نشان تجارت - بانک مرکزی بالاخره صاحب رئیس شد. بانک مرکزی که از بهار امسال با استعفای عبدالناصر همتی برای حضور در انتخابات بدون رئیس کل بود با گذشت سه ماه از تشکیل دولت سیزدهم هم همچنان بلاتکلیف مانده و دولت برای انتخاب رئیس کل تعلل می کرد. اما بالاخره وزیر اقتصاد علی صالح آبادی را به عنوان رییس بانک مرکزی معرفی کرد.
علی صالح آبادی ، رئیس کل جدیدی که صدای منتقدان را درآورده
صبح دیروز رئیس‌جمهور به پیشنهاد وزیر امور اقتصادی و دارایی و تصویب هیئت وزیران، علی صالح‌آبادی را به سمت رئیس کل بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران منصوب کرد. اما این انتخاب با حواشی زیادی همراه شد و تا حدی هم موجب تعجب عده‌ای شد. برخی این انتخاب را مغایر با توانایی‌های صالح آبادی برای تحقق وعده ابراهیم رئیسی برای مهار تورم می‌دانند.
علی صالح آبادی متولد ۱۳۵۷ دکترای مدیریت مالی از دانشگاه تهران و کارشناسی ارشد مدیریت مالی از دانشگاه امـام صادق (ع) دارد و دارای بیش از ۲۰ سال سابقه مدیریت ارشـد در بازار پول و سرمایه کشور است. تیم اقتصادی دولت ابراهیم رئیسی حالا با حضور یکی دیگر از دانش آموختگان دانشگاه امام صادق تکمیل شد. در ماه‌های اخیر به واسط گرایش دولت سیزدهم، افراد زیادی که به عنوان مدیر ارشد انتخاب شدند، جزو کسانی بودند که در دانشگاه امام صادق مدرک تحصیلی خود را اخذ کردند.
سوابق صالح آبادی بیشتر در حوزه بازار سرمایه است و همین نکته هم انتقاد زیادی را به دنبال داشت. بسیاری با انتقاد از این انتصاب معتقدند، رئیس جدید بانک مرکزی باید یک اقتصاددان باشد و نه فعال بورس.
اما فعالان بازار سرمایه از محدود کسانی هستند که از این انتصاب خوشحال‌اند. همین نکته هم معنادار است و بسیاری این انتقاد را وارد کردند که دولت برای تامین سیاست‌های خود در بورس اقدام به انتصاب یک مدیر بورسی برای بانک مرکزی کرده است. در صورتی که مهم‌ترین وظیفه فعلی رئیس بانک مرکزی باید مهار تورم افسار گسیخته فعلی باشد.
صالح‌آبادی در حالی ریاست بانک مرکزی ایران را بر عهده گرفته است که این سازمان با چالش‌های بزرگی از جمله تورم فزاینده اقتصاد ایران روبرو است. تازه‌ترین گزارش مرکز آمار ایران نشان می‌دهد در شهریور ۱۴۰۰ نرخ تورم سالانه به ۴۵.۸ درصد افزایش یافته و تورم در ۱۴ ماه اخیر به طور مستمر در ایران بیشتر شده است. خبرگزاری فارس هم به تازگی گزارش داده که بانک مرکزی نرخ تورم را ۵۸ درصد محاسبه کرده است.
نکته مهم دیگر درباره انتصاب رئیس جدید بانک مرکزی که صدای منتقدان را درآورده این است که صالح آبادی هیچ سابقه اجرایی در دایره سیاست گذاری پولی و اقتصاد کلان ندارد و عمده فعالیت او بورسی بوده است.
علی صالح آبادی کیست؟
او در اول آذر سال ۱۳۸۴، همزمان با تصویب قانون بازار اوراق بهادار به سمت دبیرکل سازمان کارگزاران بورس اوراق بهادار تهران منصوب شد. در خرداد سال بعد و پس از تأسیس سازمان بورس و اوراق بهادار، از سوی شورای عالی بورس به عنوان رئیس سازمان انتخاب شد و حدود یک دهه، هدایت بازار سرمایه کشور را برعهده داشت و آذر ماه ۱۳۹۳ از ریاست سازمان بورس و اوراق بهادار ایران استعفا کرد. در سوابق اجرایی صالح‌آبادی مسئولیت‌هایی همچون مدیر تالار منطقه‌ای بورس کرج و مسئول بررسی‌های سرمایه‌گذاری در شرکت سرمایه‌گذاری غدیر، سازمان تأمین اجتماعی و ستاد اجرایی فرمان امام (ره) دیده می‌شود.
صالح آبادی، اولین رئیس سازمان بورس و بنیانگذار این سازمان بوده و در سال ۱۳۸۵، حدودا یکسال بعـد از تصدی سمت دبیرکلی سازمان کارگزاران بورس اوراق بهادار تهران و براساس قانون بازار اوراق بهادار که در سال ۸۴ تصویب شده بود، سازمان بورس و اوراق بهادار را به عنوان نهاد ناظر بازار سرمایه تأسیس کرد و خود، با تصویب شورای عالی بورس به مدت حدود ۹ سال مسئولیت این سازمان مهم را برعهده داشت.
اگرچه از این منظر دوران مدیریت وی را می‌توان طولانی‌ترین دوران مدیریت در بین روسـای سازمان بورس کشور دانست؛ اما نداشتن دانش کافی اقتصاد کلان می‌تواند او را در مسیر اداره بانک مرکزی با برخی چالش‌ها مواجه نماید، چرا که به اعتقاد بسیاری از کارشناسان، وزنه سوابق بورسی وی بسیار سنگین‌تر از سوابق بانکی او است؛ همانطور که در کارنامه وی، تأسیس بورس‌های چهارگانه شامل بورس اوراق بهادار تهران، بورس کالای ایران، فرابورس ایران و بورس انرژی و همچنین تأسیس شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه، به عنوان ۵ رکن اجرایی بازار سرمایه دیده می‌شود؛ اما در حوزه بانکی وی وزنه سبک‌تری نسبت به دوران حضور خود در بازار سرمایه دارد.
حواشی پیرامون رئیس جدید بانک مرکزی ایران
اما به جز نداشتن سوابق اقتصادی و بانکی کافی و فعالیت بورسی صالح آبادی، شایعه روابط خویشاوندی او هم بسیار بحث برانگیز شده است. بسیاری از کاربران شبکه‌های اجتماعی با اشاره به اینکه صالح آبادی داماد غلام‌رضا مصباحی مقدم، عضو مجلس خبرگان رهبری است، این انتصاب را هدفمند و در جهت جلب رضایت جناحی دانستند. ایجاد «کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار» از جمله اقدامات صالح آبادی در بدو تأسیس این سازمان است و از همین منظر پیش بینی می‌شود سیاست‌های اسلامی کردن نظام بانکی با قوت بیشتری در این دولت ادامه یابد.
در فضای مجازی نیز بازار واکنش‌ها و انتقادها نسبت به رئیس جدید بانک مرکزی داغ بود، یک کاربر با اشاره به مدرک تحصیلی صالح آبادی نوشته: «تقریبا تمام کسانی که در دانشگاه امام صادق هم دانشگاهی و همفکر جلیلی بودند در دولت رئیسی پست گرفتند. آخرین مورد علی صالح آبادی رییس جدید بانک مرکزی است! بی خود نبود که می‌گفتند دانشگاه امام صادق کارخانه مهره‌های محافظه کار برای کشور داری است.»
علی چشمی، استادیار گروه اقتصاد دانشگاه فردوسی مشهد در توییتی نوشت به دلیل این که صالح آبادی «پشتوانه سیاسی مستحکمی ندارد و اقتصاد نخوانده است، توانایی لازم برای مهار تورم و ثبات اقتصادی را نخواهد داشت.»
او با اشاره به «تخصص مالی و بانکی» صالح‌آبادی نوشت «شاید بتواند برای ثبات مالی و نظارت بانکی مفید باشد. امیدوارم از دل "هدایت اعتبار" توزیع رانتی اعتبار بیرون نیاید.»
یکی دیگر از کاربران هم با یادآوری پیشینه رئیس کل نوشت صالح‌آبادی «بنیانگذار انجمن مالی اسلامی ایران» بوده که «خاندوزی هم آن‌جا بوده» و «عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق» است و «بدون سابقه اجرایی و تئوری در حوزه اقتصاد بانک» اکنون رئیس بانک مرکزی شده است.
ابراهیم کاشانی، علی‌اصغر پورهمایون، مهدی سمیعی، خداداد فرمانفرمائیان، عبدالعلی جهانشاهی، محمد یگانه، حسنعلی مهران، یوسف خوش‌کیش، محمدعلی مولوی، علیرضا نوبری، سید محسن نوربخش، مجید قاسمی، سید محمدحسین عادلی، ابراهیم شیبانی، طهماسب مظاهری، محمود بهمنی، ولی‌الله سیف، عبدالناصرهمتی، علی اکبر کمیجانی رؤسای بانک مرکزی از سال ۱۳۳۹ تا ۱۳۹۹ هستند و با حکم رئیس جمهور نام علی صالح آبادی به‌عنوان بیستمین رئیس‌کل بانک مرکزی به ثبت رسید.
