ورزش و جوان- حسین سعادت مهر افزود: برای اینکه ورزشکار بتواند در مسابقات حساس و مهم به حداکثر کارایی جسمانی خود برسد باید به لحاظ روانی در سطح خوبی قرار بگیرد. همچنین بحث خواب ورزشکار یکی از نکات مهمی است که به دلیل سفرهای نه چندان نزدیک و بهم سبب اختلال در ساعت بیولوژیکی بدن ورزشکار میشود و او را با مشکلات زیادی مواجه میکند.
وی گفت: در مسابقات خارج از کشور به دلیل پرواز طولانی و اختلاف ساعت مبدا با مقصد فرد دچار پرواززدگی میشود که مهمترین دلیل پرواززدگی برهم خوردن ساعت بیولوژیک بدن است. طی سفرهای طولانی ترشح هورمون ملاتونین که مسوولیت ساعت بیولوژیک و زیستی انسان را برعهده دارد، کاهش یافته و موجب اختلال ساعت خواب و بیداری فرد میشود. البته فشار هوای داخل هواپیما، نوع تغذیه، استرس پیش از سفر، نداشتن تحرک و جابهجایی از دیگر عوامل بروز پرواززدگی هستند.
عضو انجمن پزشکان ورزشی ایران خاطرنشان کرد: چون زمان منطبق شدن ساعت بدن با ساعت جدید در پروازهای شرقی طولانیتر از پروازهای غربی است نتیجه این اختلال خستگی زیاد، از دست دادن اشتهاء، سو هاضمه، بهم خوردن تمرکز یا حافظه است.
سعادت مهر افزود: اگر ساعت بیولوژیکی درست تنطیم شود، مواد غذایی همان طور که بهتر و صحیح تر جدب بدن می شود به همان سرعت از بدن نیز دفع میشود. بنابراین تنطیم ساعت بیولوژیک در ورزشکاران بویژه دررویداهای حساس و مهم نقش بسزایی دارد.
وی تصریح کرد: برای این که ورزشکاران دچار پرواززدگی نشوند، بهتر است برنامه سفر خود را طوری تنظیم کنند که در روز به محل مورد نظر برسند. همچنین در انتخاب هواپیما باید دقت کنند، زیرا برخی هواپیماها با تنطیم میزان رطوبت، دما و نور شرایط را برای سفر راحتتر میکنند. از خوردن برخی محرک ها همچون چای، قهوه، نوشابه، شکلات و.. باید پرهیز شود، زیرا سبب اختلال در خواب میشوند.
سعادت مهرخاطرنشان کرد: نوشیدن یک لیوان شیر قبل خواب هم به تامین پروتئین و کلسیم بدن کمک میکند وهم به دلیل وجود ماده ای بنام تریپتوفان باعث کاهش بی قراری، خواب طولانی تر و کاهش دوره بیداری میشود. همچنین انجام تمرینات کششی سبب میشود خستگی برطرف و ماهیچهها و بدن ریلکس شود.
وی در پایان به برخی تمرینات آرامسازی برای مرتفع شدن مشکلات خواب اشاره کرد که این تمرینات به شرح زیر است:
به حالت طاق باز خوابیده، یک بالش کوچک زیر زانوها بگذارید و چشمان خود را ببنید، پاها کمی باز و دست ها هم کمی در طرفین باز باشند، بدن خود را شل کنید و اجازه دهید وزن بدنتان کاملا روی زمین بیفتد. در ابتدا ۱۰ نفس عمیق آهسته بکشید.(دم از بینی و باز دم از دهان) سپس تنفس دیافراگمی را انجام دهید (فقط از بینی نفس بکشید). در ادامه حرکات را از انگشتان پا شروع کنید، ابتدا انگشتان پای راست را ۱۰ مرتبه جمع و باز کنید (و سپس پای چپ) دقت کنید تمام این مراحل به آهستگی انجام شود.
سپس پنجه پا را به داخل بکشانید و کمی مکث کنید. ۵ مرتبه این کار را برای هر پا انجام دهید و بعد از آن پنجه پا را به سمت بیرون بکشید، طوری که روی پا کشیده شود.
در مرحله بعد عضلات شکم را منقبض و کمر را به زمین فشار
دهید، ۱۰ مرتبه این کار انجام شود. در مرحله بعد انگشتان دست را مشت کنید و
سپس باز برای هر دست ۱۰ تکرار. در پایان گردن را ده مرتبه به سمت راست
بکشید و کمی مکث کنید و سپس سمت دیگر. در صورتی که باز هم در خوابیدن مشکل
پیدا کردید با نظر پزشک میتوانید از قرض ملاتونین نیم ساعت قبل از خواب
استفاده کنید، این مکمل هورمون تنظیمکننده خواب بدن به شمار میرود.
منبع: ایسنا