
نشان تجارت - همزمان با بلند شدن زمزمههای افزایش قیمت بنزین و جنجالهای رخ داده در مجلس، برخی اظهارنظرهای نمایندگان در این زمینه نیز مورد توجه فعالان حوزه سوخت قرار گرفته است. صمصامی عضو کمیسیون اقتصادی مجلس مدعی شده نرخ بنزین ۵۰۰۰ تومان خواهد شد و اینکه میگویند دولت برای هر لیتر بنزین ۵۰ هزار تومان هزینه میکند، حرف غلطی است. دولت حتی یک ریال و یک سنت هم بابت خرید بنزین پول نمیدهد و همۀ هزینهها از نفت ملی پرداخت میشود.»
وحید سراوند رئیس کارگروه انجمن CNG تهران و کارشناس ارشد مدیریت نفت و گاز در گفتوگو با فرارو به بررسی این اظهارات پرداخته است:
هزینههای جانبی بنزین ۷۵۰۰ تومان است
وحید سراوند به فرارو گفت: «اول باید بپذیریم که بخشی از تصمیمات و اتفاقاتی که درباره بنزین رخ میدهد، در پالایشگاههای دولتی است و اصلا ربطی به هزینههای حمل و امثالهم ندارد. اما اگر به سراغ نقد سخنان آقای صمصامی برویم، متوجه میشویم که لیتری ۴ الی ۵ هزار تومان هزینه پالایشگاه است. یعنی به ازای آن ۲۴ الی ۲۵ تومانی که پرداخت میشود، ۲۹ تومان خریداری میشود؛ بنابراین در همین بخش لیتری ۵ هزارتومان مازاد داریم. در شعاع ۲۰۰ کیلومتری هر لیتر بنزین حدود ۹۰۰ هزارتومان هزینه حمل دارد. کارمندان شرکتهای پالایشگاه و پخش نیز دستمزد میگیرند و هزینه مازاد ایجاد میشود. نفت از پالایشگاهها به انبارهای شهرها میرود. برای مثال در تهران، پالایشگاه شمال، جنوب، شرق و غرب داریم.»
وی افزود: «هر یک از این انبارها کارمند و کارگرهای خود را دارند. پس در شعاع ۲۰۰ کیلومتری حدود ۱۸۰۰ الی ۱۹۰۰ تومان هزینه حمل و نقل است. این رقم به جز کارمندان ستادی، نظارتی و پرسنل دیگر است. هزینه کارمزد جایگاهدار با ارزش افزوده امسال شده ۶۴۰ تومان. لیتری ۵ هزارتومان هزینه پالایش نفت و بنزین است. همه اینها بدون در نظر گرفتن قیمت بنزین است. پس تا این مرحله به عدد ۶۹۰۰ تومان میرسیم. ۶۰۰ تومان هم اگر برای هزینه جایگاه محاسبه کنیم به عدد ۷۵۰۰ تومان میرسیم. اما همه اینها با این فرض است که نفت را صفر در نظر بگیریم. با افزودن هزینههای جانبی این رقم بالاتر هم خواهد رفت.»
۳۰ میلیون لیتر کسری داریم که قاچاق میشود
رئیس کارگروه انجمن CNG تهران گفت: «نکته مهمتر از همه اینها این است که اصلا ارزش بنزین این نیست. ارزش بنزین چقدر است؟ اگر ما بنزین را صادر کنیم چقدر است؟ اصلا دلیل اصلی قاچاق بنزین، قیمت آن نیست، بلکه به دلیل بی ارزشی وجه رایج کشور ما است که این اتفاق رخ میدهد. به خاطر ضعفها در سیستم توزیع است که قاچاق بنزین انجام میشود. این که یک نماینده فقط میخواهد صحبتی علیه دولت کرده باشد، نباید باعث شود، حقایق را به شکلی که خود مایل است تعریف کند. هزینه جانبی بنزین، آن هم در بخشی که مشهود است حداقل ۷۵۰۰ تومان است. وای به حال هزینههای پنهان آن.»
وی در خصص وضعیت قاچاق بنزین تاکید کرد: «دولت، مقامات ارشد کشور، مسئولان و رئیس مجلس، صراحتا گفتهاند حدود ۲۰ تا ۳۰ میلیون لیتر قاچاق سوخت در کشور داریم. ظرفیت تولید پالایشگاهی کشور حدود ۱۱۰ تا ۱۲۰ میلیون لیتر در روز است، اما مصرف ما ۱۴۳ میلیون لیتر روزانه است. در این بخش با ۳۰ میلیون لیتر کسری مواجهیم و دقیقا همین ۳۰ میلیون لیتر، واراداتی و صرف قاچاق میشود. این درحالیست که هدف از تقویت شبکه پایداری آن بوده نه قاچاق. قاچاق به ۲ روش انجام میشود. در روشهای کلان مسیر نامشخص است که چگونه از پالایشگاهها، اقدام به قاچاق میکنند و روش دوم، استفاده از کارت سوخت جایگاهها است. شما هیچ پمپ بنزینی را نمیبینید که بتوانید یک صدم لیتر، بنزین بدون کارت از آن درخواست کنید. بنزینی هم که در مخازن جایگاهها ریخته میشود، به شدت تحت نظارت سامانههای هوشمند سوخت است. اگر یک جایگاه دار، یک لیتر بنزین کم بیاورد، به قیمت فوب خلیج فارس جریمه میشود.»
اگر بنزین ۵۰ هزارتومان هم شود بیفایده است
کارشناس ارشد مدیریت نفت و گاز در ادامه گفت: «پس، قاچاق از طریق جایگاه دار یا مردم عادی اتفاق نخواهد افتاد. مشکل ما این است که نمایندگان مجلس یا بلد نیستند و یا نمیخواهند یاد بگیرند. یک شخص دیگر میگوید بنزین را به نفرات بدهیم. آخر چطور قرار است بنزین را بر اساس کارت ملی حدود ۱۰۰ میلیون نفر بدهیم در حالی که ۲۴ میلیون خودرو داریم. ۲۴ میلیون خودرو ضربدر ۱۶۰ تقسیم بر ۳۰ میشود روزی ۱۳۰ میلیون لیتر شارژ کارت سوخت شهروندان. بر اساس آمار رسمی شرکت پخش، به ازای کل ماشینهای کشور بنزین ۱۵۰۰ تومانی و ۳ هزارتومانی در ماه ۱۹۰ میلیون لیتر شارژ میشود. حتی با جمع کردن کارت سوخت آزاد، مصرف پایین نمیآید. اینها مسائلی است که باید مورد توجه نمایندگان مجلس قرار گیرد. چرا تراکنشهای سوخت گیری مردم رصد نمیشود؟ در مرحله اول باید کارت سوختها بررسی شود. به جای تمام گیر دادنهای بی فایده چرا نمایندگان به فکر وضعیت ارزش پول ملی نیستند؟ اصلا اگر بنزین ۵۰ هزارتومان هم شود بیفایده است و باز هم قاچاق انجام میشود. چرا که قیمت بنزین در عراق ۱۰۰ هزارتومان و در گرجستان ۱۲۶ هزار تومان و در ترکیه ۱۵۰ هزار تومان است. وقتی نرخ دلار به ریال روند صعودی دارد و پول ما بی ارزش است، توقع داریم قاچاق نشود؟ این یک دور باطل است.»
منبع: فرارو