظرسنجی نهایی به اندازه یک رای از او بیشتر شانس داشته باشد، کنار خواهد رفت و از او حمایت خواهد کرد. هرچند تاکید کرده است که این کناره گیری به نفع نامزد نیابتی نخواهد بود و به نفع هیچ کس جز «اسحاق جهانگیری» کنار نمی‌کشد.
پزشکیان کارنامه قابل قبولی هم در دوره وزارت بهداشت و هم دوره نمایندگی مجلس داشته است، شانس عبورش از فیلتر شورای نگهبان هم بالا هست، اما برخی ناظران امکان ایجاد شور انتخاباتی با حضورش را چندان محتمل نمی‌دانند. برخی اصلاح طلبان هم با آن‌ها هم عقیده هستند. «علی صوفی» عضو جبهه اصلاحات درباره داوطلبان نامزدی جریان اصلاح طلب از جمله پزشکیان گفته است؛ این گزینه‌ها به سختی می‌تواند نظر مردم را جلب کنند. با این همه «سهیلا جلودارزاده» نماینده مجلس دهم پزشکیان را شخصیتی دانسته است که می‌تواند پراکندگی‌ها را به وحدت مبدل کند.
