نشان تجارت - بازار میوه‌ی شب عید حاشیه‌های فراوانی را به همراه داشت. به واسطه خرید گران میوه از سوی سازمان تعاون روستایی، اعتراضات فراوانی از سوی مجلس، دست اندرکاران بازار میوه و ... اعلام شد که این اعتراضات ورود نهادهای نظارتی به جرا را در پی داشت اما حالا از پس گذشت یک ماه از سال میوه هایی که گران خریداری شد، روی دست سازمان تعاون روستایی باقیمانده و مقرر است از فردا متقاضیان خرید، پیشنهاداتی قیمتی خود را برای خرید میوه‌ها به این سازمان ارائه دهند.
سیب زرد و قرمز و پرتقال، اقلامی هستند که با هدف تنظیم بازار شب عید از سوی سازمان تعاون روستایی خریداری شد اما ماجرا آنجا پیچیده شد که برخی این سازمان را متهم به خرید گرانتر میوه نسبت به قیمت بازار کردند.
حالا ۱۲ هزار و ۵۰۰ تن میوه‌ای که روی دست این سازمان مانده شب عید در بازار فروخته نشد، قرار است در مزایده‌ای به فروش گذاشته شود.
اصل ماجرا چه بود؟
بهمن ماه امسال بود که مسئولان سازمان تعاون روستایی اعلام کردند که ۲۵ هزار تن سیب و ۲۵ هزار تن پرتقال برای ذخیره سازی و عرضه در روزهای پایانی سال توسط این سازمان خریداری شده است.
به گفته شاهمیری مشاور ارشد سازمان تعاون روستایی قیمت خرید هر کیلوگرم پرتقال برای این سازمان ۱۳ هزار و ۵۰۰ تومان و هر کیلوگرم سیب ۱۴ هزار تومان بوده است.
این در حالی است که قراردادهای منعقد شده بین اتحادیه تعاون روستایی به عنوان مباشر سازمان با صاحبان سردخانه نشان می‌دهد که هر کیلوگرم سیب به مبلغ ۱۴ هزار و ۵۰۰ تومان و هر کیلوگرم پرتقال ۱۳ هزار و ۹۰۰ تومان خریداری شده است همه این‌ها در حالی است که قیمت عرضه عمده این محصولات در سردخانه‌ها به گواه صاحبان سردخانه و مشاهدات عینی کمتر از این مبالغ بود.
اسماعیل قادری‌فر رئیس هیأت مدیره و مدیرعامل سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران در همین مطقع زمانی اما حاشیه‌ها در این زمینه را رد کرده و با اشاره به اینکه با اجرای قانون انتزاع، بعد از ۸ سال مدیریت تنظیم بازار و امنیت غذایی به وزارت جهاد کشاورزی واگذار شده است، اظهار داشت: بر اساس مصوبه شورای قیمت گذاری محصولات اساسی کشاورزی در تاریخ ۲۹ آبان ۱۴۰۰ برای خرید و ذخیره سازی میوه های تنظیم بازاری شب عید شیوه نامه اجرایی تعیین شده است که سازمان تعاون روستایی بر اساس آن عمل می‌کند.
گذشته از ماجرای خرید گران میوه یکی از ایرادهایی که به سازمان تعاون روستایی گرفته شد به شرکتی بود که با آن قرارداد امضا شده است. در همین دوره زمانی صدا و سیما در گزارشی تاکید کرد شرکتی که برای خرید با سازمان تعاون روستایی قرارداد بسته گویا کمتر از یک سال قبل ثبت شده است و جزو ۱۳۲ شرکت مورد تایید استاندارد نیست. همچنین در این گزارش ادعا شد که این قرارداد در پایگاه ثبت اطلاعات قراردادهای کشور ثبت نشده است. ضمن این که شرکت چند ماه قبل از قرارداد تاسیس شده و محل ثبت این شرکت در شهر کیاکلای قائم شهر است که زادگاه قادری فر رئیس سازمان تعاون روستایی است.
در عین حال متبهری، عضو هیئت مدیره میدان مرکزی میوه و تره بار در گفتگویی با صدا وسیما مدعی شد که سازمان تعاون روستایی زمانی که کف میدان قیمت پرتقال هشت هزار تومان بوده آن را در شمال بیش از ۱۳ هزار تومان خریداری کرد و بازار را به هم ریخته است. متبهری توضیح داد: در تاریخ عقد قرارداد سازمان تعاون روستایی در ۱۳ دی ماه، بنده سیب را کیلویی هفت و نیم تا هشت هزار تومان می‌فروختم، اما شنیدم کسی سیب را ۱۰ تا ۱۱ هزار تومان به تعاون روستایی فروخته و میوه آن به میدان نیامده است. او درباره پرتقال هم گفت: آن زمانی که قیمت پرتقال در کف میدان هشت هزار تومان بود سازمان مرکزی تعاون روستایی در شمال پرتقال را بیش از ۱۳ هزار تومان خرید.
در همین مطقع زمانی، در اوایل اسفند ماه بود که خداییان، رییس سازمان بازرسی نیز موضوع خرید گران میوه توسط سازمان تعاون روستایی را تایید و خبر داد این سازمان به مساله مذکور ورود کرده است .
تنظیم بازار با هدف سود یا زیان
ذخیره سازی میوه برای تنظیم بازار شب عید در حالی صورت گرفت که پیش از این بسیاری از دست‌اندرکاران بازار میوه به استناد وضعیت عادی بازار و بالا بودن حجم تولید، اعلام کرده بودند نیازی به ورود دولت نیست. از سوی دیگر کارگر، رییس اتحادیه فروشندگان میوه و تره بار نیز با تاکید بر کاهش خرید میوه از سوی مردم، به این نکته اشاره کرده بود که کرونا و کاهش دید و بازدیدها مصرف میوه را کاهش داده است .
در بحبوحه انتقادات به این وضعیت بود که رییس اتحادیه بارفروشان،مصطفی دارایی‌نژاد اعلام کرد: سازمان تعاونی روستایی زمانی که قیمت پرتقال کف بازار ۷ تا ۸ هزار و ۵۰۰ بوده آن را کیلویی ۱۳ هزار و ۹۰۰ تومان از دلال‌ها خریداری کرده است. این سازمان ۵۰ هزار تن سیب و پرتقال خریداری کرده و تردید نداشته باشید که این محصول از کشاورزان خریداری نشده است چراکه هیچ کشاورزی در شمال کشور این میزان محصول ندارد بیشترین حجم محصول در دست کشاورزان حداقل ۲۰۰ تن است.
وی با بیان اینکه سازمان تعاون روستایی اعلام کرده است که می‌خواهد میوه شب عید را ۳۰ درصد ارزان‌تر از بازار عرضه کند، گفت: این سازمان کیلویی ۱۵ هزار تومان خریداری کردند اما می‌خواهند آن را ۳۰ درصد ارزان‌تر بفروش برساند مابه التفاوت این ضرر از چه محلی می‌خواهد پرداخت شود؟ این پول بیت‌المال است که این وسط حیف و میل می‌شود از این‌رو این قرارداد باید کنسل شود. دارایی‌نژاد ادامه داد: اتحادیه بارفروشان باهدف مقابله با رانت دولتی شب عید آنقدر میوه در میدان خواهد ریخت که میوه سازمان تعاونی روستایی در دست آنها بماند.
بیشتر بخوانید: گوجه‌سبز ۴ میلیون تومانی از کجا آمده است؟
پیش از این ادعاهایی در این خصوص از سوی رسانه‌های اصولگرا چون روزنامه خراسان مطرح شد که سازمان تعاون روستایی میوه‌های تنظیم بازاری را ۵۷ میلیارد تومان گرانتر از بازار خریده است.
نمایندگان مجلس شورای اسلامی نیز به این موضوع ورود کرده و رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس گفت: ذخیره میوه شب عید توسط سازمان تعاون روستایی ۳۰ درصد گرانتر از بازار خریداری شده و تشریفات اداری برای انتخاب شرکت ناظر نیز رعایت نشده است.
وی تاکید کرد: این تخلفات محرز شده و وزیر جهاد کشاورزی باید درباره این ایرادات توضیح دهد.
پیش‌بینی‌ها درست از آب درآمد
پیش‌بینی رییس اتحادیه بارفروشان حالا درست از آب درآمده است. میوه های تنظیم بازاری روی دست دولت مانده و اگر خریداری برای آن پیدا نشود، احتمال فساد آنها بالاست.
حالا طبق اطلاعات منتشر شده در آگهی مزایده طبق اطلاعات منتشر شده در این مزایده، ۲ هزار و ۶۵۳ تن سیب، ۴۳۰ تن پرتقال والنسیا و ۹ هزار و ۱۶۷ تن پرتقال تامسون روی دست سازمان تعاون روستایی مانده است که در صورت نبود مشتری فاسد خواهد شد.
به نظر می‌رسد پرونده میوه‌های تنظیم بازاری ابعاد گسترده‌ای دارد . از خرید گران تر میوه‌ها نسبت به بازار تا ابهام در وضعیت شرکت های برنده برای تنظیم بازار میوه شب عید و حالا مزایده میوه های باقیمانده در انبارها. باید دید ماجرای میوه هایی که قرار بود در سفره نوروزی قرار گیرد به کجا ختم می شود. در خوشبینانه ترین حالت واحدهای تولید کنستانتره یا در بدبینانه ترین حالت چرخه خوراک دام .
