نشان تجارت - عباس تدین درباره لایحه تعیین مجازات متناسب برای پدر و اجداد پدری مرتکب قتل فرزند در دولت، گفت: موضوع ارتکاب قتل توسط اقارب و نزدیکان یکی از موضوعاتی است که در قوانین کشورهای مختلف از دو دید مورد بررسی قرار گرفته است. یکی از این زاویه که گاهی ارتکاب این رفتارها بدلیل اینکه از ناحیه اقوام نسبی یا سببی افراد بوده، همین امر باعث دیدگاه ارفاق آمیز و توام با تخفیف نسبت به آنها بوده و شاید مبنای این سهل انگاری یا تخفیف بحث حفظ روابط نسبی و سببی افراد و به نحوی جلوگیری از هم پاشیدگی روابط خانوادگی بوده است.
وی افزود: از زاویه دیگر، گاهی برخی از کشورها، برعکس این رفتار را از ناحیه اقوام و خویشان شخص باعث تشدید مجازات دانستند و در واقع برخورد آنها با این دسته از جرایم نسبت به اشخاص عادی با یک شدت بیشتری همراه بودهاست. این لزوما به معنای سختگیری نبوده وگاهی به معنای محرومیت اشخاص از نهادهای ارفاقی یا تخفیفهای قانونی است.
تدین تصریح کرد: موضوع قتل بویژه قتل فرزندان توسط پدر بدلیل اینکه ریشه فقهی و شرعی دارد و بر مبنای قول مشهور و روایات رسیده از معصومین به ویژه پیامبر(ص) اعتقاد بر این است که پدر و اجداد پدری در صورت کشتن فرزندان خود قصاص نخواهند شد لذا مبنا و منشاء این استدلال این است که به دلیل اینکه پدر، فرزند را به وجود آورده است، در نتیجه فرزند نباید باعث نابودی پدر شود و حیات او را به خطر بیندازد. جدا از اینکه این مبنای فقهی و شرعی چقدر قابلیت دفاعی دارد و چقدر میتوانیم بر اعتبار آن تاکید کنیم، قانونگذار آنرا پذیرفته و براین مبنا قصاص پدر و جد پدری را منتفی دانسته است.
این حقوقدان خاطرنشان کرد: برخلاف قول فقهای امامیه، اهل تسنن معتقدند مادر هم از همین منزلت و جایگاه باید برخوردار باشد و اگر قرار است پدر به واسطه کشتن فرزندان، قصاص نشود؛ مادر هم باید به همین طریق باشد در حالی که فقهای امامیه آن را نپذیرفته و این حکم را فقط مختص پدر دانستهاند.
تدین تاکید کرد: قانونگذار ما هم به همین قدر بسنده کرده و آن را به عنوان یک حکم استثنایی فقط در خصوص پدر و اجداد پدری لحاظ کرده است. شاید به خاطر جبران این وضعیت و ارتکاب چنین رفتارهایی در جامعه و به هر حال عدم تغییر حکم شرعی، بحث تغییر در مجازات های تعزیری مطرح شده و آن هم تشدید مجازات های تعزیری است یعنی تعیین مجازات های حبس درجه ۲ و ۳ برای پدر یا جد پدری که مرتکب قتل فرزندش میشود تا به نحوی شاید موضوع پیشگیری از جرم در این خصوص مطرح شود یا افکار عمومی نسبت به این موضوع از حساسیت کمتری برخوردار باشند و ببینند که مجازات سنگینی در این خصوص شامل حال قاتل میشود.
وی در پایان گفت: اما به نظر من این مجازات ها کافی نیست؛ یعنی بحث پیشگیری از جرم و فرهنگ سازی باید در اولویت قرار بگیرد والا اگر ما حتی مجازات درجه یک و حبس های طولانی و محرومیت از نهادهای ارفاقی را در نظر بگیریم؛ متاسفانه باز این موضوع مانع از ارتکاب جرم در این خصوص نخواهد بود.
منبع: ایسنا