نشان تجارت - گرانی در بازار از مدت‌ها قبل در کشور ما آغاز شده است و همچنان افسارگسیخته پیش می‌رود. به طوری که در چند روز گذشته وزیر صمت اولویت خود را تنظیم بازار مواد غذایی و کنترل خوراکی‌ها اعلام کرده است. این روز‌ها با نزدیک شدن به شب یلدا کافیست سری به بازار بزنید. شلوغ است، اما از خرید‌های آنچنانی سال‌های قبل خبری نیست.
با یک حساب سرانگشتی با توجه به قیمت‌های ارائه شده، برای برگزاری شب یلدای جمع و جور برای یک خانواده ۴ نفره باید حدود ۳۰۰ تا ۵۰۰ هزارتومان هزینه کرد. البته این قیمت شامل یک سفره رنگین با انواع خوراکی‌ها و شام مفصل نمی‌شود؛ فقط یک دورهمی ساده. برای یک دورهمی ۱۰ نفره که معمولا پدربزرگ و مادربزرگ‌ها میزبان هستند بدون احتساب شام باید حدود یک میلیون هزینه کرد.
گرانی پشت ویترین‌ها
اینجا و در این نقطه شهر در شرق تهران و نزدیک مرکز شهر، انواع خشکبار در مغازه‌های خشکبارفروشی چشم را می‌نوازد، اما اکثر مردم به عنوان بیننده وارد مغازه می‌شوند و با گرفتن قیمت، راه خروج را در پیش می‌گیرند. بسیاری هم خرید‌های خود را محدود کرده‌اند.
محمد صادق زاده فروشنده خشکبار به همشهری آنلاین می‌گوید: دیگر این کار سودی ندارد. مردم دیگر خشکبار نمی‌خرند. کارمند‌های زیادی در این نقطه شهر زندگی می‌کنند. وقتی خرید از ما اینچنین کم است وای به حال مغازه داران در محله‌های کارگرنشین.
در این بخش شهر اگرچه به گفته مغازه دارن، وضعیت همانند سال‌های قبل از کرونا نیست و خرید‌ها نیز تناسبی با توجه به پیش بینی‌ها مبنی بر برگزاری دورهمی در یلدای امسال ندارد. اما خریدارانی هم در حال خرید هستند.
این مورد را زمانی بیشتر حس می‌کنیم که راهی مناطق جنوبی‌تر می‌شویم.
بازنشستگان آبروداری می‌کنند
اینجا در یکی از محله‌های جنوبی تهران همه چیز پیدا می‌شود. مغازه‌ها در فاصله‌های نه چندان طولانی از هم در حال عرضه اقلام شب یلدا هستند. اما بیشتر مردم در حال قیمت پرسیدن هستند تا خرید کردن!
ابوالفضلی، مغازه خشکبار دارد، می‌گوید: حتی شب یلدا نیز نتوانسته بازار را آنچنان که باید گرم کند. خرید‌ها محدود است و تعجب از قیمت‌ها زیاد! با توجه به نزدیک شدن شب یلدا هنوز فروش آنچنانی نداشته‌ایم و حجم خرید مردم هم بسیار کم شده است. بخشی را به حساب این میگذاریم که باز هم دورهمی‌های امسال محدود است، اما وضع بازار عحیب است، عجیب!
به گفته او، مردم خشکبار را از سبد خرید خود حذف کرده اند. بسیاری از مردم در طی سال اصلا وارد مغازه نمی‌شوند که حتی قیمت بپرسند. همه به فکر نان شب هستند.
وی ادامه می‌دهد: خریداران نیز در حال خرید‌های لب به لب هستند. بازنشستگان که بیشترشان میزبان دورهمی‌های شب یلدا محسوب می‌شوند، وضعیت مالی خوبی ندارند و سعی می‌کنند که بسیار حساب شده خرید کنند تا هم کم نیاورند و هم جلوی فرزندان و نوه ها، آبروداری کنند.
جدول قیمت آجیل در شرق و جنوب تهران
گفتنی است، قیمت شیرینی از نوع‌تر در قنادی‌ها از ۷۸ تا ۸۰ هزار تومان و درجه دو ۶۰ تا ۶۵ هزار تومان، قیمت شیرینی زبان، پاپیون و دانمارکی هم حدود ۶۵ هزار تومان، قیمت کیک یزدی هم از ۴۹ تا ۳۹ هزار تومان است. قیمت باسلوق نیز از کیلویی ۴۰ تا ۵۰ هزار تومان است.
سیب زمینی و پیاز در صدر خرید‌ها از بازار میوه
در بازار رنگارنگ میوه نیز اوضاع تنها کمی بهتر است. فروشندگان در بازار میوه هم، همین حرف‌ها را می‌زنند. از نظر آن‌ها اوضاع با چند سال قبل اصلا قابل مقایسه نیست.
محمدی به همشهری آنلاین می‌گوید: مردم آن‌قدر خرج و مخارج ریز و درشت دارند که به راحتی میوه را هم حذف می‌کنند. آن‌ها بیشتر به دنبال خرید سیب زمینی و پیاز هستند. این روز‌ها نیز اکثر پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها مشغول خرید شب یلدا هستند که سعی می‌کنند میوه‌هایی با قیمت مناسب‌تر را انتخاب کنند. خرید خانواده‌ها نیز همین طور است، محدود.
وی ادامه می‌دهد: در این منطقه از شهر که به جنوب آن محسوب می‌شود، سعی می‌کنیم میوه‌های گران نیاوریم چرا که خریدار ندارد.
فروشنده دیگری نیز در این زمینه گفت: با اینکه میوه در همه مغازه‌های شهر به وفور یافت می‌شود، اما در واپسین روز‌های نزدیک به یلدا هم فروش ما آنچنانی نیست و با اینکه در روز‌های پیک خرید یلدا هستیم تقاضا کم شده است.
پیمان ادامه داد: حتی سعی کرده‌ایم محصولات را با سود کمتر عرضه کنیم بلکه بتوانیم فروش بیشتری داشته باشیم. تا چند سال قبل برای شب یلدا چند برابر از میدان تره بار میوه می‌آوردیم به طوری که در مغازه جا نبود و جلوی در جعبه‌های میوه را می‌چیدیم. اما امسال استقبال مردم خیلی کم شده است.
سبحانی، مرد میانسالی که در حال خرید میوه است، می‌گوید: قیمت‌ها که کلا گران است و امسال قرعه گرانی به انار افتاده است. از طرفی مجبور هستیم انار را تهیه کنیم، چون یلدای بی انار که یلدا نیست. او چند نوع میوه دیگر مانند سیب و پرتغال و نارنگی هم برمی دارد و می‌گوید: همین چند قلم حدود ۲۰۰ هزار تومان شد.
جدول قیمت میوه در شرق و جنوب تهران
هزینه دورهمی شب یلدا چند؟
با یک حساب سرانگشتی با توجه به قیمت‌های ارائه شده، برای برگزاری شب یلدای جمع و جور برای یک خانواده ۴ نفره باید حدود ۳۰۰ تا ۵۰۰ هزارتومان هزینه کرد. البته این قیمت شامل یک سفره رنگین با انواع خوراکی‌ها و شام مفصل نمی‌شود؛ فقط یک دورهمی ساده. برای یک دورهمی ۱۰ نفره که معمولا پدربزرگ و مادربزرگ‌ها میزبان هستند بدون احتساب شام باید حدود یک میلیون هزینه کرد. خرید حدود ۲ کیلوگرم آجیل مخلوط شیرین، یک و نیم تا دو کیلوگرم تخمه آفتابگردان، دو تا سه کیلوگرم شیرینی، و چند نوع میوه شامل پرتغال، نارنگی، سیب، انار و هندوانه بیش از یک میلیون تومان هزینه دارد. ناگفته نماند نیمی از این مبلغ به خرید آجیل اختصاص می‌یابد.
به گزارش همشهری آنلاین، هزینه خرید چند نوع میوه شامل پرتقال، سیب، انار، هندوانه، خرمالو و ازگیل و نیم کیلو آجیل شیرین با یک کیلو شیرینی از نوع دانمارکی حدود ۴۰۰ هزار تومان هزینه خواهد داشت. البته خیلی از افراد از خرید خرمالو و ازگیل که هر کدام کیلویی ۳۵ تا ۴۰ هزار تومان در بازار عرضه می‌شود، فاکتور می‌گیرند. در واقع تورم قدرت خرید مردم را تحت تاثیر قرار داده است و برخی خانواده‌ها توان خرید حداقل‌ها را هم ندارند اگر چه در این میان خانواده‌هایی هم هستند که با درآمد‌های آنچنانی و حقوق‌های نجومی بی محابا در تدارک خرید سورو سات شب یلدا هستند.
برای یک دورهمی ۱۰ نفره ساده، در صورت خرید یک تا ۲کیلوگرم آجیل مخلوط شیرین که مخصوص شب یلدا همراه باسلوق و کشمش که قیمت آن در محله‌های جنوبی تهران از ۲۰۰ تا ۲۸۰ هزار تومان، و خرید یک و نیم تا دو کیلوگرم تخمه آفتابگردان که از کیلویی ۶۰ تا ۹۰ هزار تومان قیمت گذاشته شده است باید حداقل حدود ۵۰۰ هزار تومان هزینه کرد. خرید یک هندوانه حداقل ۶ کیلویی و سه کیلو انار، سه کیلو پرتقال، ۵ کیلو نارنگی و دو کیلو کیوی از ارزان‌ترین نوع نیز باید هزینه ۲۵۰ هزار تومانی کنید.
سه کیلوگرم شیرینی ساده را نیز باید حدود ۱۹۵ هزار تومان خریداری کنید که به این ترتیب هزینه خرید همین چند نوع از خوراکی‌ها برای یک دورهمی ۱۰ نفره ۹۵۰ هزار تومان خواهد شد. خرید همین اقلام با کیفیت بالاتر نیز بسیار بیشتر از یک میلیون تومان هزینه دارد. این در حالی است که بر اساس سنت این شب، بزرگ تر‌ها که اغلب نیز بازنشسته بوده و حقوق محدودی دریافت می‌کنند، میزبان این دورهمی محسوب می‌شوند. هرچند در سال‌های اخیر، در خانواده‌های با درآمد کمتر هر کسی سعی می‌کند، بخش از هزینه را برعهده بگیرد، اما باز هم بزرگ تر‌های ایرانی ترجیح می‌دهند که صفر تا صد هزینه یک مهمانی رو خود برعهده بگیرند و میزبان فرزندانشان باشند.
نکته قابل تامل اینکه هیچ نوع کمبودی در زمینه میوه و آجیل در سطح شهر تهران وجود ندارد و همه اجناس به فراوانی در دسترس مردم قرار دارد، اما چیزی که به راحتی در دسترس مردم نیست نقدینگی است. عاملی که قدرت خرید مردم را کاهش داده است.
