نشان تجارت - در ماه‌های آغازین سال ۹۹ که هنوز اعتراض سهامداران به واریز نشدن سود سهامشان از اسفند ۹۸ شنیده میشد، به یک باره صحبت از آزادسازی این سهام به میان آمد و مسئولان سعی بسیاری کردند که سهامداران را به این سهام امیدوار کنند.
چندسالی می‌شود که آزادسازی سهام عدالت یکی از موضوعات مجلسی‌هاست و قرار بود تا آبان ۹۹ گام‌های نهایی آزادسازی برداشته شود، اما در روز ۹ اردیبهشت آزادسازی سهام عدالت آغاز شد.
مسئولان بدون هیچ اطلاع‌رسانی و آموزشی برای دارندگان سهام آنها را وارد یک دو راهی کردند که می‌خواهند سهامشان را به چه روشی آزاد کنند، مستقیم یا غیرمستقیم؟
در روش مستقیم سهامداران می‌توانستند از طریق کارگزاری‌های بانکی و غیربانکی اقدام به فروش کنند اما در روش غیرمستقیم مدیریت سهام به شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی سپرده می‌شود.
سهام عدالت در روش مستقیم
به سهامداران گفته شد که اگر می‌خواهید سهامتان را بفروشید روش مستقیم را انتخاب کنید اما سهام را نگه دارید که ارزشمند است. حالا پس از گذشت حدود ۱۱ ماه نه سهامداران می‌توانند سهامشان را بفروشند و نه سهام عدالت دیگر ارزشی دارد.
از ابتدای خرداد ماه که فرایند فروش آغاز شد، بی‌اطلاعی، کندی و نبود زیرساخت سهامداران را برای رسیدن به پولشان هفته‌ها منتظر گذاشت.
سهامداران بارها به کارگزاری‌ها اعتراض کردند که چرا درخواست فروششان عملی نمی‌شود و پاسخ در پاس‌کاری بین وزارت اقتصاد، کارگزاری‌ها، بانک‌ها، شرکت سپرده‌گذاری مرکزی، سازمان خصوصی‌سازی، شرکت‌های زیرساخت و… گم میشد.
نهایتا در مرداد ماه بود که این روند کند کمی سرعت گرفت و سهامداران کمی امیدوار شدند، در این زمان ارزش برگه‌های سهام یک میلیون تومانی به حدود ۴۰ میلیون تومان رسید و آینده پیش‌روی سهامداران روشن به نظر می‌رسید.
اما امید سهامداران در مسیر اوج خود ناپدید شد چرا که در اواخر مرداد ماه با آغاز ریزش شاخص کل فروش سهام عدالت نیز متوقف شد، حتی به اعتقاد برخی از فعالان بازار سرمایه فروش آبشاری سهام عدالت زمینه ریزش بورس را فراهم کرد.
پس از این موضوع روش فروش سهام عدالت به بلوکی تغییر کرد اما بی‌تاثیر بود.
از اواخر مرداد تاکنون سوال هر روزه سهامداران این است که فروش سهام عدالت کی آغاز می‌شود؟ سوالی که مسئولی برای پاسخگویی به آن وجود ندارد.
سهامداران در روش غیرمستقیم
در روش غیرمستقیم قرار شد سهامداران مدیریت سهامشان را به شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی بسپارند و خودشان مدیران شرکت‌ها را انتخاب کنند.
قرار بود در روز ۲۰ اسفند گذشته انتخابات هیات مدیره این شرکت‌ها را برگزار شود اما این انتخابات تا حدی ابهام‌آمیز بود و خطر دولتی شدن دوباره سهام عدالت وجود داشت که با انتقاد تند برخی از مسئولان و رسانه‌ها مواجه شد.
همچنین سهامداران باید در این انتخابات شرکت می‌کردند اما به گفته سخنگوی شرکت‌های سرمایه‌گذار استانی ۱۰ میلیون نفر از سهامداران سهام عدالت دسترسی به اینترنت ندارند.
در نهایت یک هفته قبل از برگزاری انتخابات شورای عالی بورس دستور توقف اقدامات مربوط به برگزاری انتخابات را داد.
وعده‌های عملی نشده
در این ۱۱ ماهی که گذشت مسئولان وعده‌های بسیاری به سهامداران داردند، از گرفتن وام تا خرید خودرو.
از خرداد ماه وعده اعطای کارت اعتباری سهام عدالت داده شد اما در نهایت از اواخر بهمن پرداخت وام در یک بانک شروع شد.
همچنین قرار بود سهام عدالت به عنوان وثیقه اخذ وام ودیعه مسکن پذیرفته شود اما این کار نیز انجام نشد. نمایندگان مجلس نیز به دنبال خودرودار کردن مردم با سهام عدالت بودند که این وعده نیز در روزهای اول اعلام توسط نمایندگان به فراموشی سپرده شد.
همچنین قرار بود در روز ۲۲ بهمن ۳۰ درصد سوم سهام عدالت آزاد شود و در آخر برای سال ۱۴۰۰ سهامداران به ۱۰۰ درصد سهامشان دسترسی پیدا کنند، اما دولت اعلام کرد «فعلا برنامه‌ای برای آزادسازی سهام عدالت در ۲۲ بهمن نداریم.»
واریز سود سهام عدالت
واریز سود حاصل از فعالیت شرکت‌های حاضر در سبد سهام عدالت در سال ۹۸ باید در ماه‌های پایانی سال واریز میشد و حداقل سهامداران از بهمن منتظر دریافت سود سهامشان بودند اما انجام نشد.
درحالی که نمایندگان مجلس می‌گفتند منابع برای واریز این سود وجود ندارد و به سه ماهه ابتدایی سال ۱۴۰۰ موکول شده اما مسئولان سهام عدالت وعده واریز می‌دادند.
در آخر وزیر اقتصاد در روز ۲۵ اسفند اعلام کرد که «تلاش می‌کنیم سود سهام عدالت را به طور کامل تا ۵ شنبه واریز کنیم»
